قاینات

قائنات
شهرستانی در استان خراسان جنوبی، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های نیمبلوک، سده، زهان، و زیرکوه با مرکزیت اداری شهر قائن. از شمال به شهرستان های گناباد و خواف (خراسان رضوی)، از شرق به کشور افغانستان، از جنوب به شهرستان بیرجند، و از غرب به شهرستان فردوس محدود است. سرزمینی نیمه کوهستانی با دشت های پهناور و حاصل خیز و کوه های مرتفع پراکنده ای در گوشه وکنار است، مانندِ کوه سیاه (۲۸۵۷ متر)، شاه آزکوه و کوه اراز که ارتفاع همگی بالاتر از ۲,۵۰۰ متر است. رودخانه های فصلی کال خونیک، رود شور، کال شاهرَخت، و چند خشک رود دیگر در آن جریان دارند. اقلیم آن معتدل مایل به گرم و خشک و جمعیت آن ۱۴۳,۵۱۶ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از خضری دشت بیاض، سده، زهان، حاجی آباد، اسلام آباد، قومینجان، بیهود، مهموئی، گازار، آبیز، و شاهرخت. راه مشهد به بیرجند، قائن به خواف و یزدان و نیز راه قائن به فردوس همراه با راه های فرعی و روستایی دیگر، شبکۀ راه های ارتباطی این شهرستان را تشکیل می دهند. قائنات بخشی از ناحیۀ تاریخی قهستان (کهستان) را تشکیل می دهد و غلات و زعفران از محصولات عمدۀ آن است.