کلمه جو
صفحه اصلی

قاسم امین

فرهنگ فارسی

از نویسندگان و دانشمندان مصر است که بسال ۱۸۶۵ در قاهره تولد و بسال ۱۹٠۸ وفات یافت .

لغت نامه دهخدا

قاسم امین. [ س ِ اَ ] ( اِخ ) از نویسندگان و دانشمندان مصر است که به سال 1865 م. در قاهره تولد و به سال 1908 م. وفات یافت. وی از مدارس دولتی مصر فارغ التحصیل شد و برای آموختن حقوق به کشورفرانسه اعزام گردید و پس از تکمیل رشته حقوق به مصر برگشت و به عنوان وکالت انجام وظیفه کرد. سپس مستشار دیوان استیناف گردید. بیست وسه سال با کمال صداقت و امانت و شهامت در خدمت دولت بود. شهرت وی بیشتر مرهون حمایت او از زنان و مقالاتی است که درباره آزادی زنان و احترام به حقوق آنان نوشته و پیشوائی گروه آزادی زنان را به عهده گرفته است. بسیاری وی را تکفیرو تخطئه کرده اند. او راست : تحریر المراءة که به سال 1319 هَ. ق. / 1899 م. در 162 صفحه در مصر چاپ شده است. 2- کلمات فی الاخلاق. 3- المراءة الجدیدة و گویااین کتاب رد است بر رد کتاب وی تحریر المراءة که به سال 1901 م. در 229 صفحه در مطبعه معارف مصر چاپ شده است. رجوع به معجم المطبوعات ج 2 ستون 1481 و 1482. آداب اللغة العربیة ج 4 ص 315 و روادالنهضة الحدیثةص 207 و عیسی متولی در روزنامه اهرام 1950/4/23 و معجم المطبوعات 1481 و الاعلام زرکلی چ 2 ج 6 ص 19 شود.

دانشنامه عمومی

قاسم امین با نام کامل قاسم محمد امین (عربی: قاسم أمین‎);(زاده: ۱ دسامبر ۱۸۶۳ – درگذشته: ۲۳ آوریل ۱۹۰۸) نویسنده، اصلاح طلب اجتماعی مصری و یکی از بنیان گذاران جنبش ملی در مصر و دانشگاه قاهره است. او همچنین پیشگام جنبش آزادسازی زنان است.
مصریون
آزادی زن ۱۸۹۹
زن نوین ۱۹۰۱
قاسم امین در شهر طره مصر و در سال ۱۸۶۳ از پدر با ملیت ترک و مادر مصری به دنیا آمد. تعلیمات ابتدائی اش را در مدرس طارق بن زیاد که در آن کودکان از طبقه اشرافیت تحصیل می کردند بود. با خانواده اش به قاهره منتقل شده و در محله اشرافی نشین الحملیة ساکن شدند. او مدرک متوسطه اش را نیز گرفت و به مدرسه حقوق و مدیریت رفت و و در سال ۱۸۸۱ لیسانش را گرفت، امین مدرسه حقوق را در ۱۷ سالگی تمام کرد. او اولین فارغ التحصیل بود که بمدت کوتاهی بعد از فارغ التحصیل شدنش به وکالت پرداخت وی یکی از ۳۷ نفری بود با بورس تحصیلی که به وی تعلق گرفت به فرانسه رفته و در دانشگاه مونپلیه به تحصیل پرداخت. بعد از چهار سال تز قانونی اش را با موفقیت در سال ۱۸۸۵ به پایان برد. در خلال تحصیلش در فرانسه روابطش را با جمال الدین افغانی و مدرسه اش که مترجم ویژه امام محمد عبده در پاریس بود را ایجاد کرد.
قاسم امین اینطور فکر می کرد که تربیت زنان پایه همه چیز است و راه به ایجاد یک جامعه سالم در مصر می برد که از زنان و مردان نسل های نکوکار به وجود می آیند. او برای آزادی زن مسلمان تلاش کرد و شهرتش افزایش یافت ولی متقابلاً حملات زیادی علیه اش صورت گرفته و کسانی که به او تهاجم می کردند او را به فراخوان دادن به فروپاشی متهم می کردند.او از زمان جوانی اش به اصلاح جامعه اهمیت می داد در سال ۱۸۹۸ کتاب «دلایل، نتایج و اخلاق و موضع ها» را نوشت و بدنبال آن نیز در سال ۱۸۹۹ کتاب «آزادی زن» را منتشر کرد. شیخ محمد عبده، سعد زغلول او را در این کار یاری و حمایت کردند. احمد لطفی کتاب او را در زمانی که در مصر بود به انگلیسی ترجمه و آن را در هند و کشورهای اسلامی مستعمره منتشر کرد. او در این کتاب راجع به حجاب صحبت کرده و گفت که آنچه تحت عنوان حجاب اسلامی رایج شده از اسلام نیست. او گفت که دعوت به آزادی زن به معنی خارج شدن از دین نیست. او همچنین راجع به مقوله چند همسری و طلاق صحبت کرده و گفت جدایی زن و مرد در واقع از پایه های شرع نیست و گفت که مردان به چند همسری و طلاق زنان محدود و مقید شوند. وی سپس به آزادی زنان برای بیرون رفتن در جامعه و برخورداری از امور زندگی اجتماعی فراخوان داد. او با این کتابش مصر را لرزاند و جنجال و توفانی از اعتراضات و انتقادات را علیه خودش برانگیخت. در همان سال مصطفی کامل رهبر حزب ملی به او حمله کرده و افکار او را به استعمار انگلیس مرتبط دانست. همچنین طلعت حرب اقتصاددان مصری نیز درکتابش به اسم «حرف آخر در رابطه با زن و حجاب» به وی پاسخ داده و به او گفت: برداشتن حجاب و ادغام زن ومرد در مسائل اجتماعی آرزوهای اروپایی هستند. اما علی رغم انتقادات قاسم امین کوتاه نیامد و به نوشتن کتاب و مقالات برای دو سال ادامه داد و با کتاب هایش به اسامی «زن نوین» که در سا ل ۱۹۰۱ نوشت به منتقدینش جواب داد. او خواستار آن شد که برای اعطا حقوق زنان و حقوق سیاسی زنان قانونی وضع شود و آن را به دوستش سعد زغلول هدیه کرد.
او تحت تأثیر نظریه داروین عقیده داشت اگر مصریان همراه با اروپائیان مدرنیزه نشوند و اگر در تلاش برای بقا وارد یک رقابت موفق با آن ها نشوند، از صحنه حذف خواهند شد. به نقل از کتاب های هربرت اسپنسر و جان استوارت میل استدلال می کرد که برابری جنسی از ضروریات تکامل اجتماعی از استبداد به دموکراسی است. او عقیده داشت که بالا بردن شرایط زندگی زنان در اصلاح وضع اجتماع خیلی تأثیر خواهد داشت.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:امین، قاسم (۱۸۶۳ـ۱۹۰۸)


کلمات دیگر: