کلمه جو
صفحه اصلی

مویینگی

فرهنگ فارسی

عملی که براثر آن و به دلیل جاذبۀ نسبی میان مولکول‌ها، مایعی که در تماس با جامد است از سطح اولیۀ خود بالاتر یا پایین‌تر می‌رود


دانشنامه عمومی

موئینگی (به انگلیسی: capillarity) یکی از پدیده های فیزیکی ناشی از نیروهای چسبندگی سطحی است. اثر مویینگی روند یا جریانی است که باعث می شود مایع از درون خاک و از طریق ریشه و ساقه های گیاهان بالا آید و به شاخه ها و برگ ها برسد. نفوذ و عبور آب از دستمال کاغذی نیز ناشی از همین جریان است.
کشش سطحی
چسبندگی
اگر یک لوله موئین (لوله ای بسیار باریک) شیشه ای را در آب قرار دهیم آب در لوله بالا می رود و سطح آن کاو (مقعر) خواهد بود اما اگر همین لوله را در جیوه مایع قرار دهیم، جیوه از سطح قبلی خود پایین تر می ایستد و سطح کوژ (محدب) پیدا می کند.
بین مولکول های آب و شیشه نیروی چسبندگی سطحی قوی تر از نیروی پیوستگی بین مولکول های آب با یکدیگر است بنابراین مولکول های آب هرچه بیشتر به طرف مولکول های شیشه در سطح داخلی لوله موئین کشیده می شوند و در لوله بالا می روند.
اما در مورد جیوه برعکس، نیروی پیوستگی بین مولکول های جیوه با یکدیگر قوی تر از نیروی چسبندگی سطحی بین مولکول های جیوه و شیشه است پس مولکول های جیوه به طرف مرکز لوله کشیده می شوند و در سطحی برجسته تجمع می یابند.

دانشنامه آزاد فارسی

مویینِگی (capillarity)
مویینِگی
حرکت خودبه خود مایعات به طرف بالا یا پایین، در لوله های باریک یا مویین. این حرکت به سبب کشش نامتعادل مولکول ها در مرز بین مایع و دیواره لوله پدید می آید. اگر کشش مولکول های مایع در این مرز نسبت به مولکول های مواد دیوارۀ لوله از کشش آن ها نسبت به مولکول های مایع بیشتر باشد، مایع در لوله به طرف بالا حرکت می کند، اما اگر کشش مولکول های مایع نسبت به مولکول های مواد دیوارۀ لوله کمتر از کشش مولکول های مایع باشد، سطح مایع در لوله پایین می آید.

پیشنهاد کاربران

یکی از پدیده های فیزیکی ناشی از نیروهای چسبندگی سطحی است. اگر یک لوله موئین ( لوله ای بسیار باریک ) شیشه ای را در آب قرار دهیم آب در لوله بالا می رود و سطح آن کاو ( مقعر ) خواهد بود اما اگر همین لوله را در جیوه مایع قرار دهیم، جیوه از سطح قبلی خود پایین تر می ایستد و سطح کوژ ( محدب ) پیدا می کند. بین مولکول های آب و شیشه نیروی چسبندگی سطحی قوی تر از نیروی چسبندگی بین مولکول های آب با یکدیگر است بنابراین مولکول های آب هرچه بیشتر به طرف مولکول های شیشه در سطح داخلی لوله موئین کشیده می شند و در لوله بالا می روند. اما در مورد جیوه برعکس، نیروی چسبندگی بین مولکول های جیوه با یکدیگر قوی تر از نیروی چسبندگی سطحی بین مولکول های جیوه و شیشه است پس مولکول های جیوه به طرف مرکز لوله کشیده می شوند و در سطحی برجسته تجمع می یابند، پدیده مویینگی، خاصیت مویینگی، ( به انگلیسی :capillarity, capillary action )


کلمات دیگر: