مترادف پیشه : حرفه، شغل، صناعت، صنف، عمل، کار، کسب، مشغله، مکسب، منصب
پیشه
مترادف پیشه : حرفه، شغل، صناعت، صنف، عمل، کار، کسب، مشغله، مکسب، منصب
فارسی به انگلیسی
calling, profession, trade
calling, career, job, line, métier, occupation, trade, vocation, work
فارسی به عربی
تجارة , حرفة , لغز , مسعی , مهنة
مترادف و متضاد
تابع، عمل، کار، ماموریت، وظیفه، پیشه، مقام، کارکرد، کار ویژه، ایفاء، ایین رسمی
هنر، مهارت، صنعت، نیرنگ، پیشه، پیشه وری، حیله
هنر، سر، شبیه، صنعت، حرفه، خفا، پیشه، رمز، معما، لغز، راز
اقرار، اعتراف، حرفه، پیشه، شغل، سوگند ملایم، حرفهیی
تعقیب، دنبال، حرفه، پیشه، پیگرد، تعاقب
کار، میل، حرفه، کسب، صدا، احضار، پیشه، شغل، حرفهای، هنرستانی
سرگرمی، حرفه، اشتغال، اشغال، پیشه، تصرف، شغل
سرگرمی، ازار، حرفه، کسب، داد و ستد، سودا، تجارت، کاسبی، سوداگری، پیشه، بازرگانی، شغل، مبادله کالا، امد و رفت
صدا، ندا، فراخوانی، پیشه، پیشه و شغل
حرفه، شغل، صناعت، صنف، عمل، کار، کسب، مشغله، مکسب، منصب
فرهنگ فارسی
حرفه، کار، هنر، هرکاری که برای تامین معاش است
( اسم ) ۱- صنعت حرفه : دبیریست از پیشه ها ارجمند وزو مرد افکنده گردد بلند. ( شا ) مجوز شعله فروز ستیزه خاتم مهر چرا که پیش. زرگر نیاید از سکاک . ( وحشی ) توضیح فرهنگستان این کلمه را بمعنی کسب و حرفه پذیرفته . ۲- شغل کار عمل : ای آنکه ترا پیشه پرستیدن مخلوق چون خویشتنی را چه بری پیش پرسته ? ( کسائی ) ۳- عادت خوی : سپاهی که شان تاختن پیشه بود وز آزاد مردی کم اندیشه بود... ( شا. لغ. )
( اسم ) ۱- صنعت حرفه : دبیریست از پیشه ها ارجمند وزو مرد افکنده گردد بلند. ( شا ) مجوز شعله فروز ستیزه خاتم مهر چرا که پیش. زرگر نیاید از سکاک . ( وحشی ) توضیح فرهنگستان این کلمه را بمعنی کسب و حرفه پذیرفته . ۲- شغل کار عمل : ای آنکه ترا پیشه پرستیدن مخلوق چون خویشتنی را چه بری پیش پرسته ? ( کسائی ) ۳- عادت خوی : سپاهی که شان تاختن پیشه بود وز آزاد مردی کم اندیشه بود... ( شا. لغ. )
فرهنگ معین
(ش ِ ) (اِ. ) ۱ - کار، حرفه . ۲ - عادت ، خوی .
لغت نامه دهخدا
پیشه. [ ش َ / ش ِ ] ( اِ ) صنعت. ( دستوراللغه ادیب نطنزی ) ( منتهی الارب ). هنر. صنع. طرقة. صناعت. ( منتهی الارب ). حرفه. ( دهار ). کسب. ( برهان ). حرفت :
چهارم که خوانند اهنوخوشی
همان دست ورزان با سرکشی
کجا کارشان همگنان پیشه بود
روانشان همیشه پراندیشه بود.
نه مرد سنانی نه کوپال و تیر.
بسوی فریدون نهادند روی.
از آن پیشه برتر نیامد گهر.
ز نامش نگردد نهان آبروی.
همه شهر ازیشان بیاراستند.
چهار پیشه کند هر یکی بدیگر زی.
نه خود هستشان طمع زی پیشه ای
ندارند جز خورد اندیشه ای.
که درپیشه هر یک ندارند یار.
زآن نکوتر بود که پیش کنند.
گازرکاری صفت آب شد
رنگرزی پیشه مهتاب شد.
بکاردگر کس در آویخته ست.
کجا دست حاجت برد پیش کس.
- امثال :
ز پیشه بخور، همیشه بخور.
|| شغل. کار. ( شرفنامه ). عمل. ( برهان ) :
تو در پای پیلان بدی خاشه روب
گواره کشی پیشه با رنج و کوب.
بکویی فروشد چنان کم شنود
همی دربدر خشک نان باز جست
مراو را همان پیشه بود ازنخست.
چون خویشتنی را چه بری بیش پرسته.
چهارم که خوانند اهنوخوشی
همان دست ورزان با سرکشی
کجا کارشان همگنان پیشه بود
روانشان همیشه پراندیشه بود.
فردوسی.
ترا پیشه دام است بر آبگیرنه مرد سنانی نه کوپال و تیر.
فردوسی.
از آن پیشه هرکس که بد نامجوی بسوی فریدون نهادند روی.
فردوسی.
نیا کفشگر بود، او کفشگراز آن پیشه برتر نیامد گهر.
فردوسی.
هم از پیشه ها آن گزین کاندر اوی ز نامش نگردد نهان آبروی.
فردوسی.
ز هر پیشه ای کار گر خواستندهمه شهر ازیشان بیاراستند.
فردوسی.
جهان ما چو یکی زودسیر پیشه ورست چهار پیشه کند هر یکی بدیگر زی.
منوچهری.
صلاح بنده آن است که به پیشه دبیری خویش مشغول باشد و چشم دارد که وی را از دیگر سخنان عفو کرده آید. ( تاریخ بیهقی ).نه خود هستشان طمع زی پیشه ای
ندارند جز خورد اندیشه ای.
اسدی.
چنان دارد از هر دری پیشه کارکه درپیشه هر یک ندارند یار.
اسدی.
مردم آن پیشه ای که بیش کنندزآن نکوتر بود که پیش کنند.
ناصرخسرو.
هوشنگ... دیوان را قهر کرد وآهنگری و درودگری و بافندگی پیشه آورد. ( نوروزنامه ).گازرکاری صفت آب شد
رنگرزی پیشه مهتاب شد.
نظامی.
که پیشه ور از پیشه بگریخته ست بکاردگر کس در آویخته ست.
نظامی.
هیچ پیشه راست شد بی آلتی.مولوی.
چو بر پیشه ای باشدش دسترس کجا دست حاجت برد پیش کس.
سعدی.
صنیعة؛ حرفه مرد و پیشه آن. ( منتهی الارب ).- امثال :
ز پیشه بخور، همیشه بخور.
|| شغل. کار. ( شرفنامه ). عمل. ( برهان ) :
تو در پای پیلان بدی خاشه روب
گواره کشی پیشه با رنج و کوب.
رودکی.
پدر گفت یکی روان خواه [ گدا ] بودبکویی فروشد چنان کم شنود
همی دربدر خشک نان باز جست
مراو را همان پیشه بود ازنخست.
ابوشکور.
ای آنکه ترا پیشه پرستیدن مخلوق چون خویشتنی را چه بری بیش پرسته.
پیشه . [ ش َ / ش ِ ] (اِ) صنعت . (دستوراللغه ٔ ادیب نطنزی ) (منتهی الارب ). هنر. صنع. طرقة. صناعت . (منتهی الارب ). حرفه . (دهار). کسب . (برهان ). حرفت :
چهارم که خوانند اهنوخوشی
همان دست ورزان با سرکشی
کجا کارشان همگنان پیشه بود
روانشان همیشه پراندیشه بود.
ترا پیشه دام است بر آبگیر
نه مرد سنانی نه کوپال و تیر.
از آن پیشه هرکس که بد نامجوی
بسوی فریدون نهادند روی .
نیا کفشگر بود، او کفشگر
از آن پیشه برتر نیامد گهر.
هم از پیشه ها آن گزین کاندر اوی
ز نامش نگردد نهان آبروی .
ز هر پیشه ای کار گر خواستند
همه شهر ازیشان بیاراستند.
جهان ما چو یکی زودسیر پیشه ورست
چهار پیشه کند هر یکی بدیگر زی .
صلاح بنده آن است که به پیشه ٔ دبیری خویش مشغول باشد و چشم دارد که وی را از دیگر سخنان عفو کرده آید. (تاریخ بیهقی ).
نه خود هستشان طمع زی پیشه ای
ندارند جز خورد اندیشه ای .
چنان دارد از هر دری پیشه کار
که درپیشه هر یک ندارند یار.
مردم آن پیشه ای که بیش کنند
زآن نکوتر بود که پیش کنند.
هوشنگ ... دیوان را قهر کرد وآهنگری و درودگری و بافندگی پیشه آورد. (نوروزنامه ).
گازرکاری صفت آب شد
رنگرزی پیشه ٔ مهتاب شد.
که پیشه ور از پیشه بگریخته ست
بکاردگر کس در آویخته ست .
هیچ پیشه راست شد بی آلتی .
چو بر پیشه ای باشدش دسترس
کجا دست حاجت برد پیش کس .
صنیعة؛ حرفه ٔ مرد و پیشه ٔ آن . (منتهی الارب ).
- امثال :
ز پیشه بخور، همیشه بخور .
|| شغل . کار. (شرفنامه ). عمل . (برهان ) :
تو در پای پیلان بدی خاشه روب
گواره کشی پیشه با رنج و کوب .
پدر گفت یکی روان خواه [ گدا ] بود
بکویی فروشد چنان کم شنود
همی دربدر خشک نان باز جست
مراو را همان پیشه بود ازنخست .
ای آنکه ترا پیشه پرستیدن مخلوق
چون خویشتنی را چه بری بیش پرسته .
مبادا مرا پیشه جز راستی
که بیدادی آرد همه کاستی .
اگر پادشا را بود پیشه داد
کند بیگمان هر کس از دادشاد.
بجز بندگی پیشه ٔ من مباد
جز از راست اندیشه ٔ من مباد.
بگیتی به از راستی پیشه نیست
ز کژی بتر هیچ اندیشه نیست .
کس اندر جهان از من آگاه نیست
مرا پیشه جز ناله و آه نیست .
مرا هرچه اندر دل اندیشه بود
خردبود و از هر دری پیشه بود.
نبینی جز از راستی پیشه ام
بکژی نیاید خود اندیشه ام .
تن او تازه جوان باد و دلش خرم و شاد
پیشه ٔ او طرب ومذهب او دانش و داد.
آنچه او خوانده و شنوده و داند و بیند ما نتوانیم دانست و این شغل وزیران است نه پیشه ٔ ما. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 541).
شبیخون بود پیشه ٔ بددلان
ازین ننگ دارند جنگی یلان .
پیشه ٔ زمانه مکر و فریب آمد
با او مکوش جز که بمکاری .
پیشه ٔ این چرخ چیست مفتعلی
نایدش از خلق شرم و نه خجلی .
پیشه ٔ سخت نکوهیده گزیدی چه بود
کز فلان زربستانی و به همان بدهی .
اگر چه پیشه ٔ من نیست زیر تیشه شدن
بزیر تیشه شدم خامه و بنانش را.
تو باقی بمان کزبقای تو هرگز
درین پیشه کس ناید او را برابر.
ترسم ازین پیشه که پیشت کند
رنگ پذیرنده ٔ خویشت کند.
غلام عشق شو کاندیشه اینست
همه صاحبدلان را پیشه اینست .
پرده دری پیشه ٔ دوران بود
بارکشی کار صبوران بود.
تجربه کردم ز هر اندیشه ای
نیست نکوتر ز سخا پیشه ای .
درین پیشه چون پیشوای نوی
کهن گشتگان را مکن پیروی .
ای لب گلگونت جام خسروی
پیشه ٔ شبرنگ زلفت شبروی .
اختیاری کرده ای تو پیشه ای
کاختیاری دارم و اندیشه ای .
نکند جور پیشه سلطانی
که نیاید ز گرگ چوپانی .
همیشه پیشه ٔ من عاشقی و رندی بود
اگر بکوشم و مشغول کار خود باشم .
|| عادت . خوی :
سپاهی که شان تاختن پیشه بود
وز آزادمردی کم اندیشه بود.
چو ما را نبد پیشه خون ریختن
بدان کار تنگ اندر آویختن .
همچو گرگان ربودنت پیشه است
نسبتی داری از ذئاب و کلاب .
هر که او پیشه راستی دارد
نقد معنی در آستی دارد.
- آزپیشه (فردوسی ) ؛ حریص . طمعکار.
- بدپیشه ؛ بدکار :
نه باید که بدپیشه باشدت دوست
که هر کس چنانت گمارد [ گماند؟ ] که اوست .
- بیداد پیشه ؛ ظالم . ستمگر:
دو بیداد پیشه بپیش اندرون
ببیداد خود شاه را رهنمون .
- پدر پیشه ؛ که حرفت پدردارد.
- پست پیشه ؛ دارای حرفت و کسبی فرومایه (چون کناس و جز آن ).
- تغافل پیشه (آنندراج ) ؛ آنکه در امور غفلت کند. سهل انگار.
- جفاپیشه ؛ ستمگر. جفاکار :
جفاپیشه بد گوهر افراسیاب
ز کینه نه آرام جوید نه خواب .
سازگاری کن با دهر جفاپیشه
که بد و نیک زمانه بقطار آید.
هنرآن است که پیغمبر خیرالبشر است
وین ستوران جفاپیشه بصورت بشرند.
تیر و بهار دهر جفاپیشه خرد خرد
بر تو همی شمرد و تو خود خفته چون حمیر.
چو دیدی که دارا جفاپیشه گشت
گناهی نه با من بداندیشه گشت .
از بد گنبد جفاپیشه
کرد چندانکه باید اندیشه .
آن جفاپیشه را که بود وزیر
پای تا سرکشیده در زنجیر.
جفاپیشگان را بده سر بباد
ستم بر ستم پیشه عدلست و داد.
بزرگی جفا پیشه درحد غور
گرفتی خر روستایی بزور.
خوبرویان جفاپیشه وفا نیز کنند
بکسان دردفرستند و دوا نیز کنند.
اگر بر جفاپیشه بشتافتی
کی از دست قهرش امان یافتی .
و حاکم شرع جفاپیشه از هر ظالمی بدتر است . (گلستان ).
- جورپیشه ؛ جفا پیشه . ستمکار.
- خردپیشه ؛ عاقل . خردمند :
بار این بند گران تا کی کشد
این خردپیشه روان ارجمند.
- دبیرپیشه ؛ صاحب شغل دبیری : من مردی دبیر پیشه بودم . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو ص 2).
- دردپیشه (آنندراج ) ؛ صاحب درد.
- دغاپیشه ؛ ناراست . مقابل راست پیشه :
چند روزی ز پی تجربه بیمارش کن
با حریفان دغاپیشه سروکارش ده .
- راحت پیشه .(آنندراج ) ؛ راحت طلب .
- راست پیشه . (فردوسی ) ؛ مقابل دغاپیشه .
- زراعت پیشه ؛ برزگر. زارع . کشتکار.
- زشت پیشه ؛بدپیشه .
- ستم پیشه ؛ ستمکار. بیدادگر :
ترا دیویست اندر طبع، رستم خو ستم پیشه
به بند طاعتش گردن ببند و رستی از رستم .
- سخاپیشه ؛ بخشنده . کرم پیشه .
- سخن پیشه ؛ سخنور :
در دست سخن پیشه یکی شهره درختی ست
بی بار و ز دیدار همی ریزد ازو بار.
وآنجا که سخن خیزد از چند و چه و چون
دانای سخن پیشه بخندد ز قوامش .
- سفرپیشه ؛ که همه وقت در سفر باشد :
یکی گفت مردی سفرپیشه ام
پی مجلسی اندر اندیشه ام .
- شاگردپیشه . (آنندراج ) ؛ آنکه شاگردی کند.
- طمعپیشه ؛ آزپیشه . طمعکار.
- عاشق پیشه ؛ شیفته .
- عزب پیشه ؛ آنکه عزب باشد. غیرمتأهل :
سپاهی عزب پیشه و تنگیاب
چو دیدند رویی چنان بی نقاب .
- عمل پیشگی ؛ داشتن منصب و عمل دیوانی : متابعت کار آبا و اجداد، یعنی شیوه ٔ عمل پیشگی اشتغال میدارد. (از مقدمه ٔ نزهةالقلوب حمداﷲ مستوفی ).
- عمل پیشه ؛ عامل .
- عیار پیشه ؛ جوانمرد.
- فسادپیشه ؛ مفسد.
- قناعت پیشه ؛ قانع. خرسند.
- قهرپیشه ؛ قهار :
گردون قهرپیشه بدمهای قهر خویش
خاموش و تیره کرد چراغ سخنورم .
- کرم پیشه ؛بخشنده . سخاپیشه :
اگر در نیابد کرم پیشه نان
نهادش توانگر بود همچنان .
- کهن پیشه ؛ دارای قدمت صنعت :
کهن پیشگان رامکن پیروی .
- گداپیشه ؛ متکدی :
و گر دست همت بداری ز کار
گداپیشه خوانندت و پخته خوار.
- نارواپیشه ؛ دارای شغلی حرام (چون بایع خمر در میان مسلمین ).
- ناسزا پیشه ؛ دارای شغل پست (مثل مردان و زنان دلاله ).
- نغزپیشه ؛ دارای پیشه ٔ خوب . مقابل زشت پیشه :
خرما گری بخاک که آمخته ست
این نغزپیشه دانه ٔ خرما را.
- وفاپیشه ؛ باوفا.
- هجاپیشه ؛ هجو گوی (چون شاعر).
- هزارپیشه ؛ ذوفنون .
- هم پیشه ؛ همکار.
- همه پیشه ؛ ماهر بهر کار و کسب ، همه فن حریف .
- هنرپیشه ؛ هنرمند :
مرد هنرپیشه خودنباشد ساکن
کز پی کاری شده ست گردون گردان .
هنرپیشه آن است کز فعل نیک
سر خویش را تاج خود برنهد.
ای خردمند هنرپیشه و بیدار و بصیر
کیست از خلق بنزدیک تو هشیار و خطیر.
بدان خوبروی هنرپیشه داد
هنرپیشه را دل به اندیشه داد.
هنرپیشه فرزند استاد او
که همدرس او بود و همزاد او.
شبی سر فرو شد به اندیشه ام
بدل بر گذشت آن هنرپیشه ام .
- هوس پیشه (آنندراج ) ؛ بلهوس .
چهارم که خوانند اهنوخوشی
همان دست ورزان با سرکشی
کجا کارشان همگنان پیشه بود
روانشان همیشه پراندیشه بود.
فردوسی .
ترا پیشه دام است بر آبگیر
نه مرد سنانی نه کوپال و تیر.
فردوسی .
از آن پیشه هرکس که بد نامجوی
بسوی فریدون نهادند روی .
فردوسی .
نیا کفشگر بود، او کفشگر
از آن پیشه برتر نیامد گهر.
فردوسی .
هم از پیشه ها آن گزین کاندر اوی
ز نامش نگردد نهان آبروی .
فردوسی .
ز هر پیشه ای کار گر خواستند
همه شهر ازیشان بیاراستند.
فردوسی .
جهان ما چو یکی زودسیر پیشه ورست
چهار پیشه کند هر یکی بدیگر زی .
منوچهری .
صلاح بنده آن است که به پیشه ٔ دبیری خویش مشغول باشد و چشم دارد که وی را از دیگر سخنان عفو کرده آید. (تاریخ بیهقی ).
نه خود هستشان طمع زی پیشه ای
ندارند جز خورد اندیشه ای .
اسدی .
چنان دارد از هر دری پیشه کار
که درپیشه هر یک ندارند یار.
اسدی .
مردم آن پیشه ای که بیش کنند
زآن نکوتر بود که پیش کنند.
ناصرخسرو.
هوشنگ ... دیوان را قهر کرد وآهنگری و درودگری و بافندگی پیشه آورد. (نوروزنامه ).
گازرکاری صفت آب شد
رنگرزی پیشه ٔ مهتاب شد.
نظامی .
که پیشه ور از پیشه بگریخته ست
بکاردگر کس در آویخته ست .
نظامی .
هیچ پیشه راست شد بی آلتی .
مولوی .
چو بر پیشه ای باشدش دسترس
کجا دست حاجت برد پیش کس .
سعدی .
صنیعة؛ حرفه ٔ مرد و پیشه ٔ آن . (منتهی الارب ).
- امثال :
ز پیشه بخور، همیشه بخور .
|| شغل . کار. (شرفنامه ). عمل . (برهان ) :
تو در پای پیلان بدی خاشه روب
گواره کشی پیشه با رنج و کوب .
رودکی .
پدر گفت یکی روان خواه [ گدا ] بود
بکویی فروشد چنان کم شنود
همی دربدر خشک نان باز جست
مراو را همان پیشه بود ازنخست .
ابوشکور.
ای آنکه ترا پیشه پرستیدن مخلوق
چون خویشتنی را چه بری بیش پرسته .
کسائی .
مبادا مرا پیشه جز راستی
که بیدادی آرد همه کاستی .
فردوسی .
اگر پادشا را بود پیشه داد
کند بیگمان هر کس از دادشاد.
فردوسی .
بجز بندگی پیشه ٔ من مباد
جز از راست اندیشه ٔ من مباد.
فردوسی .
بگیتی به از راستی پیشه نیست
ز کژی بتر هیچ اندیشه نیست .
فردوسی .
کس اندر جهان از من آگاه نیست
مرا پیشه جز ناله و آه نیست .
فردوسی .
مرا هرچه اندر دل اندیشه بود
خردبود و از هر دری پیشه بود.
فردوسی .
نبینی جز از راستی پیشه ام
بکژی نیاید خود اندیشه ام .
فردوسی .
تن او تازه جوان باد و دلش خرم و شاد
پیشه ٔ او طرب ومذهب او دانش و داد.
منوچهری .
آنچه او خوانده و شنوده و داند و بیند ما نتوانیم دانست و این شغل وزیران است نه پیشه ٔ ما. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 541).
شبیخون بود پیشه ٔ بددلان
ازین ننگ دارند جنگی یلان .
اسدی .
پیشه ٔ زمانه مکر و فریب آمد
با او مکوش جز که بمکاری .
ناصرخسرو.
پیشه ٔ این چرخ چیست مفتعلی
نایدش از خلق شرم و نه خجلی .
ناصرخسرو.
پیشه ٔ سخت نکوهیده گزیدی چه بود
کز فلان زربستانی و به همان بدهی .
ناصرخسرو.
اگر چه پیشه ٔ من نیست زیر تیشه شدن
بزیر تیشه شدم خامه و بنانش را.
خاقانی .
تو باقی بمان کزبقای تو هرگز
درین پیشه کس ناید او را برابر.
خاقانی .
ترسم ازین پیشه که پیشت کند
رنگ پذیرنده ٔ خویشت کند.
نظامی .
غلام عشق شو کاندیشه اینست
همه صاحبدلان را پیشه اینست .
نظامی .
پرده دری پیشه ٔ دوران بود
بارکشی کار صبوران بود.
نظامی .
تجربه کردم ز هر اندیشه ای
نیست نکوتر ز سخا پیشه ای .
نظامی .
درین پیشه چون پیشوای نوی
کهن گشتگان را مکن پیروی .
نظامی .
ای لب گلگونت جام خسروی
پیشه ٔ شبرنگ زلفت شبروی .
عطار.
اختیاری کرده ای تو پیشه ای
کاختیاری دارم و اندیشه ای .
مولوی .
نکند جور پیشه سلطانی
که نیاید ز گرگ چوپانی .
سعدی .
همیشه پیشه ٔ من عاشقی و رندی بود
اگر بکوشم و مشغول کار خود باشم .
حافظ.
|| عادت . خوی :
سپاهی که شان تاختن پیشه بود
وز آزادمردی کم اندیشه بود.
فردوسی .
چو ما را نبد پیشه خون ریختن
بدان کار تنگ اندر آویختن .
فردوسی .
همچو گرگان ربودنت پیشه است
نسبتی داری از ذئاب و کلاب .
ناصرخسرو.
هر که او پیشه راستی دارد
نقد معنی در آستی دارد.
سنائی .
- آزپیشه (فردوسی ) ؛ حریص . طمعکار.
- بدپیشه ؛ بدکار :
نه باید که بدپیشه باشدت دوست
که هر کس چنانت گمارد [ گماند؟ ] که اوست .
اسدی .
- بیداد پیشه ؛ ظالم . ستمگر:
دو بیداد پیشه بپیش اندرون
ببیداد خود شاه را رهنمون .
نظامی .
- پدر پیشه ؛ که حرفت پدردارد.
- پست پیشه ؛ دارای حرفت و کسبی فرومایه (چون کناس و جز آن ).
- تغافل پیشه (آنندراج ) ؛ آنکه در امور غفلت کند. سهل انگار.
- جفاپیشه ؛ ستمگر. جفاکار :
جفاپیشه بد گوهر افراسیاب
ز کینه نه آرام جوید نه خواب .
فردوسی .
سازگاری کن با دهر جفاپیشه
که بد و نیک زمانه بقطار آید.
ناصرخسرو.
هنرآن است که پیغمبر خیرالبشر است
وین ستوران جفاپیشه بصورت بشرند.
ناصرخسرو.
تیر و بهار دهر جفاپیشه خرد خرد
بر تو همی شمرد و تو خود خفته چون حمیر.
ناصرخسرو.
چو دیدی که دارا جفاپیشه گشت
گناهی نه با من بداندیشه گشت .
نظامی .
از بد گنبد جفاپیشه
کرد چندانکه باید اندیشه .
نظامی .
آن جفاپیشه را که بود وزیر
پای تا سرکشیده در زنجیر.
نظامی .
جفاپیشگان را بده سر بباد
ستم بر ستم پیشه عدلست و داد.
سعدی .
بزرگی جفا پیشه درحد غور
گرفتی خر روستایی بزور.
سعدی .
خوبرویان جفاپیشه وفا نیز کنند
بکسان دردفرستند و دوا نیز کنند.
سعدی .
اگر بر جفاپیشه بشتافتی
کی از دست قهرش امان یافتی .
سعدی .
و حاکم شرع جفاپیشه از هر ظالمی بدتر است . (گلستان ).
- جورپیشه ؛ جفا پیشه . ستمکار.
- خردپیشه ؛ عاقل . خردمند :
بار این بند گران تا کی کشد
این خردپیشه روان ارجمند.
ناصرخسرو.
- دبیرپیشه ؛ صاحب شغل دبیری : من مردی دبیر پیشه بودم . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو ص 2).
- دردپیشه (آنندراج ) ؛ صاحب درد.
- دغاپیشه ؛ ناراست . مقابل راست پیشه :
چند روزی ز پی تجربه بیمارش کن
با حریفان دغاپیشه سروکارش ده .
مولوی .
- راحت پیشه .(آنندراج ) ؛ راحت طلب .
- راست پیشه . (فردوسی ) ؛ مقابل دغاپیشه .
- زراعت پیشه ؛ برزگر. زارع . کشتکار.
- زشت پیشه ؛بدپیشه .
- ستم پیشه ؛ ستمکار. بیدادگر :
ترا دیویست اندر طبع، رستم خو ستم پیشه
به بند طاعتش گردن ببند و رستی از رستم .
ناصرخسرو.
- سخاپیشه ؛ بخشنده . کرم پیشه .
- سخن پیشه ؛ سخنور :
در دست سخن پیشه یکی شهره درختی ست
بی بار و ز دیدار همی ریزد ازو بار.
ناصرخسرو.
وآنجا که سخن خیزد از چند و چه و چون
دانای سخن پیشه بخندد ز قوامش .
ناصرخسرو.
- سفرپیشه ؛ که همه وقت در سفر باشد :
یکی گفت مردی سفرپیشه ام
پی مجلسی اندر اندیشه ام .
شاه داعی شیرازی .
- شاگردپیشه . (آنندراج ) ؛ آنکه شاگردی کند.
- طمعپیشه ؛ آزپیشه . طمعکار.
- عاشق پیشه ؛ شیفته .
- عزب پیشه ؛ آنکه عزب باشد. غیرمتأهل :
سپاهی عزب پیشه و تنگیاب
چو دیدند رویی چنان بی نقاب .
نظامی .
- عمل پیشگی ؛ داشتن منصب و عمل دیوانی : متابعت کار آبا و اجداد، یعنی شیوه ٔ عمل پیشگی اشتغال میدارد. (از مقدمه ٔ نزهةالقلوب حمداﷲ مستوفی ).
- عمل پیشه ؛ عامل .
- عیار پیشه ؛ جوانمرد.
- فسادپیشه ؛ مفسد.
- قناعت پیشه ؛ قانع. خرسند.
- قهرپیشه ؛ قهار :
گردون قهرپیشه بدمهای قهر خویش
خاموش و تیره کرد چراغ سخنورم .
خاقانی .
- کرم پیشه ؛بخشنده . سخاپیشه :
اگر در نیابد کرم پیشه نان
نهادش توانگر بود همچنان .
سعدی .
- کهن پیشه ؛ دارای قدمت صنعت :
کهن پیشگان رامکن پیروی .
نظامی .
- گداپیشه ؛ متکدی :
و گر دست همت بداری ز کار
گداپیشه خوانندت و پخته خوار.
سعدی .
- نارواپیشه ؛ دارای شغلی حرام (چون بایع خمر در میان مسلمین ).
- ناسزا پیشه ؛ دارای شغل پست (مثل مردان و زنان دلاله ).
- نغزپیشه ؛ دارای پیشه ٔ خوب . مقابل زشت پیشه :
خرما گری بخاک که آمخته ست
این نغزپیشه دانه ٔ خرما را.
ناصرخسرو.
- وفاپیشه ؛ باوفا.
- هجاپیشه ؛ هجو گوی (چون شاعر).
- هزارپیشه ؛ ذوفنون .
- هم پیشه ؛ همکار.
- همه پیشه ؛ ماهر بهر کار و کسب ، همه فن حریف .
- هنرپیشه ؛ هنرمند :
مرد هنرپیشه خودنباشد ساکن
کز پی کاری شده ست گردون گردان .
ابوحنیفه اسکافی .
هنرپیشه آن است کز فعل نیک
سر خویش را تاج خود برنهد.
ناصرخسرو.
ای خردمند هنرپیشه و بیدار و بصیر
کیست از خلق بنزدیک تو هشیار و خطیر.
ناصرخسرو.
بدان خوبروی هنرپیشه داد
هنرپیشه را دل به اندیشه داد.
نظامی .
هنرپیشه فرزند استاد او
که همدرس او بود و همزاد او.
نظامی .
شبی سر فرو شد به اندیشه ام
بدل بر گذشت آن هنرپیشه ام .
سعدی .
- هوس پیشه (آنندراج ) ؛ بلهوس .
پیشه . [ ش َ / ش ِ ] (اِ) رسنی باشد که آنرا از لیف خرما تابند. (برهان ). || قسمی از نی که شبانان نوازند و آنرا توتک خوانند. (برهان ) . و ظاهراً درین معنی مصحف نیشه ، نی چه است . یَراع . (السامی ) :
با تاج خسروی چه کنی از گیا کلاه
با ساز باربد چه کنی پیشه ٔ شبان .
زآن نی که از آن پیشه کنی ناید جلاب .
با تاج خسروی چه کنی از گیا کلاه
با ساز باربد چه کنی پیشه ٔ شبان .
خاقانی (از جهانگیری ).
زآن نی که از آن پیشه کنی ناید جلاب .
خاقانی (از آنندراج ).
پیشه . [ ش ِ ] (فرانسوی ، اِ) نوعی صراحی شراب باشد.
فرهنگ عمید
۱. هر کاری که کسی برای امرار معاش در پیش بگیرد، شغل، حرفه، کار، هنر: زراعت پیشه.
۲. عادت و خوی (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): آزپیشه، بدپیشه، بیدادپیشه، جفاپیشه، خردپیشه، ستم پیشه، عاشق پیشه، عیارپیشه، کرم پیشه، گداپیشه، هنرپیشه.
* پیشه ساختن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پیشه کردن
* پیشه کردن: (مصدر متعدی )
۱. پیشه کردن، پیشه ساختن.
۲. کاری را حرفه و شغل خود قرار دادن.
* پیشه گرفتن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پیشه کردن: هر آن کس که او پیشه گیرد دروغ / ستمگاره خوانیمش و بی فروغ (فردوسی: ۷/۴۵۴ ).
۲. عادت و خوی (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): آزپیشه، بدپیشه، بیدادپیشه، جفاپیشه، خردپیشه، ستم پیشه، عاشق پیشه، عیارپیشه، کرم پیشه، گداپیشه، هنرپیشه.
* پیشه ساختن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پیشه کردن
* پیشه کردن: (مصدر متعدی )
۱. پیشه کردن، پیشه ساختن.
۲. کاری را حرفه و شغل خود قرار دادن.
* پیشه گرفتن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پیشه کردن: هر آن کس که او پیشه گیرد دروغ / ستمگاره خوانیمش و بی فروغ (فردوسی: ۷/۴۵۴ ).
۱. هر کاری که کسی برای امرار معاش در پیش بگیرد؛ شغل؛ حرفه؛ کار؛ هنر: زراعت‌پیشه.
۲. عادت و خوی (در ترکیب با کلمۀ دیگر): آزپیشه، بدپیشه، بیدادپیشه، جفاپیشه، خردپیشه، ستم‌پیشه، عاشق‌پیشه، عیارپیشه، کرم‌پیشه، گداپیشه، هنرپیشه.
⟨ پیشه ساختن: (مصدر متعدی) [قدیمی] = ⟨ پیشه کردن
⟨ پیشه کردن: (مصدر متعدی)
۱. پیشه کردن؛ پیشه ساختن.
۲. کاری را حرفه و شغل خود قرار دادن.
⟨ پیشه گرفتن: (مصدر متعدی) [قدیمی] = ⟨ پیشه کردن: ◻︎ هر آن‌کس که او پیشه گیرد دروغ / ستمگاره خوانیمش و بی‌فروغ (فردوسی: ۷/۴۵۴).
گویش مازنی
/pisha/ هذیان
هذیان
واژه نامه بختیاریکا
( پیشِه ) جلو
( پیشِه ) چوبهای جلو سیاه چادر
( پیشِه ) چوبهای جلو سیاه چادر
جدول کلمات
هنر, شغل, کار, حرفه
پیشنهاد کاربران
کارو حرفه
مکاسب
نابودی
کار ، حرفه ، شغل
پیشه: در پهلوی پشگ pēšag بوده است .
( ( چو بشناخت ، آهنگری پیشه کرد ؛
گُراز و تبر ، ارّه و تیشه کرد . ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 250. )
( ( چو بشناخت ، آهنگری پیشه کرد ؛
گُراز و تبر ، ارّه و تیشه کرد . ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 250. )
حرفه. کار
مشغله_حرفه_مکاسب_کنایت
کار ، شغل ، حرفه
کار حرفه شغل و. . . . . .
پیشهٔ دیرینه
پیشَه یا فیشه در زبان لری همان نی و نی لبک هست
جمله پیشه
پیشه : کار ، شغل ، کارکسب
کسب ، حرفه ، شغل
کلمات دیگر: