فاژ

باکتریوفاژها (باکتری خوارها) یا به اختصار فاژها، ویروس هایی هستند که به باکتری ها حمله می کنند و آن ها را از بین می برند. این ویروس ها برای باکتری ها اختصاصی هستند و نمی توانند به یوکاریوت ها حمله کنند.
میوویریده (به لاتین: Myoviridae): در راسته کادوویرال ها قرار گرفته اند. فاقد انولوپ (پوشش پروتئینی) بوده و دم منقبض شونده دارند. آن ها دارای DNA دو رشته ای خطی هستند مانند فاژ T4.
سیفوویریده (به لاتین: Siphoviridae): در راسته کادوویرال ها قرار گرفته اند. فاقد انولوپ (پوشش پروتئینی) بوده و دم غیر منقبض شونده طویل دارند. آن ها دارای DNA دو رشته ای خطی هستند مانند فاژ λ و فاژ T5.
پودوویریده (به لاتین: Podoviridae): در راسته کادوویرال ها قرار گرفته اند. فاقد انولوپ (پوشش پروتئینی) بوده و دم غیر منقبض شونده کوتاه دارند. آن ها دارای DNA دو رشته ای خطی هستند مانند فاژ T7.
لیپوتریکس ویریده (به لاتین: Lipothrixviridae): در راسته لیگامن ویرال ها (به لاتین: Ligamenvirales) قرار دارند. آن ها طویل بوده، دارای انولوپ هستند و DNA دو رشته ای خطی دارند.
رودی ویریده (به لاتین: Rudiviridae): در راسته لیگامن ویرال ها (به لاتین: Ligamenvirales) قرار دارند. آن ها طویل بوده، فاقد انولوپ هستند و DNA دو رشته ای خطی دارند.
آمپولاویریده (به لاتین: Ampullaviridae): بطری شکل، دارای انولوپ و DNA دو رشته ای خطی دارند.
بی کاداویریده (به لاتین: Bicaudaviridae): لیمویی شکل، فاقد انولوپ و DNA دو رشته ای حلقوی دارند.
کلاواویریده (به لاتین: Clavaviridae): طویل، فاقد انولوپ و DNA دو رشته ای حلقوی دارند.
کورتیکوویریده (به لاتین: Corticoviridae): متقارن، فاقد انولوپ و DNA دو رشته ای حلقوی دارند.
سیستوویریده (به لاتین: Cystoviridae): کروی، دارای انولوپ و RNA دو رشته ای چند قطعه ای دارند.
فوسلوویریده (به لاتین: Fuselloviridae): لیمویی شکل، فاقد پوشش و DNA دو رشته ای حلقوی دارند.
گلوبولوویریده (به لاتین: Globuloviridae): متقارن، دارای انولوپ و DNA دو رشته ای خطی دارند.
گوتاویروس (به لاتین: Guttavirus): بیضوی، فاقد انولوپ و DNA دو رشته ای حلقوی دارند.
اینوویریده (به لاتین: Inoviridae): رشته ای (فیلامنتی)، فاقد پوشش و DNA تک رشته ای حلقوی دارند.
لوی ویریده (به لاتین: Leviviridae): متقارن، فاقد پوشش و RNA تک رشته ای خطی دارند مانند فاژهای MS2 و Qβ.
میکروویریده (به لاتین: Microviridae): متقارن، فاقد پوشش و DNA تک رشته ای حلقوی دارند مانند ΦX174.
پلاسماویریده (به لاتین: Plasmaviridae): پلئومورف (چند شکلی)، دارای انولوپ و DNA دو رشته ای حلقوی دارند.
تکتی ویریده (به لاتین: Tectiviridae): متقارن، فاقد انولوپ و DNA دو رشته ای خطی دارند.
در سال های ۱۹۱۵و ۱۹۱۷ دو دانشمند به نام های فردریک تاوورت (به انگلیسی: Frederick Twort) و فلیکس دهرله (به انگلیسی: Félix d'Hérelle) در ضمن آزمایش های خود به طور اتفاقی به وجود این فاژها پی بردند. این دو دانشمند با رشد باکتری های مختلف در محیط های کشت مایع متوجه از بین رفتن خود به خود این باکتری ها شدند. این دانشمندان پس از مطالعات خود و با صاف نمودن این محیط های حاوی فاژ توسط فیلترهای باکتری شناسی، وجود باکتریوفاژها را اثبات کردند.
باکتروفاژها ویروس هایی هستند که باکتری ها را آلوده می کنند. انواع بسیار مختلفی از باکتریوفاژها وجود دارند که به گونه های خاصی از باکتری ها تمایل دارند و فقط میزبان باکتریایی خاصی را آلوده می کنند. فاژها مانند سایر ویروس ها دارای یک اسید نوکلئیک درونی (DNA یا RNA) هستند که این ژنوم توسط یک پوشش پروتئینی حفاظتی در خارج احاطه شده است.
مبنای طبقه بندی باکتریوفاژها نوع اسید نوکلئیک آن ها (DNA یا RNA) و بعد از آن، شکل و ساختار آن ها می باشد. آن ها بر اساس ساختار به سه شکل بیست وجهی (به لاتین: Icosahydral) مانند MS2، رشته ای (به انگلیسی: Filamentus) یا مارپیچی(به انگلیسی: Helical) مانند M13 و فاژهای دارای سر و دم (به انگلیسی: Head and tail) مانند فاژهای فاژهای T4و λ طبقه بندی می شوند.

فاژ (phage)
نام دیگر باکتری خوار یا باکتریوفاژ. ویروسی است که به باکتری ها حمله می کند.