کلمه جو
صفحه اصلی

عقاب شاهی

دانشنامه عمومی

Aquila heliacea heliaceaعقاب شاهی   شاه باز یا عقاب شاهی
شاه باز (عقاب شاهی) (نام علمی: Aquila heliaca) گونه ای پرنده شکاری از تیرهٔ عقابیان و راستهٔ شاهین سانان است که در دوران بلوغ پرهای زینتی قهوه ای مایل به سیاه دارند. این پرنده از گونه های آسیب پذیر و پرندگان حفاظت شده است. شاه باز در دشتهای باز با درختان بلند و جنگلهای کوهپایهای زندگی می کند و در زمستان، در باتلاق های منطقه های استپی به سر می برد و آشیانه خود را روی درختان بلند و دور افتاده می سازد. شاه باز در ایران نیز یافت می شود.
نسل این پرنده در بسیاری از مناطق منقرض شده یا در خطر انقراض است و به همین جهت در فهرست گونه های آسیب پذیر آی یوسی ان قرار گرفته است. شاه باز زمانی نماد سلطنتی امپراتوری اتریش-مجارستان بود اما این کمکی به حفظ این جانور در اروپای مرکزی نکرد و این حیوان بخش عمده ای از قلمرو سابق خود ناپدید شده است. منطقهٔ کارپات تنها جایی در اروپاست که جمعیت شاه بازهای آن در حال افزایش است. غربیترین جمعیت باقیمانده شاه باز در مرز اتریش و جمهوری چک زندگی می کند و از ۱۵ تا ۲۰ جفت تشکیل می شود.
شاه باز با ۷۲ تا ۹۰ سانتیمتر قد، ۱.۸ تا ۲.۱۶ متر فاصلهٔ دو سر بال و ۲.۵ تا ۴.۵ کیلو وزن از عقابهای بزرگ محسوب می شود. ماده ها حدود ۲۵ درصد از نرها بزرگترند. شاه باز اسپانیایی نزدیکترین خویشاوند این پرنده است که در گذشته زیرگونهای از آن پنداشته می شد اما امروزه گونه جداگانه ای در نظر گرفته می شود. شاه باز شباهت زیادی هم به عقاب طلایی دارد. شاه باز را با منقار بلندتر، بال های صافتر در حین پرواز، لکه های سفید روی شانه و بال و شانهٔ روشنتر و رنگارنگتر و رنگ تیره تر در بقیه قسمتهای بدن می توان از عقاب طلایی تشخیص داد. البته شاه بازهای نابالغ رنگ بسیار روشنتری از عقاب طلایی نابالغ دارند.


کلمات دیگر: