یادمان

یادمان یک نوع بناست که صراحتاً برای بزرگ داشت یک شخص یا یک رویداد مهم ساخته شده است که برای یک گروه اجتماعی یادآور زمان های تاریخی یا میراث فرهنگی آنهاست. یادمان ها نمونه ای از معماری تاریخی محسوب می شوند. واژه یادمان معمولاً برای ساختمان ها و بناهایی بکارگرفته می شود که جنبه تاریخی و فرهنگی دارند.به طور خاص تر، بناهایی که در زمان های گذشته ساخته شده اند و به مرور زمان ارزش تاریخی پیدا کرده اند یادمان نامیده می شوند و می توان به گونه های زیر اشاره کرد: «یادمان باستانی» که شامل بناهای بسیار قدیمی و باستانی است و «یادمان تدفینی» که سازه یا ساختمانی است که در بسیاری از فرهنگ ها بر گور درگذشتگان بر پا می شده است.تندیس آزادی، نماد استقلال ایالات متحده آمریکا   تاج محل، هند، بنا شده به دستور شاه جهان گورکانی به عنوان آرامگاه همسرش ممتاز محل.   Kościuszko Mound، کراکوف، لهستان گرامی داشت تادیوش کوچیوسکو.   یادمان ملی اندونزی، جاکارتا، در گرامی داشت استقلال اندونزی   ستون تروا نماد پیروزی روم باستان بر داکیه.   بنای Cristo-Rei (مسیح پادشاه) در پرتغال، یک یادمان مدرن مذهبی.   مسجد جامع Kairouan نمونه ای از از یادمان مذهبی اسلامی.   هرم بزرگ جیزه از مجموعه اهرام جیزه ساخته شده در حدود ۵۰۰۰ سال پیش به عنوان مقبره. یکی از عجایب هفت گانه.   ابلیسک امپراتوری روم شرقی در میدان سلطان احمد   کلیسای سانتیاگو کمپوستلا محل دفن یعقوب پسر زبدی.   یادبود تلفن بل، بزرگداشت اختراع تلفن، در برنتفورد (انتاریو).   گورستان لا دیکوریتا در بوئنوس آیرس آرژانتین
در انگلیسی کلمه «monumental» معمولاً به عنوان اشاره ای است به یک چیز که برگرفته از یک قدرت و اندازه خارق العاده بوده است. اما همچنین هر چیزی که برای بزرگ داشت یک شخص مرده ساخته می شود هم معنی می داد. این کلمه از کلمه «monere» که معنی «برای یادآوری» یا «برای اخطار دادن» می داد گرفته شده است.این نام گذاری معمولاً برای اشاره به هر ساختمانی که منحصر به فرد است و قانوناً به عنوان یک اثر تاریخی محافظت می شود، می باشد.
یادمان ها برای هزاران سال ساخته شده اند، و معمولاً قدیمی ترین و معروف ترین نشانه های تمدن های باستان هستند. گورپشته ها و سنگ میزهای ماقبل تاریخ و ساخته های مشابه که در تمدن های ماقبل تاریخی ساخته شده اند را شامل می شود.همان طور که جوامع سازمان یافته تر می شدند، یادمان هایی که چنان بزرگ بودند که تخریب آن ها غیرممکن بود مانند اهرام مصر و پارتنون یونانی یا موآی های جزیره ایستر نشانه های تمدن آن ها می شدند.
در قرن های اخیر، بناهای یادمانی (مانیومنتال) مثل مجسمه آزادی و برج ایفل نمادهای ملی کشورهای مدرن شده اند. عبارت یادمان گرایی (monumentality) به رابطه بین وضعیت نمادین و حضور فیزیکی یک یادمان اشاره دارد.