کلمه جو
صفحه اصلی

کیهان نگاری

دانشنامه عمومی

کیهان نگاری (به انگلیسی: Cosmography) علمی است که نقشه ای از ویژگی های کلی هستی و یا جهان به همراه توصیف آسمان و زمین (اما بدون ارتباط با جغرافیا و ستاره شناسی) رسم می کند.
یکی از مشهور ترین و نخستین آثار گیتی شناسی کتاب عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات (شگفتی های آفریدگان و موجودات) است که در زمینه هیئت، جهان شناسی، علم اشیا و شگفتی های عالم خلقت، توسط زکریا قزوینی جغرافی دان، دانشمند، تاریخ نویس و فیلسوف ایرانی درسال سال ۶۷۸ هجری قمری مطابق با ۱۲۸۰ میلادی نوشته شده است. از دیگر آثار می توان به کتاب های فرهنگ هندو و چینی اشاره کرد که بیشتر اشاره به پویایی و تکرار چرخه زندگی در جهان هستی اشاره دارند.
همچنین مارتین کورتس از اهالی ساراگوسا، اسپانیا، کتاب مشهوری را در سال ۱۵۵۱ منتشر کردکه بارها به زبان انگلیسی ترجمه و بارها تجدید چاپ شده است. او در این کتاب به کروی بودن زمین، خاصیت مغناطیسی و وجود قطب های مغناطیسی در دو قطب زمین اشاره کرده است.
پیتر هیلین با چاپ کتاب کیهان نگاری در سال ۱۶۵۲ یکی از نخستین تلاش ها را برای توصیف تمام جهان به زبان انگلیسی به انجام رساند، و یکی از نخستین شرح ها رااز استرالیا و کالیفرنیا به ثبت رساند. این کتاب دارای ۴ بخش، بررسی جغرافیا، سیاست، و فرهنگ اروپا، آسیا، آفریقا و امریکا، با یک ضمیمه در بارهٔ زمین های کشف نشده، از جمله استرالیا است.
در سال ۱۶۵۹، توماس پورتر نسخه کوچک تر کتاب "تمام جهان" را منتشر کرد که در قسمتی توضیحی بر چگونگی آفرینش هستی و روند کار آن است و در قسمتی دیگر به بحث رنسانس و تاریخ اروپا پرداخته شده.
در اخترفیزیک، اصطلاح "کیهان نگاری" برای توصیف برای مباحث هندسی در مقیاس های بسیار بزرگ و انرژی های موجود در آن استفاده می شود مورد استفاده قرار گیرد که حتی قابل ترسیم و نمونه سازی نیستند.


کلمات دیگر: