مکری

مُکری به مجموعه ای از ایل های کرد استان آذربایجان غربی ایران گفته می شود که اکنون یکجانشین هستند.
محمدعلی خان مکری وزیر اعظم شاه طهماسب دوم
عزیزخان مکری سردار کل قشون ایران از ۱۸۵۳ تا ۱۸۵۷
دکتر محمد کیوان پور مکری (۱۹۲۱–۲۰۰۷)،
سیف الدین خان مکری سردار ناصرالدین شاه
هژار مکریانی، شاعر مشهور مکریان
حسن زیرک خواننده مشهور کُردها
مکری ها یا مکریان چند تیره اند: ایل دهبکری، ایل گورک، ایل فیض الله بیگی، ایل زرزا، ایل مامش، ایل منگور، و ایل پیران که عمدتاً سکونتگاه این ایلات درایران در شهرستان های شاهیندژ ، تکاب ، مهاباد، بوکان، سردشت، نقده، پیرانشهر و اشنویه می باشد؛ که به گویش کردی مرکزی و به لهجهٔ مکریانی سخن می گویند. خوانین و روسای ایل های صاحب قدرت و منصب مکری دو منطقهٔ مهاباد و بوکان بیشترین نفوذ را در مکریان داشتند و در اختلاف و رقابت نیز با یکدیگر بوده اند. ایل مُکری رئیس قبیله خود را خان خطاب می کردند و همچنین مرکز مکریان شهر مهاباد بوده است، ساوجبلاغ مکری یا مکریان از شمال به دریاچهٔ ارومیه و جلگه های سلدوز، از شرق به جلگه های میاندوآب و تکاب، از جنوب به سرحد عراق و خاک پشدر و از مغرب به مرزهای ایران محدود می شود.
نیکیتین معتقد است: کُردهای مکری که افسانه های زیادی دربارهٔ این محلها می دانند آنها را به عنوان شاهدی بر این مدعا نقل می کنند که خالصترین نژاد کرد هستند. با این حال، ایشان بی آن که خود بدانند دلایل معتبرتری دارند بر این که اصل ومبدأ آن ها به مادها می رسد و این دلایل در زبانشان است که بنا به عقیده سوون بیش ازهمه لهجه های دیگر کُردی به زبان اوستایی زرتشت نزدیکتر است.
مکری ها به طور عمده در طی دو دورهٔ متفاوت از نواحی کردنشین عثمانی (ترکیه و عراق امروزی) به مکان فعلی خود در آذربایجان غربی آمدند. در کوچ اول، دو گروه که شامل انشعابی از ایل بابان ساکن شهر زور و کردهای دیاربکر می شود، در پایان کار ترکمانان آق قویونلو یعنی دو تا سه دهه پیش از ظهور صفویه در اواخر سده نهم هجری قمری و اواخر سده پانزدهم میلادی به آذربایجان کوچ کردند. هدایت و تثبیت این کوچ را سیف الدین خان مکری (اول) و سپس پسرش صارم بیک انجام دادند.

مک ری (آرکانزاس). مک ری (آرکانزاس) (به انگلیسی: McRae, Arkansas) یک شهر در ایالات متحده آمریکا با جمعیت ۶۶۱ نفر است که در آرکانزاس واقع شده است.
فهرست شهرهای ایالات متحده آمریکا
موقعیت جغرافیایی شهرها و مناطق اطراف به شرح زیر است:

مُکْری
طایفۀ کُرد شافعی مذهب ایرانی، از طوایف بزرگ و قدیمی ناحیۀ ساوج بلاغ مکری (مهاباد و سردشت) در آذربایجان غربی و سقز، مرکب از تیره های مختلف. هریک تیره های این طایفه بعدها به طایفه ای بزرگ و حتی یک ایل تبدیل شدند. در بعضی از کتاب ها و مراجع، طوایف مامش و پیران و منگور و اتحادیۀ بلباس را از طوایف مکری نوشته اند. گروهی از مکری ها در سقز سکونت دارند. مکری ها به استثنای چند دستۀ کوچک منفرد مرزی، به کل یکجانشین شده اند. این مردم خود را از نسل مردی به نام فقیه احمد داریشمانه ای، نیای بابان ها و میر اودلی ها، می دانند. سیف الدین مکری، جد حکام این طایفه، در زمان آق قویونلوها، گروه هایی از بابان ها را گرد خود جمع آورد و ناحیۀ دریاس را از تصرف طایفۀ چابلقو خارج کرد و پس از آن، نواحی اختاجی و ایلتمور و سلدوس را نیز اشغال کرد و با اتباع خود در آن نواحی مستقر شد. فرزندش صارم کُرد از مخالفان نامدار شاه اسماعیل بود. ساروعلی بیگ مکری پس از مدتی به خدمت سلطان سلیم درآمد. امیره بیگم مکری در اواخر دوران شاه طهماسب به دولت صفویه مایل شد، اما در ۹۹۱ق همراه تعدادی دیگر از امیران کرد دوباره به دولت عثمانی پیوست. مکری ها پس از پیروزی های شاه عباس بر قوای عثمانی، دوباره به خدمت دولت صفوی درآمدند. اما در سال های سلطنت شاه عباس و شاه صفی بارها به مراغه و تبریز و اطراف این شهرها حمله آوردند و هر دفعه با خشونت بیشتری مجازات شدند. گروهی از مکریان در زمان نادرشاه به کابل انتقال یافتند. اعقاب آنان هنوز در افغانستان سکونت دارند. بعضی از بزرگان مکری نظیر خسروخان و ابراهیم خان و محمودخان، از ارکان دولت زندیه بودند. محمدخان مکری سفیر جعفرخان زند در دربار کاترین دوم بود. مکریان در ۱۲۰۸ق علیه دولت آقا محمد خان قاجار شوریدند، اما فتحعلی خان قاجار ـ شاه بعدی ـ آن ها را سرکوب کرد. اعیان مکری پس از این به خدمت دولت قاجاریه درآمدند. عزیزخان مکری سردار کل، فرزند محمد سلطان ( ـ۱۲۸۷ق) از رجال بزرگ سیاسی و نظامی دورۀ محمدشاه و ناصرالدین شاه قاجار بود. مکریان در تشکیل جمهوری خودمختار مهاباد در ۱۳۲۴ش نقش مؤثری داشتند.