کلمه جو
صفحه اصلی

فلسفه شرق

دانشنامه عمومی

فلسفه شرقیا فلسفه آسیایی فلسفه های گوناگونی را شامل می شود که در شرق و جنوب شرق آسیا ریشه دارند، از جمله فلسفه چینی، فلسفه ژاپن، فلسفه کره که در آسیای شرقی و ویتنام رواج دارند، و فلسفه هندی (شامل فلسفه بودایی) که در آسیای جنوبی، تبت و جنوب شرق آسیا رواج دارند.
آناتا که تبیین می کند هویت متافیزیکی ذاتیِ هیچ چیز نیست.
پراتیتیا-ساموت پادا، که مفهوم علیت در فلسفهٔ بودا را ترسیم می کند.
تجزیه و تحلیل پدیدارشناسانهٔ درمه ها یا ترکیبات پدیدارشناسانه.
این اصطلاح گاه به اشتباه به فلسفه یهودی، فلسفه بابل و فلسفه اسلامی نیز اطلاق می شود، اما با توجه به غلبۀ سنت ارسطویی در این فلسفه ها، می باید آن ها را ذیل فلسفه غرب به شمار آورد. این تقسیم بندی صرفاً جغرافیایی نیست بلکه در تفاوت های کلیِ مفهومی و هرمنوتیک میان سنت های غربی و شرقی همچنین ادیان رایج در این سرزمین ها ریشه دارد.
فلسفه های غربی از آنجا که ریشه در ادیان ابراهیمی دارند؛ پرسش هایی را دربارهٔ ماهیت خدا و رابطهٔ آن با کائنات در چارچوب تفکر توحیدی که از آن سرچشمه گرفته اند، مطرح کرده اند. به این ترتیب دربارهٔ ماهیت خدا و کائنات دوگانگی ای در برخی فلسفه های غربی، بین فلسفه های سکولار و فلسفه های مذهبی به وجود آمده و این دوگانگی در متن اصول اعتقادی یک دین توحیدی واحد، به ویژه برخی اعتقادات مسیحیت پروتستان، گسترش یافته است.
از آنجا که در مذاهب شرقی تا این حد در باب ماهیت خدای واحد به عنوان آفریدگار و حکمران یگانهٔ جهان، بحث نمی شود؛ در فلسفه های شرقی تفاوت میان گرایش های مذهبی و سکولار به اندازهٔ فلسفه های غربی حاد نیست و یک مکتب فلسفی ممکن است عناصر مذهبی و سکولار را توأم داشته باشد. از این رو، برخی به اصول متافیزیکی بودیسم باور دارند اما به معبد نمی روند و عبادت نمی کنند. برخی خدایان تائویی را می پرستند اما به زیربنای دینی آن توجهی ندارند، در حالی که برخی دیگر مذهب تائوئیسم را پذیرفته اند اما به جنبه های اساطیری آن بی اعتنایند.


کلمات دیگر: