زبان پریشی

زبان پَریشی یا آفازی (به انگلیسی: Aphasia) اختلال در بیان یا درک زبان به دنبال آسیب مغزی است. زبان پریشی اختلال زبانی ناشی از آسیب مغزی می باشد. یک نوع آن زبان پریشی ورنیکه است که در آن بخش معنایی آسیب می بیند. به عنوان نمونه گزیده زیر را در نظر بگیرید:قبل از ورود به خانه، من در یکی اینجا بود. خواهر من گروه در یکی دیگر بود.ارتباط معنایی بین واژه های عبارت فوق به شکلی جدی به هم خورده و علت آن نوعی آسیب مغزی است که در دانش معنایی فرد بیمار اختلال ایجاد کرده است. اما دانش واج شناسی سالم مانده است و لفظ فرد گرچه فاقد معنی است اما روان و با مکث و آهنگ مناسب ادا شده است. از نظر ساختار نحوی نیز مشکلی ندارد که این ویژگی خاص زبان پریشی ورنیکه است.
ناتوانی در درک زبان
ناتوانی در تلفظ
ناتوانی در صحبت خودبخودی
ناتوانی در شکل دادن به کلمات
ناتوانی در نام بردن اشیا
ناتوانی در سخنرانی
ناتوانی در تکرار یک عبارت
ناتوانی در خواندن و نوشتن
اگر آسیب مغزی به بخش هایی از مغز وارد شود که با بیان و درک زبانی ارتباط دارند این آسیب ها می توانند منجر به زبان پریشی شوند. زبان پریشی الزاماً بر درجهٔ هوش فرد تأثیری ندارد.
اگر از دست دادن قدرت تکلم کامل باشد به آن زبان پریشی (Aphasia) گفته می شود ولی اگر بخشی از این قدرت از دست برود به آن اصطلاحاً دشگویی (dysphasia) اطلاق می شود.
اغلب زبان پریشی ها در پی سکتهٔ مغزی با آسیب نیم کره چپ مغز ایجاد می گردند. مطالعه زبان پریشی از آن جا که به افزایش بینش ما در باب سازماندهی عصبی زبان در مغز می انجامد همواره مورد توجه کارشناسان علوم اعصاب، زبان شناسی و گفتاردرمانی بوده است. در بیشتر موارد پس انجام اقدامات پزشکی بیماران به خدمات توانبخشی به ویژه گفتاردرمانی نیاز دارند.

زبانْ پریشی (aphasia)
اصطلاحی عام برای انواع اختلال های زبانی ناشی از آسیب مغزی، به ویژه در نواحی گویایی نیم کرۀ غالب. نظام های طبقه بندی زبان پریشی مبتنی بر بخش هایی از مغز است که تصور می شود آسیب دیده اند، اعمال حسی و حرکتی شان مختل شده یا مهارت های زبانی آن ها از بین رفته است. انواع اصلی زبان پریشی عبارت اند از زبان پریشی (ناگویی) بروکا: گفتار و نوشتار بیمار به شدت تحت تأثیر قرار گرفته، اما درک زبان گفتاری و نوشتاری آسیب ندیده است؛ زبان پریشی ورنیکه: بیان گفتاری و نوشتاری آسیب دیده (اشتباهات دستوری، ساختن واژه های نادرست یا ناموجود) و درک این دو مختل شده است؛ زبان پریشی هدایتی: ضایعه در راه کمانی، راه ارتباطی ناحیه ورنیکه به بروکا، سبب ناهنجاری معنایی در گفتار، اختلال در تکرار جملات و خواندن با صدای بلند می شود؛ زبان پریشی ناشی از ضایعات شکنج گوشه ای (برآمدگی جانبی متمایل به بخش خلفی قشر مخ): اشکال در درک زبان گفتاری و نوشتاری و نام بردن اشیا؛ و زبان پریشی گلوبال: اختلال در همۀ مهارت های زبانی، احتمالاً به سبب ضایعات نواحی بروکا و ورنیکه.