منجم مشهور و صاحب زیج حاکمی معروف به زیج ابن یونس
ابن یونس
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
ابن یونس. [ اِ ن ُ ن ُ] ( اِخ ) ابوالحسن علی بن ابی سعید عبدالرحمن بن احمدبن یونس بن عبدالاعلی الصدفی الیمنی المصری. منجم مشهور و صاحب زیج حاکمی معروف به زیج ابن یونس. ابن خلکان گوید این زیج زیجی بزرگ است و من آنرا در چهار مجلد دیدم و در آن بسط قول و عمل هر دو هست و از چیزی فروگذار نشده است و در همه زیجهای دگر مفصلتر از آن نیافتم و ابن یونس در آنجا گوید که آنرا به امر العزیز پدر الحاکم بامراﷲ صاحب مصر کرده است. ابن یونس مختص در علم نجوم و متصرف در دیگر دانشها و بارع در شعر بود و مردم مصر را در تقویم کواکب تنها اعتماد بر زیج او و زیج یحیی بن منصور است. او را پسری ناخلف بود که کتابها و جمیع تصنیفات او را بمن و رطل بفروخت. اورا شعر بسیار بوده است. وی به سال 399 هَ. ق. فجاءةً درگذشت. ابن یونس این قاعده که در مثلثات کروی بسیار بکار میرود کشف و اختراع کرد. جیب تمام ا. جیب تمام ب =12 جیب تمام ( ا + ب ) + جیب تمام ( ا - ب ) و چندین مسئله راجع به مدارات وقسی روی کره را بوسیله تصویر آنها بر سطح افق و سطح نصف النهار حل کرده است.
دانشنامه عمومی
ابوالحسن علی بن عبدالرحمن بن احمد بن یونس صدفی مصرفی مشهور به ابن یونس (زاده ۳۲۹ خورشیدی - در گذشته ۳۸۸ خورشیدی) از مشهورترین اخترشناسان و ریاضی دانان مسلمان مصری بود که کارهایش در زمان خود به دلیل سر آمد بودن مورد توجه قرار گرفته است.مشهورترین کار او در نجوم اسلامی، زیجی بنام زیج حاکمی (الزیج الکبیر الحاکمی) بود که در حدود سال ۳۷۹ خورشیدی تألیف شده است. این زیج که کتابچه ای از جدول های نجومی بود دارای اطلاعات رصدی بسیار دقیقی است.دهانه ای در ماه به افتخار او ابن یونس نامگذاری شده است.
wiki: دهانه برخوردی در ماه است.
wiki: ابن یونس (دهانه)
کلمات دیگر: