مترادف پگاه : بامداد، سپیده دم، سحر، صبح، صبحدم، فجر، فلق، زود
متضاد پگاه : دیر
پگاه
مترادف پگاه : بامداد، سپیده دم، سحر، صبح، صبحدم، فجر، فلق، زود
متضاد پگاه : دیر
فارسی به انگلیسی
Aurora, cockcrow, dawn, daybreak, daylight, gloaming, sunrise, twilight
فرهنگ اسم ها
اسم: پگاه (دختر) (فارسی) (تلفظ: pegāh) (فارسی: پگاه) (انگلیسی: pegah)
معنی: هنگام صبح زود، سپیده دم، صبح زود، سحر
معنی: هنگام صبح زود، سپیده دم، صبح زود، سحر
(تلفظ: pegāh) صبح زود ، سحر؛ (در قدیم) هنگام صبح زود .
مترادف و متضاد
بامداد، سپیدهدم، سحر، صبح، صبحدم، فجر، فلق ≠ دیر
زود
۱. بامداد، سپیدهدم، سحر، صبح، صبحدم، فجر، فلق
۲. زود ≠ دیر
فرهنگ فارسی
سحر، صبح زود، سروقت
۱- صبح زود اول بامداد . ۲- زود مقابل دیر .
۱- صبح زود اول بامداد . ۲- زود مقابل دیر .
فرهنگ معین
(پِ ) (ق مر. ) ۱ - صبح زود. ۲ - زود.
لغت نامه دهخدا
پگاه. [ پ َ / پ ِ ] ( اِ مرکب ، ق مرکب ) بگاه. سخت زود.زود ( بامداد ). سپیده دم. سفیده صبح. صبح زود. صبح نخستین. صبح صادق. سَحر. سرگاه. بَکر. بُکرَة. فجر.عُجسَة. غدوة. غداة. غدیّة. ( منتهی الارب ) :
سپهبدش را گفت [ خاقان چین ] فردا پگاه
بخواه از همه پادشاهی سپاه.
گرانمایگان برگرفتند راه.
تبیره برآمد ز درگاه شاه.
بپرسش بیامد بدرگاه شاه.
بپوزش بیایم بر تو براه.
بفرمود تا بازگردد سپاه.
برو تا به ایوان او بی سپاه.
چو خورشید بنمود زرین کلاه...
بیامد بدرگاه بیمر سپاه.
ز ایوان بیامد بنزدیک شاه.
به آرام بر تخت بنشست شاه.
مکن جنگ تا بامداد پگاه.
بخوان برمی آورد و بنشست شاه.
برفتی کسی کو بدی دادخواه.
بر مؤبدان مؤبد آمد پگاه.
بیاورد با هدیه پیغام شاه.
نشست از بر تخت پیروز شاه.
که فردا بسازیم هر دو پگاه
ابا گوی و چوگان به میدان شویم
زمانی بتازیم و خندان شویم.
بیامد بنزدیک آن نیک خواه
همی تاخت باید به آئین شاه.
بکوه هماون رسند آن سپاه.
سپهبدش را گفت [ خاقان چین ] فردا پگاه
بخواه از همه پادشاهی سپاه.
دقیقی.
ببود آن شب و بامدادن پگاه گرانمایگان برگرفتند راه.
فردوسی.
چو شب روز شد بامدادان پگاه تبیره برآمد ز درگاه شاه.
فردوسی.
ببود آن شب و بامداد پگاه بپرسش بیامد بدرگاه شاه.
فردوسی.
همی گفتم از بامداد پگاه بپوزش بیایم بر تو براه.
فردوسی.
چو شب روز شد بامداد پگاه بفرمود تا بازگردد سپاه.
فردوسی.
بخسپ امشب و بامداد پگاه برو تا به ایوان او بی سپاه.
فردوسی.
ببود آن شب و بامداد پگاه چو خورشید بنمود زرین کلاه...
فردوسی.
بخفت آن شب و بامداد پگاه بیامد بدرگاه بیمر سپاه.
فردوسی.
ببود آن شب و بامداد پگاه ز ایوان بیامد بنزدیک شاه.
فردوسی.
ببود آن شب و بامدادان پگاه به آرام بر تخت بنشست شاه.
فردوسی.
بفرزند گفت ای گزین سپاه مکن جنگ تا بامداد پگاه.
فردوسی.
دگر روز هم بامداد پگاه بخوان برمی آورد و بنشست شاه.
فردوسی.
بمیدان شدی بامداد پگاه برفتی کسی کو بدی دادخواه.
فردوسی.
سپیده دمان مرد با مهر شاه بر مؤبدان مؤبد آمد پگاه.
فردوسی.
دگرروز گرسیوز آمد پگاه بیاورد با هدیه پیغام شاه.
فردوسی.
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه نشست از بر تخت پیروز شاه.
فردوسی.
شبی با سیاوش چنین گفت شاه که فردا بسازیم هر دو پگاه
ابا گوی و چوگان به میدان شویم
زمانی بتازیم و خندان شویم.
فردوسی.
چنان بد که یک روز موبد پگاه بیامد بنزدیک آن نیک خواه
فردوسی.
چواز خواب بیدار گشتی پگاه همی تاخت باید به آئین شاه.
فردوسی.
چنین داد پاسخ که فردا پگاه بکوه هماون رسند آن سپاه.
فردوسی.
پگاه . [ پ َ / پ ِ ] (اِ مرکب ، ق مرکب ) بگاه . سخت زود.زود (بامداد). سپیده دم . سفیده ٔ صبح . صبح زود. صبح نخستین . صبح صادق . سَحر. سرگاه . بَکر. بُکرَة. فجر.عُجسَة. غدوة. غداة. غدیّة. (منتهی الارب ) :
سپهبدش را گفت [ خاقان چین ] فردا پگاه
بخواه از همه پادشاهی سپاه .
ببود آن شب و بامدادن پگاه
گرانمایگان برگرفتند راه .
چو شب روز شد بامدادان پگاه
تبیره برآمد ز درگاه شاه .
ببود آن شب و بامداد پگاه
بپرسش بیامد بدرگاه شاه .
همی گفتم از بامداد پگاه
بپوزش بیایم بر تو براه .
چو شب روز شد بامداد پگاه
بفرمود تا بازگردد سپاه .
بخسپ امشب و بامداد پگاه
برو تا به ایوان او بی سپاه .
ببود آن شب و بامداد پگاه
چو خورشید بنمود زرین کلاه ...
بخفت آن شب و بامداد پگاه
بیامد بدرگاه بیمر سپاه .
ببود آن شب و بامداد پگاه
ز ایوان بیامد بنزدیک شاه .
ببود آن شب و بامدادان پگاه
به آرام بر تخت بنشست شاه .
بفرزند گفت ای گزین سپاه
مکن جنگ تا بامداد پگاه .
دگر روز هم بامداد پگاه
بخوان برمی آورد و بنشست شاه .
بمیدان شدی بامداد پگاه
برفتی کسی کو بدی دادخواه .
سپیده دمان مرد با مهر شاه
بر مؤبدان مؤبد آمد پگاه .
دگرروز گرسیوز آمد پگاه
بیاورد با هدیه پیغام شاه .
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه
نشست از بر تخت پیروز شاه .
شبی با سیاوش چنین گفت شاه
که فردا بسازیم هر دو پگاه
ابا گوی و چوگان به میدان شویم
زمانی بتازیم و خندان شویم .
چنان بد که یک روز موبد پگاه
بیامد بنزدیک آن نیک خواه
چواز خواب بیدار گشتی پگاه
همی تاخت باید به آئین شاه .
چنین داد پاسخ که فردا پگاه
بکوه هماون رسند آن سپاه .
چنان بد که یک روز مزدک پگاه
ز خانه بیامد بنزدیک شاه .
به نخجیر شد شاه روزی پگاه
خردمند شاپور با او براه .
تو بردار زین و لگام سپاه
برو سوی آن مرغزاران پگاه .
چنان بد که ابلیس روزی پگاه
بیامد بسان یکی نیکخواه .
بدو گفت بهرام فردا پگاه
چو آید مقاتوره دینارخواه
مخند و برو هیچ مگشای چشم
مده پاسخش گر دهی جز بخشم .
چنان بد که مهراب روزی پگاه
برفت و بیامد از آن بارگاه .
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه
فرستاده آمد بنزدیک شاه .
چنان بد که ابلیس روزی پگاه
یکی انجمن کرد پنهان ز شاه .
وزان پس بفرمود تا ساز راه
بسازند هرچش بیاید پگاه .
کنیزک بدو گفت فردا پگاه
شوند این بزرگان سوی جشنگاه .
پراندیشه شد جان شاپور شاه
که فردا چه سازد کنیزک پگاه .
به هشتم بیامد سیاوش پگاه
ابا گرد پیران به نزدیک شاه .
مرا گفته بودی که فردا پگاه
ز هر سو بجنگ اندر آرم سپاه .
به هشتم تهمتن بیامد پگاه
یکی رای شایسته زد با سپاه .
فرستاده را گفت فردا پگاه
چو آیی بدر پاسخ نامه خواه .
بدو گفت بهرام فردا پگاه
بیایم ببینم من آن جشنگاه .
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه
نویسنده ٔ نامه را خواند شاه .
همه نامداران لشکر پگاه
برفتند بر سر نهاده کلاه .
که من خود برآنم کزایدر پگاه
بدان سوی جیحون گذارم سپاه .
که شبگیر از ایدر برفتم پگاه
بگشتم همه گرد ایران سپاه .
به تنها برفتم ز خیمه پگاه
بلشکر بهر جای کردم نگاه .
چنین گفت موبد که فردا پگاه
بیاییم یکسر بدین بارگاه .
بیاساید امروز و فردا پگاه
همی راند اندر میان سپاه .
عید خوبان هری آمد و خورشید سپاه
جامه ٔ عید بپوشید و بیاراست پگاه .
روز منجوس بدیدار تو فرخنده شود
خنک آنکس که ترا بیند هر روز پگاه .
همیشه تا که تواند شناخت چشم درست
نماز بیگه خفتن ز بامداد پگاه
بهر مرادی فرمانبر تو باد فلک
بهر هوائی یاری گر تو باد اَّله .
ز بهر تهنیت عید بامداد پگاه
برِ من آمد خورشید نیکوان سپاه .
خجسته باشد روز کسی که دیده بود
خجسته روی بث خویش بامداد پگاه .
بفرخی و بشادی و شاهی ایران شاه
بمهرگانی بنشست بامداد پگاه .
بامدادان پگاه آمد با روی چو ماه
آنکه آراسته زو گردد هر عید سپاه
اندکی غالیه بر زلف سپه برده بکار
عید را ساخته و تاخته از حجره پگاه .
بفرمود تا آسنستان پگاه
بیامد بنزدیک رخشنده ماه .
آمد نوروز ماه می خور و می ده پگاه
هر روزه تا شامگاه هر شب تا بامداد.
چون دو انگشت دبیرانه کند فصل بهار
بدوات بسدین اندر شبگیر پگاه .
من سخت پگاه آمده ام پنداشتم که خداوند بفراغتی مشغول است و بگمان بودم از بار یافتن و نیافتن . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 169). با خود گفتم بدرگاه رفتن صواب تر هرچند پگاه است . (تاریخ بیهقی ). وروز چهارشنبه سوم ماه ذیقعده ٔ این سال دررسید سخت پگاه با غلامی بیست ... و سخت تاریک بود از راه بدرگاه آمد. (تاریخ بیهقی ). پنجم شعبان امیر از پگاه نشاط شراب کرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 416). سه دیگر روز امیر از پگاهی نشاط شراب کرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 461). خلعت را رسول دار پگاه بسرای رسول رفته و ببرده . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 376). قاضی منصور پگاه رفته بود و بنشاط مشغول شده و شراب او را نیک دریافته . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 605). بخفت و پگاه برخاست و بخدمت رفت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 426). پگاه کوس فروکوفتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 583). امیر ما [ مسعود ] نیم شب خورد و پس بامداد پگاه برخاست و کوس بزدند و برنشستند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 241).
باُسرُت بفرمود کایدر پگاه
بدشت آر آشاسب را با سپاه .
کنون بر هبون بسته او را پگاه
فرستم بدرگاه ضحاک شاه .
نریمان شد و برد خلعت پگاه
بپوشید و شد شاد فغفورشاه .
اسدی (گرشاسب نامه نسخه ٔ خطی مؤلف ص 399).
فرسته بر پهلوان شد پگاه
خبرداد از کار شاه و سپاه .
اسدی (ایضاً ص 221).
سرمه یکی نامه آمد پگاه
ز جفت سپهبد بنزدیک شاه .
پدرش از پی کینه روزی پگاه
همی خواست بردن بکابل سپاه .
اسدی (گرشاسب نامه نسخه ٔ خطی مؤلف ص 33).
پسر هر بامداد پگاه بخدمت آمدی ، سلطان چون از حجره ٔ خاص بیرون آمدی نخست روی او دیدی . (نوروزنامه ).
از عمر وی از غایت دیری و درازی
تا شام قیامت نشود روز پگاه است .
از چشم بدان آن ملک نیک نگه را
تا شام قیامت نشود روز پگاه است .
بامدادان پگاه خواب زده
آمد آن دلبر شراب زده .
بهر صبوح از درم مست درآمد نگار
غالیه برده پگاه بر گل سوری بکار.
بشرطی که چون روز راند سپاه
ترا نیز چون صبح بینم پگاه .
رفت پس پیش کفن خواهی پگاه
که بپیچم درنمد نه پیش راه .
که برون آرند آن روز از پگاه
سوی میدان بزم و تخت پادشاه .
یکی با طمع پیش خوارزم شاه
شنیدم که شد بامدادی پگاه .
شنیدم که یک هفته ابن السبیل
نیامد به مهمانسرای خلیل
ز فرخنده خوئی نخوردی پگاه
مگر بینوائی درآید ز راه .
خنک نسیم معنبر شمامه ٔ دلخواه
که در هوای تو برخاست بامداد پگاه .
از چه روشاهی رسد خورشید را بر اختران
خاک درگاه ار نبوسد بنده وارش هر پگاه .
هبة؛ ساعتی که از پگاه باقی باشد. اتیته ُ صَبُوح ً و ذاصبوح ؛ یعنی آمدم او را پگاه .
صَبُوحَة؛ ناقه ای که آن را پگاه دوشند. تَصَبﱡح ؛ پگاه خفتن ... صُبَحة؛ خواب پگاه و هر چه بدان پگاه تعلل و مشغولی کنند. غُطاط، غَطاط؛ اول پگاه . (منتهی الارب ). || زود (مقابل دیر) :
از آنکه مرتیه تو چو دید عقلش گفت
بود هنوز چنین چیزها پگاه ترا.
پس از چندین صبوری داد باشد
که گویم بوسه ای گوئی پگاه است !
یک شب یاران گفتند او دیر می آید بیائید تا ما نان بخوریم و بخسبیم تا او بعد از این پگاه تر آید. (تذکرةالاولیاء عطار).
چند در دهلیز قاضی ای گواه
حبس باشی ده شهادت از پگاه .
|| غلس ؛ آخرشب که هنوز تاریک باشد:غَلس الصلوة؛ پگاه کرد نماز بامداد را. بتاریکی گزارد نماز را. (زمخشری ). غَلَّسواالماء؛ بتاریکی آمدند به آب ، پگاه آمدند به آب .
- پگاه تر ؛ زودتر : رسم بود که روز آدینه احمد پگاه تر بازگردد و همگان بسلام وی روند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 327). دیگر روز خصمان قوی تر و دلیرتر و بسیارتر و پگاه تر آمدند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 591).
- پگاه خاستن ؛ سحرخیزی کردن . صبح زود از خواب برخاستن . بُکور :
پگاه خاستن آمد نشان نهمت مرد
که روز ابر همی باز به رسد بشکار.
ابوحنیفه ٔ اسکافی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 277).
و نیز رجوع به بگاه شود.
سپهبدش را گفت [ خاقان چین ] فردا پگاه
بخواه از همه پادشاهی سپاه .
دقیقی .
ببود آن شب و بامدادن پگاه
گرانمایگان برگرفتند راه .
فردوسی .
چو شب روز شد بامدادان پگاه
تبیره برآمد ز درگاه شاه .
فردوسی .
ببود آن شب و بامداد پگاه
بپرسش بیامد بدرگاه شاه .
فردوسی .
همی گفتم از بامداد پگاه
بپوزش بیایم بر تو براه .
فردوسی .
چو شب روز شد بامداد پگاه
بفرمود تا بازگردد سپاه .
فردوسی .
بخسپ امشب و بامداد پگاه
برو تا به ایوان او بی سپاه .
فردوسی .
ببود آن شب و بامداد پگاه
چو خورشید بنمود زرین کلاه ...
فردوسی .
بخفت آن شب و بامداد پگاه
بیامد بدرگاه بیمر سپاه .
فردوسی .
ببود آن شب و بامداد پگاه
ز ایوان بیامد بنزدیک شاه .
فردوسی .
ببود آن شب و بامدادان پگاه
به آرام بر تخت بنشست شاه .
فردوسی .
بفرزند گفت ای گزین سپاه
مکن جنگ تا بامداد پگاه .
فردوسی .
دگر روز هم بامداد پگاه
بخوان برمی آورد و بنشست شاه .
فردوسی .
بمیدان شدی بامداد پگاه
برفتی کسی کو بدی دادخواه .
فردوسی .
سپیده دمان مرد با مهر شاه
بر مؤبدان مؤبد آمد پگاه .
فردوسی .
دگرروز گرسیوز آمد پگاه
بیاورد با هدیه پیغام شاه .
فردوسی .
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه
نشست از بر تخت پیروز شاه .
فردوسی .
شبی با سیاوش چنین گفت شاه
که فردا بسازیم هر دو پگاه
ابا گوی و چوگان به میدان شویم
زمانی بتازیم و خندان شویم .
فردوسی .
چنان بد که یک روز موبد پگاه
بیامد بنزدیک آن نیک خواه
فردوسی .
چواز خواب بیدار گشتی پگاه
همی تاخت باید به آئین شاه .
فردوسی .
چنین داد پاسخ که فردا پگاه
بکوه هماون رسند آن سپاه .
فردوسی .
چنان بد که یک روز مزدک پگاه
ز خانه بیامد بنزدیک شاه .
فردوسی .
به نخجیر شد شاه روزی پگاه
خردمند شاپور با او براه .
فردوسی .
تو بردار زین و لگام سپاه
برو سوی آن مرغزاران پگاه .
فردوسی .
چنان بد که ابلیس روزی پگاه
بیامد بسان یکی نیکخواه .
فردوسی .
بدو گفت بهرام فردا پگاه
چو آید مقاتوره دینارخواه
مخند و برو هیچ مگشای چشم
مده پاسخش گر دهی جز بخشم .
فردوسی .
چنان بد که مهراب روزی پگاه
برفت و بیامد از آن بارگاه .
فردوسی .
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه
فرستاده آمد بنزدیک شاه .
فردوسی .
چنان بد که ابلیس روزی پگاه
یکی انجمن کرد پنهان ز شاه .
فردوسی .
وزان پس بفرمود تا ساز راه
بسازند هرچش بیاید پگاه .
فردوسی .
کنیزک بدو گفت فردا پگاه
شوند این بزرگان سوی جشنگاه .
فردوسی .
پراندیشه شد جان شاپور شاه
که فردا چه سازد کنیزک پگاه .
فردوسی .
به هشتم بیامد سیاوش پگاه
ابا گرد پیران به نزدیک شاه .
فردوسی .
مرا گفته بودی که فردا پگاه
ز هر سو بجنگ اندر آرم سپاه .
فردوسی .
به هشتم تهمتن بیامد پگاه
یکی رای شایسته زد با سپاه .
فردوسی .
فرستاده را گفت فردا پگاه
چو آیی بدر پاسخ نامه خواه .
فردوسی .
بدو گفت بهرام فردا پگاه
بیایم ببینم من آن جشنگاه .
فردوسی .
چو یک هفته بگذشت هشتم پگاه
نویسنده ٔ نامه را خواند شاه .
فردوسی .
همه نامداران لشکر پگاه
برفتند بر سر نهاده کلاه .
فردوسی .
که من خود برآنم کزایدر پگاه
بدان سوی جیحون گذارم سپاه .
فردوسی .
که شبگیر از ایدر برفتم پگاه
بگشتم همه گرد ایران سپاه .
فردوسی .
به تنها برفتم ز خیمه پگاه
بلشکر بهر جای کردم نگاه .
فردوسی .
چنین گفت موبد که فردا پگاه
بیاییم یکسر بدین بارگاه .
فردوسی .
بیاساید امروز و فردا پگاه
همی راند اندر میان سپاه .
فردوسی .
عید خوبان هری آمد و خورشید سپاه
جامه ٔ عید بپوشید و بیاراست پگاه .
فرخی .
روز منجوس بدیدار تو فرخنده شود
خنک آنکس که ترا بیند هر روز پگاه .
فرخی .
همیشه تا که تواند شناخت چشم درست
نماز بیگه خفتن ز بامداد پگاه
بهر مرادی فرمانبر تو باد فلک
بهر هوائی یاری گر تو باد اَّله .
فرخی .
ز بهر تهنیت عید بامداد پگاه
برِ من آمد خورشید نیکوان سپاه .
فرخی .
خجسته باشد روز کسی که دیده بود
خجسته روی بث خویش بامداد پگاه .
فرخی .
بفرخی و بشادی و شاهی ایران شاه
بمهرگانی بنشست بامداد پگاه .
فرخی .
بامدادان پگاه آمد با روی چو ماه
آنکه آراسته زو گردد هر عید سپاه
اندکی غالیه بر زلف سپه برده بکار
عید را ساخته و تاخته از حجره پگاه .
فرخی .
بفرمود تا آسنستان پگاه
بیامد بنزدیک رخشنده ماه .
عنصری .
آمد نوروز ماه می خور و می ده پگاه
هر روزه تا شامگاه هر شب تا بامداد.
منوچهری .
چون دو انگشت دبیرانه کند فصل بهار
بدوات بسدین اندر شبگیر پگاه .
منوچهری .
من سخت پگاه آمده ام پنداشتم که خداوند بفراغتی مشغول است و بگمان بودم از بار یافتن و نیافتن . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 169). با خود گفتم بدرگاه رفتن صواب تر هرچند پگاه است . (تاریخ بیهقی ). وروز چهارشنبه سوم ماه ذیقعده ٔ این سال دررسید سخت پگاه با غلامی بیست ... و سخت تاریک بود از راه بدرگاه آمد. (تاریخ بیهقی ). پنجم شعبان امیر از پگاه نشاط شراب کرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 416). سه دیگر روز امیر از پگاهی نشاط شراب کرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 461). خلعت را رسول دار پگاه بسرای رسول رفته و ببرده . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 376). قاضی منصور پگاه رفته بود و بنشاط مشغول شده و شراب او را نیک دریافته . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 605). بخفت و پگاه برخاست و بخدمت رفت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 426). پگاه کوس فروکوفتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 583). امیر ما [ مسعود ] نیم شب خورد و پس بامداد پگاه برخاست و کوس بزدند و برنشستند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 241).
باُسرُت بفرمود کایدر پگاه
بدشت آر آشاسب را با سپاه .
اسدی (گرشاسب نامه ).
کنون بر هبون بسته او را پگاه
فرستم بدرگاه ضحاک شاه .
اسدی (گرشاسب نامه ).
نریمان شد و برد خلعت پگاه
بپوشید و شد شاد فغفورشاه .
اسدی (گرشاسب نامه نسخه ٔ خطی مؤلف ص 399).
فرسته بر پهلوان شد پگاه
خبرداد از کار شاه و سپاه .
اسدی (ایضاً ص 221).
سرمه یکی نامه آمد پگاه
ز جفت سپهبد بنزدیک شاه .
اسدی (گرشاسب نامه ).
پدرش از پی کینه روزی پگاه
همی خواست بردن بکابل سپاه .
اسدی (گرشاسب نامه نسخه ٔ خطی مؤلف ص 33).
پسر هر بامداد پگاه بخدمت آمدی ، سلطان چون از حجره ٔ خاص بیرون آمدی نخست روی او دیدی . (نوروزنامه ).
از عمر وی از غایت دیری و درازی
تا شام قیامت نشود روز پگاه است .
سوزنی .
از چشم بدان آن ملک نیک نگه را
تا شام قیامت نشود روز پگاه است .
سوزنی .
بامدادان پگاه خواب زده
آمد آن دلبر شراب زده .
جمال الدین عبدالرزاق .
بهر صبوح از درم مست درآمد نگار
غالیه برده پگاه بر گل سوری بکار.
خاقانی .
بشرطی که چون روز راند سپاه
ترا نیز چون صبح بینم پگاه .
نظامی .
رفت پس پیش کفن خواهی پگاه
که بپیچم درنمد نه پیش راه .
مولوی .
که برون آرند آن روز از پگاه
سوی میدان بزم و تخت پادشاه .
مولوی .
یکی با طمع پیش خوارزم شاه
شنیدم که شد بامدادی پگاه .
سعدی (بوستان ).
شنیدم که یک هفته ابن السبیل
نیامد به مهمانسرای خلیل
ز فرخنده خوئی نخوردی پگاه
مگر بینوائی درآید ز راه .
سعدی (بوستان ).
خنک نسیم معنبر شمامه ٔ دلخواه
که در هوای تو برخاست بامداد پگاه .
حافظ.
از چه روشاهی رسد خورشید را بر اختران
خاک درگاه ار نبوسد بنده وارش هر پگاه .
ابن یمین (از فرهنگ شعوری ) (از جهانگیری ).
هبة؛ ساعتی که از پگاه باقی باشد. اتیته ُ صَبُوح ً و ذاصبوح ؛ یعنی آمدم او را پگاه .
صَبُوحَة؛ ناقه ای که آن را پگاه دوشند. تَصَبﱡح ؛ پگاه خفتن ... صُبَحة؛ خواب پگاه و هر چه بدان پگاه تعلل و مشغولی کنند. غُطاط، غَطاط؛ اول پگاه . (منتهی الارب ). || زود (مقابل دیر) :
از آنکه مرتیه تو چو دید عقلش گفت
بود هنوز چنین چیزها پگاه ترا.
سیدحسن غزنوی .
پس از چندین صبوری داد باشد
که گویم بوسه ای گوئی پگاه است !
انوری .
یک شب یاران گفتند او دیر می آید بیائید تا ما نان بخوریم و بخسبیم تا او بعد از این پگاه تر آید. (تذکرةالاولیاء عطار).
چند در دهلیز قاضی ای گواه
حبس باشی ده شهادت از پگاه .
مولوی .
|| غلس ؛ آخرشب که هنوز تاریک باشد:غَلس الصلوة؛ پگاه کرد نماز بامداد را. بتاریکی گزارد نماز را. (زمخشری ). غَلَّسواالماء؛ بتاریکی آمدند به آب ، پگاه آمدند به آب .
- پگاه تر ؛ زودتر : رسم بود که روز آدینه احمد پگاه تر بازگردد و همگان بسلام وی روند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 327). دیگر روز خصمان قوی تر و دلیرتر و بسیارتر و پگاه تر آمدند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 591).
- پگاه خاستن ؛ سحرخیزی کردن . صبح زود از خواب برخاستن . بُکور :
پگاه خاستن آمد نشان نهمت مرد
که روز ابر همی باز به رسد بشکار.
ابوحنیفه ٔ اسکافی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 277).
و نیز رجوع به بگاه شود.
فرهنگ عمید
۱. صبح زود، سحر.
۲. (قید ) هنگام سحر.
۲. (قید ) هنگام سحر.
دانشنامه عمومی
پگاه ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
شرکت پگاه فارس
باشگاه فوتبال پگاه گیلان
پگاه آهنگرانی
حمیدرضا پگاه
پگاه رو
پگاه احمدی
پگاه دزد
پگاه آزادی
پگاه انواریان
علی اکبر پگاه قزوینی
شرکت پگاه فارس
باشگاه فوتبال پگاه گیلان
پگاه آهنگرانی
حمیدرضا پگاه
پگاه رو
پگاه احمدی
پگاه دزد
پگاه آزادی
پگاه انواریان
علی اکبر پگاه قزوینی
wiki: پگاه
پیشنهاد کاربران
پگاه به معنی صبح زود, سحر, بامداد ویا سپیده دم است.
پگاه ینی صبح زیبا، بامداد
بام
پگاه:
دکتر کزازی در مورد واژه ی " پگاه" می نویسد : ( ( پگاه می باید در پهلوی پت گاسpatgās بوده باشد. " پگاه "، در معنی شبگیر و آغاز روز وارونه ی "بیگاه" است به معنی شامگاه و پایان روز. ) )
( ( چنان بَد که ابلیس روزی پگاه،
بیامد، بسان ِیکی نیکخواه. ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 279. )
دکتر کزازی در مورد واژه ی " پگاه" می نویسد : ( ( پگاه می باید در پهلوی پت گاسpatgās بوده باشد. " پگاه "، در معنی شبگیر و آغاز روز وارونه ی "بیگاه" است به معنی شامگاه و پایان روز. ) )
( ( چنان بَد که ابلیس روزی پگاه،
بیامد، بسان ِیکی نیکخواه. ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 279. )
پگاه یعنی سپیده دم به مجاز سحرخیز
پگاه به معنی شبگیر - در پگاه نوعی صداقت هم وجود دارد . آشکار کننده.
درضمن اسم دختر بنده هم هستش.
درضمن اسم دختر بنده هم هستش.
پگاه به معنی بامداد صبح زود یا همچین چیزیه
پگاه : صبح زود، سحر ، سپیده دم ، فلق ( عربی )
پِگَ، یا پِگاه؛ در زبان لری و به صورت عام، به معنای روشنایی روز پیش از غروب آفتاب می باشد!
تیغ سحر
سیاه ( سی آه ) و هر کلمه ایی آه داشته باشد. تورکی است. مثل سپاه. گی یاه. گناه. نگاه. پگاه. شاه. ماه. کاه. گاه. واه ( واهی ) . داه ( داهی ) . راه. جاه. چاه. آگاه. . . . . . . . . .
کلمات دیگر: