مترادف طعن : زخم زبان، سرزنش، طعنه، عیب جویی، کنایه، گوشه، ملامت، عیب گفتن، سرزنش کردن، کنایه زدن، نیزه زدن، نیزه زنی
طعن
مترادف طعن : زخم زبان، سرزنش، طعنه، عیب جویی، کنایه، گوشه، ملامت، عیب گفتن، سرزنش کردن، کنایه زدن، نیزه زدن، نیزه زنی
فارسی به عربی
اهانة
مترادف و متضاد
۱. زخمزبان، سرزنش، طعنه، عیبجویی، کنایه، گوشه، ملامت
۲. عیب گفتن، سرزنش کردن، کنایه زدن
۳. نیزه زدن
۴. نیزهزنی
پرخاش، طعنه، طعن، سخن حمله امیز، ناسزا گویی
فرهنگ فارسی
نیزه زدن، عیب کسی راگفتن، کسی رابه سخن رنجاندن، کنایه زدن، سرزنش کردن
۱ - ( مصدر ) نیزه زدن . ۲ - عیب کسی را گفتن سرزنش کردن ملامت کردن . ۳ - کنایه زدن کنایه گفتن . ۴ - ( اسم ) نیزه زنی . ۵ - عیب جویی عیب گویی . ۶ - سرزنش ملامت .
جمع طعین . طاعون زده .
۱ - ( مصدر ) نیزه زدن . ۲ - عیب کسی را گفتن سرزنش کردن ملامت کردن . ۳ - کنایه زدن کنایه گفتن . ۴ - ( اسم ) نیزه زنی . ۵ - عیب جویی عیب گویی . ۶ - سرزنش ملامت .
جمع طعین . طاعون زده .
فرهنگ معین
(طَ ) [ ع . ] (مص م . ) ۱ - نیزه زدن . ۲ - سرزنش کردن . ۳ - کنایه زدن .
لغت نامه دهخدا
طعن. [ طَ ] ( ع مص ) زدن به نیزه کسی را. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). لَزّ. ( منتهی الارب ). نیزه زدن. ( ترجمان علامه جرجانی ص 67 ). خستن. ( دهار ) :
تو حمله آری چون آب و آتش از چپ و راست
به ضرب و طعن برآری دمار از آتش و آب.
چنان استاده ام پیش و پس طعن
که استاده ست الفهای اطعنا.
سرشکم چون دم عیسی مصفا.
بینی غرور دوست شوی پست و مختصر.
غمناک نباید بود از طعن حسود ای دل
شاید که چو وابینی خیر تو دراین باشد.
برتر از ضرب خنجر بُرّان.
طعن. [ طُ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ طعین ، به معنی طاعون زده.
تو حمله آری چون آب و آتش از چپ و راست
به ضرب و طعن برآری دمار از آتش و آب.
مسعودسعد.
|| کلان سال گردیدن : طعن فی السن . ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). پیر شدن. سالخورده گردیدن. || رفتن : طعن فی المفازة؛ رفت در بیابان. طعن اللیل ؛ همه شب رفت. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). || رنجانیدن کسی را به سخن : طعن فیه بالقول طعناً و طعناناً. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). عیب کردن. ( ترجمان علامه جرجانی ص 67 ) ( مصادر زوزنی ). به بد یاد کردن. ( تاج المصادر بیهقی ). عیب کردن در کار کسی. ( غیاث اللغات ). قَدْح. بیغاره. گواژه گفتن : اگر خرج آن بیوجه کند پشیمانی آرد و زبان طعن در وی گشاده شود. ( کلیله و دمنه ).چنان استاده ام پیش و پس طعن
که استاده ست الفهای اطعنا.
خاقانی.
چو مریم سر فکنده زیرم ازطعن سرشکم چون دم عیسی مصفا.
خاقانی.
ترسی ز طعن دشمن و گردی بلندنام بینی غرور دوست شوی پست و مختصر.
خاقانی.
کوته نظران را بدین علت زبان طعن دراز گردد. ( گلستان ).غمناک نباید بود از طعن حسود ای دل
شاید که چو وابینی خیر تو دراین باشد.
حافظ.
هست طعن زبان بدگهران برتر از ضرب خنجر بُرّان.
مکتبی.
|| قَدْح کردن در حسب و دین کسی. ( از منتهی الارب ) ( از آنندراج ). قوله تعالی : طعناً فی الدین ( قرآن 46/4 )؛ طعن قدح باشد، و اصل او طعن لسان است ، آنکه طعن به زبان را به آن تشبیه کرده اند. ( از تفسیر ابوالفتوح ): طعن کردن حسب و آبروی کسی را؛مزق عِرض اخیه مزقاً. کرظ فی عرضه کرظاً. مرد مرداً. طعن کردن در حسب کسی ؛ طعن فیه بالقول طعناً و طَعناناً. بسیار طعن کننده ؛ مطعان. ( منتهی الارب ). || طاعون رسیدن به کسی : طُعِن َ طعناً ( مجهولاً ). ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). || گام زدن اسب. نیکو رفتن اسب چون عنان را بکشی. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). پای دراز نهادن. و الفرس یطعن فی العنان ؛ اذا مده و ینشط فی السیر. ( تاج المصادر بیهقی ).طعن. [ طُ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ طعین ، به معنی طاعون زده.
طعن . [ طَ ] (ع مص ) زدن به نیزه کسی را. (منتهی الارب ) (آنندراج ). لَزّ. (منتهی الارب ). نیزه زدن . (ترجمان علامه ٔ جرجانی ص 67). خستن . (دهار) :
تو حمله آری چون آب و آتش از چپ و راست
به ضرب و طعن برآری دمار از آتش و آب .
|| کلان سال گردیدن : طعن فی السن ّ. (منتهی الارب ) (آنندراج ). پیر شدن . سالخورده گردیدن . || رفتن : طعن فی المفازة؛ رفت در بیابان . طعن اللیل ؛ همه شب رفت . (منتهی الارب ) (آنندراج ). || رنجانیدن کسی را به سخن : طعن فیه بالقول طعناً و طعناناً. (منتهی الارب ) (آنندراج ). عیب کردن . (ترجمان علامه ٔ جرجانی ص 67) (مصادر زوزنی ). به بد یاد کردن . (تاج المصادر بیهقی ). عیب کردن در کار کسی . (غیاث اللغات ). قَدْح . بیغاره . گواژه گفتن : اگر خرج آن بیوجه کند پشیمانی آرد و زبان طعن در وی گشاده شود. (کلیله و دمنه ).
چنان استاده ام پیش و پس طعن
که استاده ست الفهای اطعنا.
چو مریم سر فکنده زیرم ازطعن
سرشکم چون دم عیسی مصفا.
ترسی ز طعن دشمن و گردی بلندنام
بینی غرور دوست شوی پست و مختصر.
کوته نظران را بدین علت زبان طعن دراز گردد. (گلستان ).
غمناک نباید بود از طعن حسود ای دل
شاید که چو وابینی خیر تو دراین باشد.
هست طعن زبان بدگهران
برتر از ضرب خنجر بُرّان .
|| قَدْح کردن در حسب و دین کسی . (از منتهی الارب ) (از آنندراج ). قوله تعالی : طعناً فی الدین (قرآن 46/4)؛ طعن قدح باشد، و اصل او طعن لسان است ، آنکه طعن به زبان را به آن تشبیه کرده اند. (از تفسیر ابوالفتوح ): طعن کردن حسب و آبروی کسی را؛مزق عِرض اخیه مزقاً. کرظ فی عرضه کرظاً. مرد مرداً. طعن کردن در حسب کسی ؛ طعن فیه بالقول طعناً و طَعناناً. بسیار طعن کننده ؛ مطعان . (منتهی الارب ). || طاعون رسیدن به کسی : طُعِن َ طعناً (مجهولاً). (منتهی الارب ) (آنندراج ). || گام زدن اسب . نیکو رفتن اسب چون عنان را بکشی . (منتهی الارب ) (آنندراج ). پای دراز نهادن . و الفرس یطعن فی العنان ؛ اذا مده و ینشط فی السیر. (تاج المصادر بیهقی ).
تو حمله آری چون آب و آتش از چپ و راست
به ضرب و طعن برآری دمار از آتش و آب .
مسعودسعد.
|| کلان سال گردیدن : طعن فی السن ّ. (منتهی الارب ) (آنندراج ). پیر شدن . سالخورده گردیدن . || رفتن : طعن فی المفازة؛ رفت در بیابان . طعن اللیل ؛ همه شب رفت . (منتهی الارب ) (آنندراج ). || رنجانیدن کسی را به سخن : طعن فیه بالقول طعناً و طعناناً. (منتهی الارب ) (آنندراج ). عیب کردن . (ترجمان علامه ٔ جرجانی ص 67) (مصادر زوزنی ). به بد یاد کردن . (تاج المصادر بیهقی ). عیب کردن در کار کسی . (غیاث اللغات ). قَدْح . بیغاره . گواژه گفتن : اگر خرج آن بیوجه کند پشیمانی آرد و زبان طعن در وی گشاده شود. (کلیله و دمنه ).
چنان استاده ام پیش و پس طعن
که استاده ست الفهای اطعنا.
خاقانی .
چو مریم سر فکنده زیرم ازطعن
سرشکم چون دم عیسی مصفا.
خاقانی .
ترسی ز طعن دشمن و گردی بلندنام
بینی غرور دوست شوی پست و مختصر.
خاقانی .
کوته نظران را بدین علت زبان طعن دراز گردد. (گلستان ).
غمناک نباید بود از طعن حسود ای دل
شاید که چو وابینی خیر تو دراین باشد.
حافظ.
هست طعن زبان بدگهران
برتر از ضرب خنجر بُرّان .
مکتبی .
|| قَدْح کردن در حسب و دین کسی . (از منتهی الارب ) (از آنندراج ). قوله تعالی : طعناً فی الدین (قرآن 46/4)؛ طعن قدح باشد، و اصل او طعن لسان است ، آنکه طعن به زبان را به آن تشبیه کرده اند. (از تفسیر ابوالفتوح ): طعن کردن حسب و آبروی کسی را؛مزق عِرض اخیه مزقاً. کرظ فی عرضه کرظاً. مرد مرداً. طعن کردن در حسب کسی ؛ طعن فیه بالقول طعناً و طَعناناً. بسیار طعن کننده ؛ مطعان . (منتهی الارب ). || طاعون رسیدن به کسی : طُعِن َ طعناً (مجهولاً). (منتهی الارب ) (آنندراج ). || گام زدن اسب . نیکو رفتن اسب چون عنان را بکشی . (منتهی الارب ) (آنندراج ). پای دراز نهادن . و الفرس یطعن فی العنان ؛ اذا مده و ینشط فی السیر. (تاج المصادر بیهقی ).
طعن . [ طُ ] (ع ص ، اِ) ج ِ طعین ، به معنی طاعون زده .
فرهنگ عمید
۱. = طعنه
۲. [قدیمی] نیزه زدن.
* طعن کردن: (مصدر لازم ) [قدیمی] سرزنش کردن، عیب کردن، ملامت کردن.
۲. [قدیمی] نیزه زدن.
* طعن کردن: (مصدر لازم ) [قدیمی] سرزنش کردن، عیب کردن، ملامت کردن.
۱. = طعنه
۲. [قدیمی] نیزه زدن.
⟨ طعن کردن: (مصدر لازم) [قدیمی] سرزنش کردن؛ عیب کردن؛ ملامت کردن.
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی وَکَزَهُ: با تمامی کف دست به اوزد(کلمه وکز به معنای طعن و دفع و زدن با تمامی کف دست میباشد )
تکرار در قرآن: ۲(بار)
زدن با نیزه... به طور استعاره در عیبگوئی و عیب گرفتن به کار میرود (راغب). . اگر پیمان خویش را شکستند و در دینتان عیب گرفتند با پیشوایات کفر بجنگید. این کلمه فقط دو بار در قرآن آمده است: توبه:12، نساء:46.
تکرار در قرآن: ۲(بار)
زدن با نیزه... به طور استعاره در عیبگوئی و عیب گرفتن به کار میرود (راغب). . اگر پیمان خویش را شکستند و در دینتان عیب گرفتند با پیشوایات کفر بجنگید. این کلمه فقط دو بار در قرآن آمده است: توبه:12، نساء:46.
wikialkb: ریشه_طعن
کلمات دیگر: