مترادف نصف : شقه، نصفه، نیم، نیمه، یک دوم
برابر پارسی : نیم، نیمه
نصف
مترادف نصف : شقه، نصفه، نیم، نیمه، یک دوم
برابر پارسی : نیم، نیمه
فارسی به انگلیسی
(one -) half
half, hemi-, moiety, semi-
فارسی به عربی
نصف
عربی به فارسی
نيم , نصفه , سو , طرف , شريک , ناقص , نيمي , بطور ناقص , نيمه , نصف , بخش , قسمت مساوي
دونيم کردن , دو نصف کردن
مترادف و متضاد
طرف، شریک، نیم، نصف، نیمه، نیمی، نصفه، شقه
بخش، نیم، نصف، نیمه، نصفه، عیال، قسمت مساوی
نیم، نصف
نیم، نصف
فرهنگ فارسی
نیم، نیمه، نیمه چیزی
۱ - (صفت اسم ) یک حصه از دو حصه مساوی یک شئ نیم نیمه یک دوم دویک . ۲ - (اسم ) یکی ازخطوط عربی .یانصف ریاسی . قلمی ( شعبه ای ) از خط عربی مستخرج از [ ریاسی ] یا مدور کبیر . یا نصف شب . نیمه شب نیمشب ساعت دوازده ( شب ) که مبدا شبانه روز محسوب گردد .
جمع نصف است .
۱ - (صفت اسم ) یک حصه از دو حصه مساوی یک شئ نیم نیمه یک دوم دویک . ۲ - (اسم ) یکی ازخطوط عربی .یانصف ریاسی . قلمی ( شعبه ای ) از خط عربی مستخرج از [ ریاسی ] یا مدور کبیر . یا نصف شب . نیمه شب نیمشب ساعت دوازده ( شب ) که مبدا شبانه روز محسوب گردد .
جمع نصف است .
فرهنگ معین
(نِ ) [ ع . ] (اِ. ) نیمه ، یک دوم از هر چیز.
لغت نامه دهخدا
نصف. [ ن ِ ] ( ع اِ ) نیمه چیزی. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). نیمه. ( ترجمان علامه جرجانی ص 100 ) ( ناظم الاطباء ) ( مهذب الاسماء ). نیم. نیم از هر چیزی. ( ناظم الاطباء ). یکی از دو قطعه چیزی . ( از اقرب الموارد ). یکی از دو پاره مساوی چیزی. ( از المنجد ). نَصف. نُصف. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ترجمان علامه جرجانی ص 100 ) ( از اقرب الموارد ) ( المنجد ). ج ، اَنصاف.
- اسطرلاب نصف . رجوع به نصفی شود.
- نصف العمر. رجوع به همین مدخل در ردیف خود شود.
- نصف النهار. رجوع به همین مدخل در ردیف خود شود.
- نصف قطر ؛ نیم از دایره. ( ناظم الاطباء ).
- امثال :
از نصف ضرر برگشتن .
نصف ٌلی و نصف ٌلک واﷲ خیرالناصفین : کنایه از توافق کردن دو تن در تقسیم کردن چیزی میان خود.
|| وسط. ( یادداشت مؤلف ). میان. ( ناظم الاطباء ). میان چیزی. وسط چیزی.
- نصف روز ؛ ظهر. نیمروز.
- نصف شب ؛ نیمه شب. نیمشب.
|| داد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج )( ناظم الاطباء ) ( مهذب الاسماء ) . عدل. ( ناظم الاطباء ) ( المنجد ). انصاف. ( اقرب الموارد ) ( المنجد ). نصف [ ن َ / ن ُ ]. ( از اقرب الموارد ). || ( ص ) متوسط از مردم. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). که از اواسط ناس باشد. ( از اقرب الموارد ) . که از اواسط مردم باشد یعنی یا در سن یا قامت نه کوچک باشد و نه بزرگ. ( از المنجد ). مذکر و مؤنث و واحد و جمع در وی یکسان است.( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || رجل نصف ؛ مردی که از اوسط ناس باشد. ( ناظم الاطباء ). رجوع به معنی قبلی شود.
نصف. [ ن َ ] ( ع اِ ) نیمه چیزی. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ). نیمه. نیم از هر چیزی. ( ناظم الاطباء ). نصف [ ن َ / ن ُ ] . ( منتهی الارب ). رجوع به نِصف شود. || داد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). عدل. ( ناظم الاطباء ). انصاف. ( اقرب الموارد ). نصف [ ن َ / ن ُ ]. ( منتهی الارب ). || ( مص ) به نیمه رسیدن. ( از منتهی الارب ) ( از آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || نیمی از روز بگذشتن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ). || به نیمه چیزی رسیدن. ( از ناظم الاطباء ) ( از زوزنی ) ( تاج المصادر بیهقی ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). || نصف گرفتن از قوم. ( از منتهی الارب ). یک نیمه از قوم گرفتن. ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نصافة [ ن َ / ن ِ ف َ ]. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ). || نیمه چیزی گرفتن. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نصف کردن. ( آنندراج ). گرفتن نیمه چیزی را. ( ناظم الاطباء ). || نیمه قدح نوشیدن. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نوشیدن نیمه قدح را. ( آنندراج ). || به دو نیم تقسیم کردن. ( از ناظم الاطباء ). به دو نصف تقسیم کردن چیزی را. ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). || خدمت کردن.( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نِصاف. نَصاف. نِصافَة. نَصافَة. ( ناظم الاطباء ) ( المنجد ) ( از اقرب الموارد ).
- اسطرلاب نصف . رجوع به نصفی شود.
- نصف العمر. رجوع به همین مدخل در ردیف خود شود.
- نصف النهار. رجوع به همین مدخل در ردیف خود شود.
- نصف قطر ؛ نیم از دایره. ( ناظم الاطباء ).
- امثال :
از نصف ضرر برگشتن .
نصف ٌلی و نصف ٌلک واﷲ خیرالناصفین : کنایه از توافق کردن دو تن در تقسیم کردن چیزی میان خود.
|| وسط. ( یادداشت مؤلف ). میان. ( ناظم الاطباء ). میان چیزی. وسط چیزی.
- نصف روز ؛ ظهر. نیمروز.
- نصف شب ؛ نیمه شب. نیمشب.
|| داد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج )( ناظم الاطباء ) ( مهذب الاسماء ) . عدل. ( ناظم الاطباء ) ( المنجد ). انصاف. ( اقرب الموارد ) ( المنجد ). نصف [ ن َ / ن ُ ]. ( از اقرب الموارد ). || ( ص ) متوسط از مردم. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). که از اواسط ناس باشد. ( از اقرب الموارد ) . که از اواسط مردم باشد یعنی یا در سن یا قامت نه کوچک باشد و نه بزرگ. ( از المنجد ). مذکر و مؤنث و واحد و جمع در وی یکسان است.( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || رجل نصف ؛ مردی که از اوسط ناس باشد. ( ناظم الاطباء ). رجوع به معنی قبلی شود.
نصف. [ ن َ ] ( ع اِ ) نیمه چیزی. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ). نیمه. نیم از هر چیزی. ( ناظم الاطباء ). نصف [ ن َ / ن ُ ] . ( منتهی الارب ). رجوع به نِصف شود. || داد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). عدل. ( ناظم الاطباء ). انصاف. ( اقرب الموارد ). نصف [ ن َ / ن ُ ]. ( منتهی الارب ). || ( مص ) به نیمه رسیدن. ( از منتهی الارب ) ( از آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || نیمی از روز بگذشتن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ). || به نیمه چیزی رسیدن. ( از ناظم الاطباء ) ( از زوزنی ) ( تاج المصادر بیهقی ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). || نصف گرفتن از قوم. ( از منتهی الارب ). یک نیمه از قوم گرفتن. ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نصافة [ ن َ / ن ِ ف َ ]. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ). || نیمه چیزی گرفتن. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نصف کردن. ( آنندراج ). گرفتن نیمه چیزی را. ( ناظم الاطباء ). || نیمه قدح نوشیدن. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نوشیدن نیمه قدح را. ( آنندراج ). || به دو نیم تقسیم کردن. ( از ناظم الاطباء ). به دو نصف تقسیم کردن چیزی را. ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). || خدمت کردن.( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). نِصاف. نَصاف. نِصافَة. نَصافَة. ( ناظم الاطباء ) ( المنجد ) ( از اقرب الموارد ).
نصف . [ ن َ ] (ع اِ) نیمه ٔ چیزی . (از منتهی الارب ) (آنندراج ). نیمه . نیم از هر چیزی . (ناظم الاطباء). نصف [ ن َ / ن ُ ] . (منتهی الارب ). رجوع به نِصف شود. || داد. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). عدل . (ناظم الاطباء). انصاف . (اقرب الموارد). نصف [ ن َ / ن ُ ] . (منتهی الارب ). || (مص ) به نیمه رسیدن . (از منتهی الارب ) (از آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || نیمی از روز بگذشتن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ). || به نیمه ٔ چیزی رسیدن . (از ناظم الاطباء) (از زوزنی ) (تاج المصادر بیهقی ) (از اقرب الموارد) (از المنجد). || نصف گرفتن از قوم . (از منتهی الارب ). یک نیمه از قوم گرفتن . (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از المنجد). نصافة [ ن َ / ن ِ ف َ ] . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). || نیمه ٔ چیزی گرفتن . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از المنجد). نصف کردن . (آنندراج ). گرفتن نیمه ٔ چیزی را. (ناظم الاطباء). || نیمه ٔ قدح نوشیدن . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از المنجد). نوشیدن نیمه ٔ قدح را. (آنندراج ). || به دو نیم تقسیم کردن . (از ناظم الاطباء). به دو نصف تقسیم کردن چیزی را. (از اقرب الموارد) (از المنجد). || خدمت کردن .(از منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از المنجد). نِصاف . نَصاف . نِصافَة. نَصافَة. (ناظم الاطباء) (المنجد) (از اقرب الموارد).
نصف . [ ن َ ص َ ] (ع اِ) داد. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (غیاث اللغات ) . عدل . (ناظم الاطباء). انصاف . (غیاث اللغات ). اسم مصدر است از انصاف . (از اقرب الموارد). || ج ِ ناصف به معنی خادم . (از اقرب الموارد). رجوع به ناصف شود. || (ص ) که متوسطالعمر باشد. (از المنجد). نه جوان نه پیر، و مذکر و مؤنث در این یکسان بود.(مهذب الاسماء). || زن میانه سال یا زن به سال چهل و پنج یا پنجاه و مانند آن رسیده . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). ج ، انصاف ، نُصُف ، نُصف . و تصغیر آن نُصَیف است . (از اقرب الموارد). || زن پیر. (ناظم الاطباء). || مرد پنجاه ساله . (منتهی الارب ) (آنندراج ). ج ، انصاف ، نصفون .
نصف . [ ن ِ ] (ع اِ) نیمه ٔ چیزی . (منتهی الارب ) (آنندراج ). نیمه . (ترجمان علامه ٔ جرجانی ص 100) (ناظم الاطباء) (مهذب الاسماء). نیم . نیم از هر چیزی . (ناظم الاطباء). یکی از دو قطعه ٔ چیزی . (از اقرب الموارد). یکی از دو پاره ٔ مساوی چیزی . (از المنجد). نَصف . نُصف . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ترجمان علامه ٔ جرجانی ص 100) (از اقرب الموارد) (المنجد). ج ، اَنصاف .
- اسطرلاب نصف . رجوع به نصفی شود.
- نصف العمر . رجوع به همین مدخل در ردیف خود شود.
- نصف النهار . رجوع به همین مدخل در ردیف خود شود.
- نصف قطر ؛ نیم از دایره . (ناظم الاطباء).
- امثال :
از نصف ضرر برگشتن .
نصف ٌلی و نصف ٌلک واﷲ خیرالناصفین : کنایه از توافق کردن دو تن در تقسیم کردن چیزی میان خود.
|| وسط. (یادداشت مؤلف ). میان . (ناظم الاطباء). میان چیزی . وسط چیزی .
- نصف روز ؛ ظهر. نیمروز.
- نصف شب ؛ نیمه شب . نیمشب .
|| داد. (منتهی الارب ) (آنندراج )(ناظم الاطباء) (مهذب الاسماء) . عدل . (ناظم الاطباء) (المنجد). انصاف . (اقرب الموارد) (المنجد). نصف [ ن َ / ن ُ ] . (از اقرب الموارد). || (ص ) متوسط از مردم . (منتهی الارب ) (آنندراج ). که از اواسط ناس باشد. (از اقرب الموارد) . که از اواسط مردم باشد یعنی یا در سن یا قامت نه کوچک باشد و نه بزرگ . (از المنجد). مذکر و مؤنث و واحد و جمع در وی یکسان است .(منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || رجل نصف ؛ مردی که از اوسط ناس باشد. (ناظم الاطباء). رجوع به معنی قبلی شود.
نصف . [ ن ُ ص ُ ] (ع اِ) ج ِ نصف . رجوع به نَصَف شود.
نصف . [ ن ُ] (ع اِ) نیمه ٔ چیزی . (منتهی الارب ) (آنندراج ). نصف [ ن َ / ن َ ] . (منتهی الارب ). || داد. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). عدل . (ناظم الاطباء). انصاف . (اقرب الموارد). نصف [ ن َ / ن َ ] . (منتهی الارب ). || ج ِ نصف . رجوع به نَصَف شود.
فرهنگ عمید
نیم، نیمه، نیمۀ چیزی.
فرهنگ فارسی ساره
نیمه، نیم، نیم یا نیمه
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی نِصْفُ: نصف - نیم - یک دوم
معنی غَزْلَهَا: پشمهای تابیده اش - رشته اش ( در عبارت "وَلَا تَکُونُواْ کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهَا " منظور زنی بوده احمق از دودمان قریش که با کنیزانش مینشسته و تا نصف روز نخ میرشته ، و آنگاه به ایشان دستور میداده که آن رشتهها را پنبه کنند ، و این کار همیشگی او بود...
معنی ضِعْفَ: دو برابر - نصف ( مثلا میگویند عدد دو ضعف عدد یک و عدد چهار دو ضعف آن است . و گاهی هم آن را به معنای چیزی میدانند که به انضمام چیز دیگری باعث تکرار شود ، مانند واحد که به انضمام واحدی دیگر عدد یک را تکرار میکنند ، و به این اعتبار عدد یک را ضعف و عدد د...
معنی أَنکَاثاً: از هم باز شده ها (کلمه نکث به معنای نقض است ، و نقض که مقابلش واژه ابرام است ، به معنای افساد چیزی است که محکم شده از قبیل طناب یا فتیله و امثال آن و هر چیزی که بعد از تابیده شدن و یا رشته شدن نقض گردد ، آن را انکاث میگویند ، چه طناب باشد و چه رشته ...
معنی نَقَضَتْ: وا تابید - باز کرد (نقض که مقابل واژه ابرام است ، به معنای افساد چیزی است که محکم شده از قبیل طناب یا فتیله و امثال آن ، پس نقض چیزی که ابرام شده مانند حل و گشودن چیزی است که گره خورده است ، و کلمه نکث نیز به معنای نقض است ،و هر چیزی که بعد از تابیده...
ریشه کلمه:
نصف (۷ بار)
نیمی از شیء. . برای شماست نصف مال زنانتان اگر فرزندی نداشته باشند.
معنی غَزْلَهَا: پشمهای تابیده اش - رشته اش ( در عبارت "وَلَا تَکُونُواْ کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهَا " منظور زنی بوده احمق از دودمان قریش که با کنیزانش مینشسته و تا نصف روز نخ میرشته ، و آنگاه به ایشان دستور میداده که آن رشتهها را پنبه کنند ، و این کار همیشگی او بود...
معنی ضِعْفَ: دو برابر - نصف ( مثلا میگویند عدد دو ضعف عدد یک و عدد چهار دو ضعف آن است . و گاهی هم آن را به معنای چیزی میدانند که به انضمام چیز دیگری باعث تکرار شود ، مانند واحد که به انضمام واحدی دیگر عدد یک را تکرار میکنند ، و به این اعتبار عدد یک را ضعف و عدد د...
معنی أَنکَاثاً: از هم باز شده ها (کلمه نکث به معنای نقض است ، و نقض که مقابلش واژه ابرام است ، به معنای افساد چیزی است که محکم شده از قبیل طناب یا فتیله و امثال آن و هر چیزی که بعد از تابیده شدن و یا رشته شدن نقض گردد ، آن را انکاث میگویند ، چه طناب باشد و چه رشته ...
معنی نَقَضَتْ: وا تابید - باز کرد (نقض که مقابل واژه ابرام است ، به معنای افساد چیزی است که محکم شده از قبیل طناب یا فتیله و امثال آن ، پس نقض چیزی که ابرام شده مانند حل و گشودن چیزی است که گره خورده است ، و کلمه نکث نیز به معنای نقض است ،و هر چیزی که بعد از تابیده...
ریشه کلمه:
نصف (۷ بار)
نیمی از شیء. . برای شماست نصف مال زنانتان اگر فرزندی نداشته باشند.
wikialkb: نِصْف
واژه نامه بختیاریکا
قَل؛ کَد؛ تَک؛ چو؛ تاق
جدول کلمات
نیم
پیشنهاد کاربران
نیم نصفه نصف به معنی ناقس دو تیکه
شقه، نصفه، نیم، نیمه، یک دوم
کلمات دیگر: