سرمد کاشانی

محمدسعید، مشهور به سرمد کاشانی یا سعیدا، از شاعران فارسی زبان سدهٔ یازدهم هجری بود. او در ابتدا از شاگردان ملا صدرای شیرازی و ابوالقاسم میرفندرسکی بود و سپس به هند مهاجرت کرد و در دربار داراشکوه قدر و منزلت یافت. یک سال پس از شکست داراشکوه از اورنگ زیب و کشته شدنش به دستور او، سرمد کاشانی نیز به اتهام انکار معراج کشته شد.وی از ارامنه یا یهودیان کاشان بود که عاقبت به شرف اسلام مشرف شد و به تصوف مایل گشت به درجهٔ بالایی در عرفان نایل شد. محمدسعید چندگاهی محضر میر ابوالقاسم فندرسکی و ملاصدرای شیرازی را درک کرد، در خدمت مشایخ به تصفیهٔ باطن پرداخت، آخرالامر مجذوب شده و به هندوستان رفت.
از آن پس برهنه می گشت. چنان بود که هرچه داشت به یغمائیان داد تا آن که از ستر عورت هم بازماند. سرمد پس از چندی اقامت در تته به لاهور رفت و سپس به حیدرآباد دکن و از آنجا به دهلی عزیمت کرد و در آن شهر با پسر شاه جهان آشنایی یافت.
لیکن عالمان شرع با او به دشمنی برخاستند و سرمد به فتوای یکی از عالمان بنام ملا عبدالقوی و موافقت فقیهان دیگر به قتل رسید قبرش نزدیک مسجد شاه جهان آباد و مزار اهل دل است. از جمله آثارش: «دیوان» شعر.کتاب رؤیاهای مرد نیلوفری ندشته عمران صلاحی، در احوال و افکار و آثار این شاعر نوشته شده است. در بخشی از این کتاب می خوانیم:بعد از ظهر روز جمعه، ۱۸ ربیع الثانی سال ۱۰۷۰ هجری قمری، پس از نماز جماعت، جنب مسجد دهلی، در برابر چشم نمازگزاران، سعید سرمد کاشانی را گردن زدند! به فرمان اورنگ زیب (پادشاه وقت هندوستان) و فتوای ملا عبدالقوی (قاضی القضات شهر دهلی)
اما جرمش چه بود، از نظر صاحبان زر و زور و تزویر، بیان سخنان کفرآمیز. اما سخن راست را از حافظ بشنویم:

محمدسعید سَرمَد کاشانی/کاشی (دههٔ ۱۵۹۰، ارمنستان - ۱۶۶۱، دهلی) صوفی و شاعر فارسی سرای ارمنی-ایرانی یهودی تبار مسلمان شده بود که بیشتر در هند زیست.
•

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
شاعر، متخلص به سرمد مشهور به سعیدا. وی از ارامنه و یا یهودیان کاشان بود که عاقبت به شرف اسلام مشرف شد و به تصوف مایل گشت به درجه ی بالایی در عرفان نایل شد. محمدسعید چندگاهی محضر میر ابوالقاسم فندرسکی و ملاصدرای شیرازی را درک کرد، در خدمت مشایخ به تصفیه ی باطن پرداخت، آخرالامر مجذوب شده و به هندوستان رفت.
از آن پس برهنه می گشت. چنان بود که هرچه داشت به یغمائیان داد تا آن که از ستر عورت هم باز ماند. سرمد پس از چندی اقامت در تته به لاهور رفت و سپس به حیدرآباد دکن و از آنجا به دهلی عزیمت کرد و در آن شهر با پسر شاه جهان آشنایی یافت.
لیکن عالمان شرع با او به دشمنی برخاستند و سرمد به فتوای یکی از عالمان بنام ملا عبدالقوی و موافقت فقیهان دیگر به قتل رسید قبرش نزدیک مسجد شاه جهان آباد و مزار اهل دل است. از جمله آثارش: «دیوان» شعر.