کلمه جو
صفحه اصلی

حصن منصور

فرهنگ فارسی

یاقوت گوید از بلاد مضر در مغرب فرات نزدیکی سمیساط است

لغت نامه دهخدا

حصن منصور. [ ح ِ ن ِ م َ ] ( اِخ ) یاقوت گوید: از بلاد مضر در مغرب فرات نزدیک سمیساط است ، شهری بوده با حصار و خندق و سه دروازه ، و در میانش دژی با دو دیوار و از آن تا زبطرة یک منزل راه است. و به منصوربن جعونةبن حارث عامری قیسی که آنرا تعمیر و مرمت کرد، منسوب شده. وی مدتی با لشکری از شام بدانجابود برای دفاع از بنی امیه درمقابل هجوم منصور که عامل برادرش سفاح بود، اما تاب نیاورده تسلیم شده و مدتی بعد به دست منصور عباسی در رقه کشته شد و در خانه اش نامه هایی که او را با دولت روم مربوط میکرد به دست آمد. ( معجم البلدان ). شمس الدین سامی می افزاید: قصبه مرکزی قضای سنجاق ملاطیه از ولایت معمورةالعزیز. در75هزارگزی جنوبی ملاطیه و 50هزارگزی شرقی بهسنی. قضای حصن منصور از شمال به قضای ملاطیه و از غرب به قضای بهسنی و از مشرق به قضای کاخته و از جنوب بولایت حلب محدود است. اکثر اهالی آن ایرانی ( کرد ) و قسمی تای و قسمی دهقان باشند. در حدود 25هزار تن سکنه دارد که قریب هزار تن مسیحی و باقی مسلمانند. و خرابه های شهر باستانی سمیساط بدانجاست. رجوع به معجم البلدان یاقوت و قاموس الاعلام ترکی و تجارت الامم ج 2 ص 102 شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این قلعه به نام بانی آن منصور از قبیله قیس همزمان با مروان بن محمد آخرین خلیفه اموی است. هارون الرشید قلعه منصور را در ایام خلافت پدرش مهدی ساخت و با سپاهیان مجهز کرد. ابن خرداذبه، حصن منصور را از مرزهای جزیره نام برده و می نویسد: از سمیساط تا حصن منصور شش فرسخ و از حصن منصور تا ملطیه ده فرسخ راه است.
این شهر در نیمه اول قرن چهارم هجری قمری حصار کوچکی بوده است. کشت آن به آب باران بوده و منبر و مسجد جامع داشته است. در سال 303 رومیان بر ثغور جزیره حمله و حصن منصور را غارت کردند.
مقدسی درباره حصن منصور فقط همین قدر اشاره کرده که در مرز واقع است. به نوشته ادریسی میان سمیساط و ملطیه شهر کوچکی است که حصن منصور نام دارد و آن دژ خوب و مشهوری است و دارای روستاها و آبادی هاست. در آنجا نعمت فراوان است.
یاقوت می گوید: حصن منصور از نواحی دیار مضر و در مغرب فرات نزدیک سمیساط واقع است. بر گرد شهر دیوار و خندق است. باروی آن سه دروازه دارد، در میان شهر دژی است که به گرد آن دو دیوار است. بعد از قرن هشتم قمری، حصن منصور به ادیمان معروف شد و رومیان (عثمانی ها) در آن زمان آن را پرها می گفتند.
حسین قره چانلو، جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی، سمت، تهران، 1380، ج 1، ص 325 و 326.


کلمات دیگر: