اصل توالی رسایی(به انگلیسی: Sonority Sequencing Principle) یا SSP یکی از اصول واج آرایی در واجشناسی زبان است که به تحلیل ساختار هجا براساس مفهوم رسایی می پردازد. براساس این اصل در یک هجا، هرچه از هسته هجا دورشویم از میزان رسایی واج ها کاسته می شود.
رسایی
واج آرایی
میزان رسایی یک آوا از نظر آواشناسی تولیدی نشان دهنده میزان بازبودن دهان در تولید آواست؛ و از نظر آواشناسی شنیداری نشان دهنده شدت صوت؛ و از نظر آواشناسی آکوستیک نشان دهنده دامنه بیشتر سیگنال صوتی است.
میزان رسایی یک واج بستگی به درجه ای از گرفتگی دارد که هر واج در تولید خود تجربه می کند. براین اساس واکه ها که بدون حضور هیچ مانعی در مسیر جریان هوا تولیدمی شوند، دارای بیشترین درجه رسایی، و همخوان های انسدادی که با بست کامل تولیدمی شوند، دارای کمترین درجه رسایی هستند. در میان واج ها، واج های واکدار نیز نسبت به واج های بیواک دارای درجه رسایی بیشتری هستند.
پژوهشگران رتبه بندی های مختلفی را از درجه رسایی همخوان ها ارائه کرده اند که نمونه ای از این رتبه بندی را در جدول زیر مشاهده می کنید:
رسایی
واج آرایی
میزان رسایی یک آوا از نظر آواشناسی تولیدی نشان دهنده میزان بازبودن دهان در تولید آواست؛ و از نظر آواشناسی شنیداری نشان دهنده شدت صوت؛ و از نظر آواشناسی آکوستیک نشان دهنده دامنه بیشتر سیگنال صوتی است.
میزان رسایی یک واج بستگی به درجه ای از گرفتگی دارد که هر واج در تولید خود تجربه می کند. براین اساس واکه ها که بدون حضور هیچ مانعی در مسیر جریان هوا تولیدمی شوند، دارای بیشترین درجه رسایی، و همخوان های انسدادی که با بست کامل تولیدمی شوند، دارای کمترین درجه رسایی هستند. در میان واج ها، واج های واکدار نیز نسبت به واج های بیواک دارای درجه رسایی بیشتری هستند.
پژوهشگران رتبه بندی های مختلفی را از درجه رسایی همخوان ها ارائه کرده اند که نمونه ای از این رتبه بندی را در جدول زیر مشاهده می کنید:
wiki: اصل توالی رسایی