کلمه جو
صفحه اصلی

مصطفی کمال پورتراب

دانشنامه عمومی

مصطفی کمال پورتراب (زادهٔ ۱۳۰۳ در تهران - درگذشتهٔ ۲ تیر ۱۳۹۵)، آهنگ ساز ایرانی و از استادان تئوری موسیقی بود. او از اعضای هیئت مؤسس و نایب رئیس شورای عالی خانهٔ موسیقی ایران بود.
«تئوری موسیقی»، نشر چشمه، شابک ‎۹۶۴-۶۱۹۴-۲۷-۳
«مق‍دمه ای بر مب‍انی آهن‍گس‍ازی»، نشر چشمه، شابک ‎۹۶۴-۶۱۹۴-۴۳-۵
«آهن‍گه‍ای برگزیده برای پی‍انو» ، انتشارات سرود، شابک ‎۹۶۴-۵۸۴۲-۰۵-۰
کمال پورتراب سال ۱۳۰۳ در تهران به دنیا آمد. پدرش از افسران نظامی شوروی بود که بعد از انقلاب اکتبر سال ۱۹۱۷ به ایران آمد و ازدواج کرد. فرزند اول خانواده بود و در پنج سالگی، پدرش یک فلوت برایش خرید و مصطفی با آن برای بچه های محله آهنگ هایی را که شنیده بود می نواخت. پس از آموختن مقدمات موسیقی سال ۱۳۱۸ وارد دوره شش ساله متوسطه هنرستان عالی موسیقی شد و تا سال ۱۳۲۴ که مدرک دیپلم را دریافت کرد، سازهای متنوعی نظیر فاگوت را از یاروسلاوبیزا، ویولن را از حشمت سنجری و عطاالله خادم میثاق و تار را از موسی معروفی فرا گرفت. وی هم چنین تئوری موسیقی ایرانی را نزد روح الله خالقی آموخت و در فراگیری آواز گروهی از آموزش های روبیک گریگوریان و در سرایش از آموزش های فریدون فرزانه و پاتما گریان استفاده کرد. پس از آن، به دلیل این که امکان تحصیل در دورهٔ عالی آهنگسازی در هنرستان وجود نداشت، به طور خصوصی نزد پرویز محمود به فراگیری آهنگسازی پرداخت. او بعداً همین رشته را در هنرستان نیز ادامه داد و در سال ۱۳۳۹ فارغ التحصیل شد. از استادان دیگر او می توان به «گیتی امیرخسروی» اشاره نمود. او بعدها در سال ۱۳۴۶ دوره ای تکمیلی نیز در فرانسه گذراند.
کمال پورتراب از ۱۳۲۴ تدریس موسیقی را آغاز کرد. وی در سال ۱۳۴۰ سرپرستی یکی از ارکسترهای وزارت فرهنگ و هنر ایران را به عهده گرفت. هم چنین در فاصله ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲ مدیر هنرستان موسیقی ایران شد.
بعد از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، کمال پورتراب به تدریس هارمونی و کنترپوان به صورت خصوصی ادامه داد و پس از گذشت چند سال، به عنوان استاد دانشکده موسیقی دانشگاه هنر و دانشگاه آزاد نیز به صورت رسمی در این زمینه تدریس کرد.

نقل قول ها

مصطفی کمال پورتراب (۱۹۲۴-۲۰۱۶)، آهنگساز ایرانی و از اساتید تئوری موسیقی
• «موسیقی مانند علم ریاضی است و هنرجوی موسیقی باید کتاب تخصصی بخواند و تمرین های لازمه را انجام بدهد تا از این طریق به درک و توانایی های لازم برای اجرای موسیقی برسد.»• «متاسفانه اکنون در ایران، افرادی هستند که به صرف نواختن چند آهنگ ساده پاپ، خود را مدرس موسیقی یا آهنگساز معرفی می کنند؛ در حالی که این افراد کوچکترین درک درستی از موسیقی ندارند و بیشتر این افراد در زمینه موسیقی بیسواد یا کم سواد هستند .»


کلمات دیگر: