پانوتیا

پانوتیا (نام علمی: Pannotia) ابرقاره ای فرضی است که از دورهٔ کوه زایی پان آفریقایی در حدود ۶۰۰ میلیون سال پیش تا پایان دورهٔ پرکامبرین در حدود ۵۵۰ میلیون سال پیش وجود داشته است. پانوتیا نخستین بار در سال ۱۹۹۷ توسط ایان دییِل توصیف شد. این ابرقاره با نام ابرقارهٔ وندیان نیز شناخته می شود. ابر قارهٔ پانوتیا از حدود ۵۵۰ میلیون سال قبل به چهار قارهٔ لورنتیا، سیبریا، بالتیکا و گوندوانا تقسیم شد.
Nield, Ted (2007). Supercontinent: Ten Billion Years in the Life of Our Planet. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02659-9. Retrieved ۲۰۱۳-۰۸-۰۸.
در حدود ۷۵۰ میلیون سال پیش، ابرقارهٔ رودینیا از هم شکافت و به سه قارهٔ پروتو-لوراسیا (که در نهایت گسیخت و در قالب لوراسیا دوباره شکل گرفت)، کراتون قاره ای کنگو و پروتو-گونداوانا (شامل تمامی گندوانا به جز کراتون کنگو و آتلانتیکا) تقسیم شد.
پروتو-لوراسیا با چرخشی به سمت جنوب به سوی قطب جنوب قرار گرفت و چرخش پروتو-گوندوانا در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت بود. کراتون کنگو در حدود ۶۰۰ میلیون سال پیش در بین پروتو-گوندوانا و پروتو-لوراسیا قرار گرفت و بدین ترتیب پانوتیا تشکیل شد. شواهد نشان می دهد که با قرار گرفتن توده های خشکی فراوان در نزدیکی دو قطب، یخچال های بیشتری در این زمان در مقایسه با هر زمان دیگری در تاریخ زمین شناسی پدید آمد.
پانوتیا ظاهری شبیه به V یی داشت که به سمت شمال شرقی قرار گرفته باشد. درون این V، اقیانوسی بود که به هنگام گسیخت رودینیا شکل گرفته بود. این اقیانوس پانتالاسا نام داشت که بعدتر به اقیانوس آرام اولیه تبدیل شد. همچنین تیغه ای میان اقیانوسی در میان این اقیانوس وجود داشت. در خارج از این V، اقیانوس باستانی بسیار بزرگی با نام اقیانوس پان آفریقایی قرار داشت که احتمالاً دور پانوتیا را فرا گرفته بود و اندازه ای برابر با اقیانوس پانتالاسا داشت.