اسماعیل زرین فر (زادهٔ ۱۲۸۰ در تهران - درگذشتهٔ ۲۷ اسفند ۱۳۷۱) موسیقی دان، آهنگساز و نوازنده ویلن و کمانچه اهل ایران بود.
راسخون
نوای فارس
آفتاب
بازتاب
نصیری فر، حبیب الله (۱۳۸۴). مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد اول). تهران: نگاه. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۱۴-۰.
اسماعیل زرین فر در سال ۱۲۸۰ روز عید قربان در تکیهٔ زرگرهای تهران متولد شد. او فرزند «مهدی زرین فر» بود. پدربزرگ وی در دربار ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه، مستوفی دربار بود. او از ۷ سالگی نزد دایی خود «علیرضا چنگی» فراگیری ویلن و کمانچه را آغاز کرد. پس از آن از آموزش های «حسین اسماعیل زاده» بهره برد. وی در سال ۱۳۰۰ در دبیرستان دارالفنون مشغول به تحصیل بود و با «میرمهدی ورزنده» که عنوانِ استادِ نوین ورزش ایران را داشت، آشنا شد. میرمهدی ورزنده با «علینقی وزیری» که تازه از اروپا به ایران بازگشته بود و در نظر داشت مدرسه عالی موسیقی را تأسیس نماید، آشنایی داشت. روزی اسماعیل زرین فر همراه با میرمهدی ورزنده به منزل «علینقی وزیری» می رود و ویلن می نوازد. وزیری از وی می پرسد: «شما نُت می دانید»، وی پاسخ می دهد: «نه موسیقی را به طور سنتی یادگرفته»، کلنل وزیری می گوید: «با این استعداد و نوازندگی حیف است که نت ندانید، بیاید شما هم مانند آقایان: ابوالحسن صبا، سلیمان سپانلو، حسین سنجری و عده ای دیگر از اشخاص که اسم نوشته اند، شما هم ثبت نام نمایید». او بلافاصله می پذیرد و در مدرسه عالی موسیقی ثبت نام می کند. وی در این مدرسه از تعلیمات موسیقی دانانی همچون: «علینقی وزیری»، «سورن آراکلیان»، «سرژ خوتسیف»، «جانبازیان»، «استپانیان» و «پروو» که ویولونیست نام آشنای فرانسوی بود و «موسیو رونی» بهره برد.
در سال ۱۳۰۷ به پیشنهاد علینقی وزیری به عنوان ناظم و معلم مدرسه موسیقی انتخاب شد. وی روزی در مدرسه «روح الله خالقی» را در حال حل کردن هارمونی می بیند. از خالقی می پرسد: «چگونه و کجا می خوانی؟» خالقی می گوید: «من به صورت مکاتبه ای در بیروت با «کلس و اندانس» استاد منحصر آرمونی آنجا ارتباط دارم و به طور مکاتبه ا ی درس می خوانم»، زرین فر می پرسد «آیا من هم می توانم مانند شما درس بخوانم؟» خالقی جواب می گوید: «اشکالی ندارد، شما هم تقاضا کنید». وی بلافاصله مبلغ ۲۴۰ ریال توسط آدرسی که روح الله خالقی در اختیارش می گذارد به بیروت می فرستد و ثبت نام می کند و هارمونی را توسط استاد بیروتی فرا می گیرد.
پس از مدتی علینقی وزیری به ریاست موسیقی کشور، روح اللَّه خالقی معاون موسیقی کشور و اسماعیل زرین فر مسئول هنرستان عالی موسیقی منصوب می شوند. او ۲ بار در هفته به رادیو می رفت و هربار قطعه ای تازه ساخته و می نواخت. وی در حدود ۴۰۰ قطعه موسیقی ساخته است. او طی مأموریتی به مدت ۴ سال عازم مشهد می شود و در آنجا نیز کلاس موسیقی تأسیس می کند و به تربیت شاگردان مشغول می شود.
راسخون
نوای فارس
آفتاب
بازتاب
نصیری فر، حبیب الله (۱۳۸۴). مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد اول). تهران: نگاه. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۱۴-۰.
اسماعیل زرین فر در سال ۱۲۸۰ روز عید قربان در تکیهٔ زرگرهای تهران متولد شد. او فرزند «مهدی زرین فر» بود. پدربزرگ وی در دربار ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه، مستوفی دربار بود. او از ۷ سالگی نزد دایی خود «علیرضا چنگی» فراگیری ویلن و کمانچه را آغاز کرد. پس از آن از آموزش های «حسین اسماعیل زاده» بهره برد. وی در سال ۱۳۰۰ در دبیرستان دارالفنون مشغول به تحصیل بود و با «میرمهدی ورزنده» که عنوانِ استادِ نوین ورزش ایران را داشت، آشنا شد. میرمهدی ورزنده با «علینقی وزیری» که تازه از اروپا به ایران بازگشته بود و در نظر داشت مدرسه عالی موسیقی را تأسیس نماید، آشنایی داشت. روزی اسماعیل زرین فر همراه با میرمهدی ورزنده به منزل «علینقی وزیری» می رود و ویلن می نوازد. وزیری از وی می پرسد: «شما نُت می دانید»، وی پاسخ می دهد: «نه موسیقی را به طور سنتی یادگرفته»، کلنل وزیری می گوید: «با این استعداد و نوازندگی حیف است که نت ندانید، بیاید شما هم مانند آقایان: ابوالحسن صبا، سلیمان سپانلو، حسین سنجری و عده ای دیگر از اشخاص که اسم نوشته اند، شما هم ثبت نام نمایید». او بلافاصله می پذیرد و در مدرسه عالی موسیقی ثبت نام می کند. وی در این مدرسه از تعلیمات موسیقی دانانی همچون: «علینقی وزیری»، «سورن آراکلیان»، «سرژ خوتسیف»، «جانبازیان»، «استپانیان» و «پروو» که ویولونیست نام آشنای فرانسوی بود و «موسیو رونی» بهره برد.
در سال ۱۳۰۷ به پیشنهاد علینقی وزیری به عنوان ناظم و معلم مدرسه موسیقی انتخاب شد. وی روزی در مدرسه «روح الله خالقی» را در حال حل کردن هارمونی می بیند. از خالقی می پرسد: «چگونه و کجا می خوانی؟» خالقی می گوید: «من به صورت مکاتبه ای در بیروت با «کلس و اندانس» استاد منحصر آرمونی آنجا ارتباط دارم و به طور مکاتبه ا ی درس می خوانم»، زرین فر می پرسد «آیا من هم می توانم مانند شما درس بخوانم؟» خالقی جواب می گوید: «اشکالی ندارد، شما هم تقاضا کنید». وی بلافاصله مبلغ ۲۴۰ ریال توسط آدرسی که روح الله خالقی در اختیارش می گذارد به بیروت می فرستد و ثبت نام می کند و هارمونی را توسط استاد بیروتی فرا می گیرد.
پس از مدتی علینقی وزیری به ریاست موسیقی کشور، روح اللَّه خالقی معاون موسیقی کشور و اسماعیل زرین فر مسئول هنرستان عالی موسیقی منصوب می شوند. او ۲ بار در هفته به رادیو می رفت و هربار قطعه ای تازه ساخته و می نواخت. وی در حدود ۴۰۰ قطعه موسیقی ساخته است. او طی مأموریتی به مدت ۴ سال عازم مشهد می شود و در آنجا نیز کلاس موسیقی تأسیس می کند و به تربیت شاگردان مشغول می شود.
wiki: اسماعیل زرین فر