فلزات نجیب

در شیمی،فلزات نجیب فلزاتی هستند که مقاوم در برابر خوردگی و اکسیداسیون در هوا مرطوب می باشند (بر خلاف بسیاری از فلزات پایه). فهرست کوتاهی از فلزات نجیب شیمیایی (آن دسته از عناصر که تقریباً همه شیمیدانان با ان ها موافق هستند) شامل روتنیم (Ru)، رودیوم (Rh)، پالادیوم (Pd)، نقره (Ag)، اوسمیوم (Os)، ایریدیم (Ir)، پلاتین (Pt) و طلا (Au)است.در فهرست های جامع تر جیوه (Hg)، رنیوم (Re) و مس (Cu) نیز به عنوان فلزات نجیب شناخته می شوند. از سوی دیگر، تیتانیوم (Ti)، نایوبیم (Nb) و تانتالم (Ta) فلز نجیب به شمار نمی روند، گرچه بسیار مقاوم در برابر خوردگی هستند.
در حالی که فلزات نجیب با ارزش می باشند - به دلیل نادر بودن آنها در پوسته زمین و مفید بودن آنها در زمینه هایی مانند متالورژی، فناوری های پیشرفته و تزئینات (جواهرات، هنر، مقدسات و غیره) - اصطلاحات «فلز نجیب» و «فلزات گرانبها» مترادف نیستند.
اصطلاح «فلز نجیب» به اواخر قرن ۱۴ بازمی گرددو معانی مختلفی در زمینه های مختلف مطالعاتی و کاربرد دارد. فقط در فیزیک اتمی یک تعریف دقیق وجود دارد که تنها شامل مس، نقره و طلا است، زیرا در آنها زیر لایه D کاملاً را پر شده است. به همین دلیل لیست های متفاوت بسیاری از «فلزات نجیب» وجود دارد.علاوه بر عملکرد اصطلاح «فلزات نجیب» به عنوان اسم مرکب، شرایطی وجود دارد که «نجیب» به عنوان صفتی برای اسم «فلز» استفاده می شود. «مجموعه گالوانیکی» سلسله مراتبی از فلزات (یا سایر مواد رسانای الکتریکی، از جمله کامپوزیت ها و شبه فلزات) است که فلزات نجیب را به فلزات فعال تبدیل می کند و اجازه می دهد تا یک فرد پیش بینی کند که چگونه مواد در محیطی که برای تولید این مجموعه ها تعامل دارند، رفتار می کنند. در این راستا، گرافیت نجیب تر از نقره است و نجیب بودن نسبی بسیاری از مواد به شدت به شرایط محیطی بستگی دارد.
پلاتین، طلا و جیوه را می توان در آب آکواریا، مخلوط بسیار غلیظ از اسید هیدروکلریک و اسید نیتریک، حل کرد اما ایریدیم و نقره را نمی توان. با این حال پالادیوم و نقره در اسید نیتریک حل می شوند. روتنیم می تواند در آکواریا تنها در صورت حضور اکسیژن حل شود، در حالی که رودیوم باید در به صورت پودری باشد تا حل شود. نیوبیوم و تانتالوم در برابر تمام اسیدها، از جمله آب آکواریا مقاوم هستند.