برابر پارسی : بنیادی، بنیادین، ریشه ای
اصولی
برابر پارسی : بنیادی، بنیادین، ریشه ای
فارسی به انگلیسی
basic, rudimentary, substantial, substantive
فارسی به عربی
عقائدی , مادة
مترادف و متضاد
مقتضی، اساسی، جسمانی، جسمی، مادی، اصولی، کلی
اصولی
اصولی، معتقد به اصول و مبادی، دارای اصول و عقاید، پایبند اصول
اصلی، قانونی، اصولی، هنجاری، معیاری، قاعده ای
اصولی، قاعده دار، روش دار، با همست، همست دار
فرهنگ فارسی
( صفت ) منسوب به اصول ۱ - پیرو اصول و قواعد . ۲ - دانشمند علم اصول ( فقه ) . ۳ - متکلم باعتبار اینکه دربار. اصول عقاید بحثمیکند. جمع : اصولیون اصولیین .
محمد حسن بن محمد معصوم از مردم قزوین بود که در کربلا پرورش یافت و در آنجا تحصیل کرد و آنگاه بشیراز آمد و در آن شهر سکونت گزید و هم در آنجا در گذشت . از مجتهدان بنام فرقه امامی بود که در اصول مهارت داشت .
محمد حسن بن محمد معصوم از مردم قزوین بود که در کربلا پرورش یافت و در آنجا تحصیل کرد و آنگاه بشیراز آمد و در آن شهر سکونت گزید و هم در آنجا در گذشت . از مجتهدان بنام فرقه امامی بود که در اصول مهارت داشت .
فرهنگ معین
( اُ ) [ ع . ] (ص . ) ۱ - عالم به اصول فقه . ۲ - در فارسی قانونمندی ، از روی قاعده .
لغت نامه دهخدا
اصولی. [ اُ ] ( ص نسبی ) عالم متعمق در اصول علوم یا متمسک به اصول یا رونده بر مقتضای اصول. ( از قطر المحیط ). طایفه ای از علمای اسلام که در امور شرعیه به علم اصول عمل میکنند. مقابل اخباری. ( ناظم الاطباء ). میان اصولیان و اخباریان کشمکشها و اختلافهایی وجود داشت و چنانکه آقای همایی نوشته اند: اختلاف اصولی و اخباری در شیعه تقریباً نظیر یا باقیمانده اختلاف معتزلی و اشعری است ، پنداری این بنا روی ویرانه های عقاید همان دو طایفه بنیاد گشته است. عقاید معتزله داخل طریقه اصولی و طریقه اشاعره و ارباب حدیث سرمشق مسلک اخباری است. مشاجرات اصولی و اخباری در شیعه هم نسبت به خود کمتر از مشاجرات معتزلی و اشعری و رفتارشان بی شباهت به یکدیگر نبوده است. ( از غزالی نامه ص 75 ). || در برابر فروعی. کسی که در معرفت و توحید بحث کند اصولی ، و کسی که در طاعت و شریعت تحقیق نماید فروعی بشمار میرود. ( از خاندان نوبختی ص 38از شهرستانی ص 28 و شرح مقاصد تفتازانی ص 6 ). || نسبت به اصول ، و گویند این لفظ بر علم کلام اطلاق شود و اصولی کسی است که این نوع دانش را بداند. ( از انساب سمعانی برگ 34 ب ). || اصولی ، در تداول امروز، متکی بر پرنسیپ ها و قواعد: فلان اصولی فکر میکند یا فلان مردی اصولی است ؛ یعنی باپرنسیپ است. || ( حامص ) بی اصولی ؛ بی اندامی :
جمله ابنای بوالفضولی او
همه رقاص بی اصولی او.
اصولی. [ اُ ] ( اِخ ) استاد ابواسحاق ابراهیم بن محمدبن ابراهیم. فقیه اصولی عالم به دانش کلام بود و وی را از اینرو اصولی میگفتند. وی از پیشوایان فاضل و عالم دینی بشمار میرفت و در فن اصول ذکاوت و استعداد داشت ، در خراسان از ابوبکر احمدبن ابراهیم اسماعیلی و ابوبکر محمدبن یزداد اسفراینی سماع کرد و بسال 418 هَ. ق. درگذشت. ( از انساب سمعانی ). و صاحب تاج العروس آرد: استاد ابواسحاق اسفراینی متکلم معروف به اصولی بود بعلت مقدم وی در علم اصول. رجوع به اسفرائینی ، و انساب سمعانی برگ 34( الف ) و اللباب فی تهذیب الانساب چ قاهره ص 57 شود.
اصولی. [ اُ ] ( اِخ ) یکی از شاعران عثمانی است که در قرن دهم هجری متولد شد و پس از فراگرفتن دانش و کسب عرفان بمصر رفت و مریدی شیخ ابراهیم گلشنی را برگزید و پس ازدرگذشت شیخ مزبور یعنی در سال 940 هَ. ق. به روم ایلی بازگشت و بقیت عمر را گاه در ینیجه و گاه در اورنوس بیگ زاده گذرانید. اشعار صوفیانه دارد، از اوست :
جمله ابنای بوالفضولی او
همه رقاص بی اصولی او.
عالی ( از آنندراج ).
اصولی. [ اُ ] ( اِخ ) استاد ابواسحاق ابراهیم بن محمدبن ابراهیم. فقیه اصولی عالم به دانش کلام بود و وی را از اینرو اصولی میگفتند. وی از پیشوایان فاضل و عالم دینی بشمار میرفت و در فن اصول ذکاوت و استعداد داشت ، در خراسان از ابوبکر احمدبن ابراهیم اسماعیلی و ابوبکر محمدبن یزداد اسفراینی سماع کرد و بسال 418 هَ. ق. درگذشت. ( از انساب سمعانی ). و صاحب تاج العروس آرد: استاد ابواسحاق اسفراینی متکلم معروف به اصولی بود بعلت مقدم وی در علم اصول. رجوع به اسفرائینی ، و انساب سمعانی برگ 34( الف ) و اللباب فی تهذیب الانساب چ قاهره ص 57 شود.
اصولی. [ اُ ] ( اِخ ) یکی از شاعران عثمانی است که در قرن دهم هجری متولد شد و پس از فراگرفتن دانش و کسب عرفان بمصر رفت و مریدی شیخ ابراهیم گلشنی را برگزید و پس ازدرگذشت شیخ مزبور یعنی در سال 940 هَ. ق. به روم ایلی بازگشت و بقیت عمر را گاه در ینیجه و گاه در اورنوس بیگ زاده گذرانید. اشعار صوفیانه دارد، از اوست :
اصولی . [ اُ ] (اِخ ) (متوفای 1230 هَ . ق . / 1815 م .). محمدحسن بن محمدمعصوم . از مردم قزوین بود که در کربلا پرورش یافت و در آنجا تحصیل کردو آنگاه بشیراز آمد و در آن شهر سکونت گزید و هم درآنجا درگذشت . از مجتهدان بنام فرقه ٔ امامی بود که در اصول مهارت داشت . او راست : مصابیح الهدایة فی شرح البدایة از حر العاملی در فقه . تنقیح المقاصد الاصولیة در اصول فقه . کشف الغطاء. و رساله هایی دیگر. (از اعلام زرکلی ج 3 ص 887). رجوع به روضات الجنات 2:15 شود.
اصولی . [ اُ ] (اِخ ) استاد ابواسحاق ابراهیم بن محمدبن ابراهیم . فقیه اصولی عالم به دانش کلام بود و وی را از اینرو اصولی میگفتند. وی از پیشوایان فاضل و عالم دینی بشمار میرفت و در فن اصول ذکاوت و استعداد داشت ، در خراسان از ابوبکر احمدبن ابراهیم اسماعیلی و ابوبکر محمدبن یزداد اسفراینی سماع کرد و بسال 418 هَ . ق . درگذشت . (از انساب سمعانی ). و صاحب تاج العروس آرد: استاد ابواسحاق اسفراینی متکلم معروف به اصولی بود بعلت مقدم وی در علم اصول . رجوع به اسفرائینی ، و انساب سمعانی برگ 34(الف ) و اللباب فی تهذیب الانساب چ قاهره ص 57 شود.
اصولی . [ اُ ] (اِخ ) یکی از شاعران عثمانی است که در قرن دهم هجری متولد شد و پس از فراگرفتن دانش و کسب عرفان بمصر رفت و مریدی شیخ ابراهیم گلشنی را برگزید و پس ازدرگذشت شیخ مزبور یعنی در سال 940 هَ . ق . به روم ایلی بازگشت و بقیت عمر را گاه در ینیجه و گاه در اورنوس بیگ زاده گذرانید. اشعار صوفیانه دارد، از اوست :
تصویر غیره قیلمه محل قلب اقدس
اصنامه مسکن ایلمه ، بیت المقدس .
تصویر غیره قیلمه محل قلب اقدس
اصنامه مسکن ایلمه ، بیت المقدس .
(از قاموس الاعلام ترکی ).
اصولی . [ اُ ] (ص نسبی ) عالم متعمق در اصول علوم یا متمسک به اصول یا رونده بر مقتضای اصول . (از قطر المحیط). طایفه ای از علمای اسلام که در امور شرعیه به علم اصول عمل میکنند. مقابل اخباری . (ناظم الاطباء). میان اصولیان و اخباریان کشمکشها و اختلافهایی وجود داشت و چنانکه آقای همایی نوشته اند: اختلاف اصولی و اخباری در شیعه تقریباً نظیر یا باقیمانده ٔ اختلاف معتزلی و اشعری است ، پنداری این بنا روی ویرانه های عقاید همان دو طایفه بنیاد گشته است . عقاید معتزله داخل طریقه ٔ اصولی و طریقه ٔ اشاعره و ارباب حدیث سرمشق مسلک اخباری است . مشاجرات اصولی و اخباری در شیعه هم نسبت به خود کمتر از مشاجرات معتزلی و اشعری و رفتارشان بی شباهت به یکدیگر نبوده است . (از غزالی نامه ص 75). || در برابر فروعی . کسی که در معرفت و توحید بحث کند اصولی ، و کسی که در طاعت و شریعت تحقیق نماید فروعی بشمار میرود. (از خاندان نوبختی ص 38از شهرستانی ص 28 و شرح مقاصد تفتازانی ص 6). || نسبت به اصول ، و گویند این لفظ بر علم کلام اطلاق شود و اصولی کسی است که این نوع دانش را بداند. (از انساب سمعانی برگ 34 ب ). || اصولی ، در تداول امروز، متکی بر پرنسیپ ها و قواعد: فلان اصولی فکر میکند یا فلان مردی اصولی است ؛ یعنی باپرنسیپ است . || (حامص ) بی اصولی ؛ بی اندامی :
جمله ابنای بوالفضولی او
همه رقاص بی اصولی او.
جمله ابنای بوالفضولی او
همه رقاص بی اصولی او.
عالی (از آنندراج ).
فرهنگ عمید
۱. پیرو اصول و قواعد.
۲. متکی بر اصول و قواعد محکم.
۳. عالمی که به علم اصول عمل می کند، عالم متعمق در اصول علوم.
۴. عالمی که در اصول دین بحث می کند.
۵. علمای اسلام که در امور شرعی به علم اصول عمل کنند.
۲. متکی بر اصول و قواعد محکم.
۳. عالمی که به علم اصول عمل می کند، عالم متعمق در اصول علوم.
۴. عالمی که در اصول دین بحث می کند.
۵. علمای اسلام که در امور شرعی به علم اصول عمل کنند.
فرهنگ فارسی ساره
ریشه ای، بنیادی، بنیادین
واژه نامه بختیاریکا
( عر ) ؛ گله زاری کننده؛ حساس؛ دنبال نقطه ضعف؛ سختگیر. برگرفته از واژه امور اصول
پیشنهاد کاربران
اساسی
اصولیین ( جمع اصولی )
بنیادی. . . . . .
کلمات دیگر: