کلمه جو
صفحه اصلی

کاتیوشا

فرهنگ معین

[ روس . ] (اِ. ) نوعی موشک زمین به هوا.

دانشنامه عمومی

کاتیوشا (به روسی: Катюша) نوعی راکت انداز چندتایی است که نخستین بار در شوروی ساخته شد و به طور گسترده در جنگ جهانی دوم استفاده شد. کاتیوشا در مقایسه با توپ های جنگی توانایی شلیک حجم عظیمی از مواد منفجره را در بازه زمانی کوتاهی به سوی دشمن داشت، اما دقت کمتری داشته و مدت زمان گلوله گذاری دوباره آن طولانی بود. کاتیوشا سلاحی ارزان بود که امکان تولید انبوه سریع آن مهیا بود و معمولاً بر روی کامیون سوار می شد و نخستین توپخانه خودکششی به شمار می رفت که در شوروی به تولید انبوه رسید. قدرت تحرک بالای کاتیوشا مزیت دیگر آن بود که به آن این توانایی را می بخشید که پس از شلیک تغییر مکان داده و از ردیابی خود توسط دشمن و مواجهه با آتش ضدتوپخانه دشمن جلوگیری کند.
بی ام۸ با لانچرهای یک تا ۷۲ تایی
بی ام۱۳ با لانچرهای ۶ تا ۲۴ تایی
بی ام۳۱ با لانچرهای ۴ تا ۱۲ تایی
بی ام۳۱ با لانچر ۲۵ تایی
کاتیوشا ساختار ساده ای داشته و از یک ردیف ریل های افقی تشکیل می شد که راکت ها بر روی آن ها نصب شده و یک اسکلت تاشونده در زیر آن قرار می گرفت تا ریل ها را بالا برده و در حالت شلیک قرار دهد. این سلاح بر روی خودروهایی چون کامیون، شاسی تانک، تراکتورهای توپخانه ای، قطارهای زره پوش و قایق و کشتی سوار می شد. کاتیوشا نسبت به توپ های جنگی دقت بسیار کمی داشت اما برای بمباران پرحجم بسیار مؤثر بود و یک آتشبار شامل ۴ کاتیوشای ب ام-۱۳ توان شلیک ۴ هزار و ۳۵۰ کیلوگرم مواد منفجره را در ۷ تا ۱۰ ثانیه به سوی منطقه ای به وسعت ۴۰۰ هزار متر مربع داشت. از کاتیوشا معمولاً در گروه های بزرگ استفاده می شد تا حجم آتش بسیار زیاد آن ها شوک روانی بزرگی را به دشمن وارد کند. یک خدمه توانا قادر بودند تا بلافاصله پس از شلیک دستگاه را جمع کرده و به مکان دیگری منتقل کنند تا فرصت آتش ضدتوپخانه ای برای دشمن فراهم نشود. ایراد مهم کاتیوشا زمان طولانی بارگذاری دوباره پرتابگرها بود.
کاتیوشا در جریان جنگ جهانی دوم در سه مدل اصلی ب ام-۱۳ با کالیبر ۱۳۲ میلی متری، سبک ب ام-۸ ۸۲ م م و سنگین ب ام-۳۱ ۳۰۰ م م ساخته شد. پس از جنگ نیز پیشرفت کاتیوشا ادامه یافته و راکت اندازهای دیگری بر اساس آن ساخته شدند. امروزه از نام کاتیوشا در اشاره به تمامی راکت اندازهای چندگانه مشابه آن استفاده می شود.
کاتیوشا از نام ترانه ای رایج در دوران جنگ دوم گرفته شده که آن نیز خود از مصغر نام دخترانه «کاترینا» (کاترین) در زبان روسی آمده است. از آن جا که نام اصلی این سلاح از سوی مقامات شوروری سری نگاه داشته می شد و آن ها این موشک ها را تنها با کد k معرفی می کردند، لذا سربازان ارتش سرخ این سلاح را کاتیوشا نام گذاری کردند. کاتیوشا نام یک ترانهٔ محبوب در میان سربازان بود که دربارهٔ دختری بنام کاتیوشا (یکاترینا←کاتیا←کاتیوشا) است که در انتظار بازگشت محبوب خود از جبهه است.

دانشنامه آزاد فارسی

کاتیوشا (Katyusha)
(یا: اُرگ استالین) موشک زمین به زمین شوروی در جنگ جهانی دوم. از پایۀ نصب شده در کامیونی سنگین پرتاب می شد و بُرد آن در حدود ۵ کیلومتر بود. هر کامیون ۴۸ پایۀ موشک انداز داشت و هر گردان کاتیوشا می توانست سریعاً سد آتش پیوسته و بسیار بزرگی برپا کند. مشخصات این موشک عبارت بود از طول۱.۸ متر؛ قطر ۱۳۰ میلی متر؛ و وزن ۴۲ کیلوگرم، که با کلاهک انفجاری ۲۲کیلوگرمی کامل می شد.


کلمات دیگر: