مسعود کیمیایی

مسعود کیمیایی ( ۷ مرداد ۱۳۲۰، تهران ) کارگردان و فیلمنامه نویس سرشناس ایرانی است. کیمیایی از چهره های بحث انگیز و جنجالی سینمایی ایران است. او با ساخت فیلم قیصر در سال ۱۳۴۸، برای نخستین بار دو قطب هنری و تجاری سینما را به هم پیوند داد و از آغازگران موج نو در سینمای ایران بود. اغلب آثار کیمیایی در ژانر اجتماعی - سیاسی است. او علاوه بر فعالیت های سینمایی، نوشتن رمان و شعر را نیز تجربه کرده است. او همچنین برای نخستین بار در سال 82 در فیلم مستند "هشتصد قدم در لاله زار" ساخته امید شریف موسوی، مقابل دوربین قرار گرفت و راوی اصلی این فیلم درباره خیابان مشهور طهران قدیم یعنی "لاله زار" شد که همواره در اغلب فیلمهای ساخته خودش و حتی رمانش نیز دلبستگی بسیار خود را به آن ابراز کرده است . کیمیایی بعد از انقلاب کارگاه آزاد فیلم را بنیان نهاد. وی در سال ۱۳۸۹ برای فیلم جرم اولین جایزه سینمایی خود را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.
محتویات [نمایش]
زندگی نامه [ویرایش]
مسعود کیمیایی در روز ۷ مرداد ۱۳۲۰ در کوچه سید ابراهیم خیابان ری تهران زاده شد. پس از آن به ترتیب در کوچه دردار، آصف الدوله، سقاباشی، عین الدوله و سرانجام در خیابان بهار ساکن شد. او دو خواهر و یک برادر دارد. دیپلم متوسطه را از دبیرستان بدر گرفت. بعد از پایان دبیرستان کم کم وارد عوالم روشنفکری شد و همراه چند تن از دوستان علاقه مند، گروه انتشارات طرفه را بنیاد نهاد. از همان دوره به موسیقی هم علاقه مند شد و چند ساز مانند پیانو و گیتار را در حد غیر حرفه ای می نوازد. اما بیشترین کشش و علاقه او به سینما بود. او تاکنون دوبار ازدواج کرده؛ نخست با گیتی پاشایی ( آهنگساز و خواننده۱۳۷۴ - ۱۳۴۸ ) ، که حاصل آن پولاد کیمیایی ( بازیگر ) بود و پس از آن با گوگوش، خواننده سرشناس ( ۱۳۸۲ - ۱۳۷۴ ) .
کیمیایی تحصیلات آکادمیک کارگردانی ندارد. تمام آموخته های تکنیکی و فنی او از سینما به حضور در گروه دستیاران فیلم قهرمانان به کارگردانی ژان نگولسکو و دستیاری ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران محدود می شود.
کارنامه سینمایی [ویرایش]
مسعود کیمیایی فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۵ با دستیاری مرحوم ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران آغاز می کند. اولین فیلمش بیگانه بیا را در سال ١٣۴٧ و با تم جوان هوس باز و دختر فریب خورده در خانواده ای مرفه می سازد، که از ساختار مستحکمی برخوردار نیست و اقبال چندانی نیز در گیشه پیدا نمی کند. یک سال بعد قیصر وضع را تغییر می دهد. قیصر که بر اساس فیلم وسترن نوادا اسمیت ( کارگردان: هنری هاتاوی ) ساخته می شود، گرچه در نمایش اول خود در میان عامه مردم مورد پسند واقع نمی شود، اما در اکران دوم رکورد فروش را می شکند. قیصر به یک سمبل تبدیل می شود و داستانش هم به یک ژانر ( انتقام شخصی ) . اتفاقی که تا آن زمان در سینمای ایران کمتر رخ داده بود، اما کیمیایی با استفاده از همان فرمول های آشنای فیلمفارسی فیلمی غیر عادی می سازد که هم مخاطب را جذب می کند وهم به منتقدان نوید یک سینمای نوین را می دهد. بدینسان، قهرمان فیلم با بازی بهروز وثوقی به مردم معرفی می شود که ریشه در تاریخ و جغرافیای ایران دارد و مُبَلّغ نوعی انتقام فردی است که به مذاق ایرانیان ناموس پرست آن سال ها ( هر چند از قهرمانی فرنگی گرته برداری شده بود ) خوشایند می نماید.
سال ١٣۴٨ به دلیل نمایش دو فیلم گاو ( داریوش مهرجویی ) و قیصر از نگاه مورّخین، نقطه عطفی در تاریخ سینمای ایران محسوب می شود. هر دو فیلم به سهم خود شالودهٔ موج نوی سینمای ایران را - البته در رویکردهایی متفاوت - تشکیل می دهند. کیمیایی در فیلم های بعدیش مانند رضا موتوری و داش آکل با تکرارِ مایه های عصیان فردی در برابر ارزش های اجتماعی رویه ی گذشته را ادامه می دهد. رویکردی که علیرغم تبلیغ خصلت های انسانی و جوانمردی از دیدگاه بسیاری به مسیر دیگری افتاده و مُبَلّغ قانون ستیزی و ضد ارزش ها می شود. در فیلم بعدی اش بلوچ به استفاده از سکس و پرده دری، محکوم می شود و سال بعد با بهره برداری از جایگاه ادبی کتاب آوسنه بابا سبحان از محمود دولت آبادی، دست به ساختن خاک می زند.
گوزن ها که به زعم بسیاری سیاسی ترین فیلم کیمیایی است در سال ۱۳۵۴ ساخته می شود و دو تیپ مختلف از قهرمان را در کنار هم قرار می دهد که در نهایت مکمل شخصیت هم می شوند. به باور بسیاری، این فیلم به همراه قیصر مهمترین آثار کیمیایی پیش از انقلاب را شامل می شوند. غزل فیلم بعدی او که اقتباسی از کتابی از نویسنده ی معتبر خورخه لوئیس بورخس است، شاید متفاوت ترین و عجیب ترین فیلم کارنامه او باشد. پس از آن سفر سنگ را می سازد که به نوعی جنبه ای پیشگویانه دربارهٔ انقلاب ایران به خود می گیرد. در سال ۱۳۶۱ فیلم خط قرمز را با بازی سعید راد کارگردانی می کند. این فیلم توقیف می شود و به جز یک بار نمایشش در جشنوارهٔ فجر دیگر هرگز نمایش داده نمی شود.
بیش تر اهالی سینما منسجم ترین ساخته ی بعد از انقلاب کیمیایی را دندان مار ( ۱۳۶۸ ) می دانند که برای دریافت جایزه خرس طلایی برلیناله نامزد می شود و نهایتاً جایزه ویژه همان جشنواره را دریافت می دارد. پس از آن استفاده ی کیمیایی از چهره های جوان، او را به عنوان تصویرگر زندگی جوانان دهه ی هفتاد معرفی می کند. با فیلم سلطان پسرش پولاد کیمیایی را به عنوان بازیگر به سینما معرفی می کند. کیمیایی فیلمنامه ی تمامی آثارش را خودش نوشته و همچنین تدوین و طراحی صحنه و لباس تعدادی از فیلمهایش، مانند گروهبان، ردپای گرگ، مرسدس و فریاد، را نیز خود به عهده داشته است.
فیلم جرم در سال ۱۳۸۹ برای کیمیایی اولین جایزه سینمایی از جشنواره فیلم فجر را به ارمغان آورد. او در مراسم افتتاحیه واختتامیه با سخنانی کنایه آمیز از اینکه پس از ۳۰ سال به یاد او افتاده اند گلایه کرد و در مراسم اختتامیه درحالی که با پسرش برای دریافت جایزه ی بهترین فیلم به روی صحنه رفته بود تأکید کرد که فیلم سازی مست . . .

مسعود کیمیایی ( ۷ مرداد ۱۳۲۰، تهران ) کارگردان و فیلمنامه نویس سرشناس ایرانی است. کیمیایی از چهره های بحث انگیز و جنجالی سینمایی ایران است. او با ساخت فیلم قیصر در سال ۱۳۴۸، برای نخستین بار دو قطب هنری و تجاری سینما را به هم پیوند داد و از آغازگران موج نو در سینمای ایران بود. اغلب آثار کیمیایی در ژانر اجتماعی - سیاسی است. او علاوه بر فعالیت های سینمایی، نوشتن رمان و شعر را نیز تجربه کرده است. او همچنین برای نخستین بار در سال 82 در فیلم مستند "هشتصد قدم در لاله زار" ساخته امید شریف موسوی، مقابل دوربین قرار گرفت و راوی اصلی این فیلم درباره خیابان مشهور طهران قدیم یعنی "لاله زار" شد که همواره در اغلب فیلمهای ساخته خودش و حتی رمانش نیز دلبستگی بسیار خود را به آن ابراز کرده است . کیمیایی بعد از انقلاب کارگاه آزاد فیلم را بنیان نهاد. وی در سال ۱۳۸۹ برای فیلم جرم اولین جایزه سینمایی خود را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.
محتویات
[نهفتن]
* ۱ زندگی نامه
* ۲ کارنامه سینمایی
* ۳ ویژگی های سینمای کیمیایی
o ۳. ۱ اسطوره سازی و بیان تناقض ها
o ۳. ۲ دیالوگ نویسی
* ۴ همکاری با کیمیایی
* ۵ حاشیه و جنجال ها
o ۵. ۱ ترانه سرایی
* ۶ فیلم شناسی
* ۷ آثار مکتوب
* ۸ جوایز
* ۹ پیوند به بیرون
* ۱۰ منابع
زندگی نامه [ویرایش]
مسعود کیمیایی در روز ۷ مرداد ۱۳۲۰ در کوچه سید ابراهیم خیابان ری تهران زاده شد. پس از آن به ترتیب در کوچه دردار، آصف الدوله، سقاباشی، عین الدوله و سرانجام در خیابان بهار ساکن شد. او دو خواهر و یک برادر دارد. دیپلم متوسطه را از دبیرستان بدر گرفت. بعد از پایان دبیرستان کم کم وارد عوالم روشنفکری شد و همراه چند تن از دوستان علاقه مند، گروه انتشارات طرفه را بنیاد نهاد. از همان دوره به موسیقی هم علاقه مند شد و چند ساز مانند پیانو و گیتار را در حد غیر حرفه ای می نوازد. اما بیشترین کشش و علاقه او به سینما بود. او تاکنون دوبار ازدواج کرده؛ نخست با گیتی پاشایی ( آهنگساز و خواننده۱۳۷۴ - ۱۳۴۸ ) ، که حاصل آن پولاد کیمیایی ( بازیگر ) بود و پس از آن با گوگوش، خواننده سرشناس ( ۱۳۸۲ - ۱۳۷۴ ) .
کیمیایی تحصیلات آکادمیک کارگردانی ندارد. تمام آموخته های تکنیکی و فنی او از سینما به حضور در گروه دستیاران فیلم قهرمانان به کارگردانی ژان نگولسکو و دستیاری ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران محدود می شود.
کارنامه سینمایی [ویرایش]
مسعود کیمیایی فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۵ با دستیاری مرحوم ساموئل خاچیکیان در فیلم خداحافظ تهران آغاز می کند. اولین فیلمش بیگانه بیا را در سال ١٣۴٧ و با تم جوان هوس باز و دختر فریب خورده در خانواده ای مرفه می سازد، که از ساختار مستحکمی برخوردار نیست و اقبال چندانی نیز در گیشه پیدا نمی کند. یک سال بعد قیصر وضع را تغییر می دهد. قیصر که بر اساس فیلم وسترن نوادا اسمیت ( کارگردان: هنری هاتاوی ) ساخته می شود، گرچه در نمایش اول خود در میان عامه مردم مورد پسند واقع نمی شود، اما در اکران دوم رکورد فروش را می شکند. قیصر به یک سمبل تبدیل می شود و داستانش هم به یک ژانر ( انتقام شخصی ) . اتفاقی که تا آن زمان در سینمای ایران کمتر رخ داده بود، اما کیمیایی با استفاده از همان فرمول های آشنای فیلمفارسی فیلمی غیر عادی می سازد که هم مخاطب را جذب می کند وهم به منتقدان نوید یک سینمای نوین را می دهد. بدینسان، قهرمان فیلم با بازی بهروز وثوقی به مردم معرفی می شود که ریشه در تاریخ و جغرافیای ایران دارد و مُبَلّغ نوعی انتقام فردی است که به مذاق ایرانیان ناموس پرست آن سال ها ( هر چند از قهرمانی فرنگی گرته برداری شده بود ) خوشایند می نماید.
سال ١٣۴٨ به دلیل نمایش دو فیلم گاو ( داریوش مهرجویی ) و قیصر از نگاه مورّخین، نقطه عطفی در تاریخ سینمای ایران محسوب می شود. هر دو فیلم به سهم خود شالودهٔ موج نوی سینمای ایران را - البته در رویکردهایی متفاوت - تشکیل می دهند. کیمیایی در فیلم های بعدیش مانند رضا موتوری و داش آکل با تکرارِ مایه های عصیان فردی در برابر ارزش های اجتماعی رویه ی گذشته را ادامه می دهد. رویکردی که علیرغم تبلیغ خصلت های انسانی و جوانمردی از دیدگاه بسیاری به مسیر دیگری افتاده و مُبَلّغ قانون ستیزی و ضد ارزش ها می شود. در فیلم بعدی اش بلوچ به استفاده از سکس و پرده دری، محکوم می شود و سال بعد با بهره برداری از جایگاه ادبی کتاب آوسنه بابا سبحان از محمود دولت آبادی، دست به ساختن خاک می زند.
گوزن ها که به زعم بسیاری سیاسی ترین فیلم کیمیایی است در سال ۱۳۵۴ ساخته می شود و دو تیپ مختلف از قهرمان را در کنار هم قرار می دهد که در نهایت مکمل شخصیت هم می شوند. به باور بسیاری، این فیلم به همراه قیصر مهمترین آثار کیمیایی پیش از انقلاب را شامل می شوند. غزل فیلم بعدی او که اقتباسی از کتابی از نویسنده ی معتبر خورخه لوئیس بورخس است، شاید متفاوت ترین و عجیب ترین فیلم کارنامه او باشد. پس از آن سفر سنگ را می سازد که به نوعی جنبه ای پیشگویانه دربارهٔ انقلاب ایران به خود می گیرد. در سال ۱۳۶۱ فیلم خط قرمز را با بازی سعید راد کارگردانی می کند. این فیلم توقیف می شود و به جز یک بار نمایشش در جشنوارهٔ فجر دیگر هرگز نمایش داده نمی شود.
بیش تر اهالی سینما منسجم ترین ساخته ی بعد از انقلاب کیمیایی را دندان مار ( ۱۳۶۸ ) می دانند که برای دریافت جایزه خرس طلایی برلیناله نامزد می شود و نهایتاً جایزه ویژه همان جشنواره را دریافت می دارد. پس از آن استفاده ی کیمیایی از چهره های جوان، او را به عنوان تصویرگر زندگی جوانان دهه ی هفتاد معرفی می کند. با فیلم سلطان پسرش پولاد کیمیایی را به عنوان بازیگر به سینما معرفی می کند. کیمیایی فیلمنامه ی تمامی آثارش را خودش نوشته و همچنین تدوین و طراحی صحنه و لباس تعدادی از فیلمهایش، مانند گروهبان، ردپای گرگ، مرسدس و فریاد، را نیز خود به عهده . . .