زبان چکی

زبان چِک یا چِکی ( به چکی: čeština، تلفظ: چِش تسی نا ) یکی از زبان های اسلاوی و در کنار زبان های اسلوواک، لهستانی، پومرانی و سورابی از شاخهٔ باختری اسلاویاست. چکی زبان جمهوری چک و چک های سراسر جهان می باشد. گویش وران این زبان را ۱۲ میلیون برآورد می کنند. این زبان به زبان اسلوواک بسیار نزدیک است و در درجه ای کمتر به زبان لهستانی.
محتویات [نمایش]
نام و تاریخچه [ویرایش]
نام بومی این زبان «čeština» از نام چک ها که از تیرهٔ اسلاوی بودند گرفته شده است. اینان در مرکز بوهم جاگیر شدند و با دیگر گروه های اسلاو همسایه زیر فرمان دودمان پرژمیسلید هم پیمان گشتند. ریشه این نام آشکار نیست. برپایه یک اسطوره این نام از نیا چک - کسی که این قبیله را به سرزمینشان رساند - گرفته شده است.
زبان چکی از زبان پیشااسلاوی در نزدیک به هزاره یکم ( پیش از میلاد ) پرورش یافته است.
زبان های چک و اسلواک [ویرایش]
چک زبانان و اسلوواک زبانان به خوبی زبان یکدیگر را می فهمند، البته به جز کسانی که در دو دهه پیش زاده شده اند که کمی سخت تر زبان هم را درک می کنند. دلیل آسانی فهم این دو زبان به پیشینه کشور چکسلواکی برمی گردد که تا پیش از ۱۹۹۳ که دو کشور چک و اسلواکی از هم جدا شدند مردمان چک و اسلواک زبان با هم پیوند روزمره داشتند و تلویزیون و رادیوی ملی برای هر دو زبان برنامه های فهم پذیر داشت. هم اکنون هم برنامه های تلویزیون چک به ویژه در زمینه برنامه های اقتصادی برای اسلواک زبانان به آسانی درک پذیر است. زبان اسلواک نیز در نتیجه کوچ اسواک زبانان در جمهوری چک به گوش آشناست.
ریخت شناسی [ویرایش]
مانند بسیاری دیگر از زبان های اسلاوی ( به جز نام های عادی در بلغاری و مقدونی ) واژه ها ( به ویژه نام واژه ها، کارواژه ها و صفت ها ) ریخت های گوناگونی در زبان چکی دارند. به این دید زبان های اسلاوی و از آن دسته زبان چک نزدیکی بیشتری به خاستگاه هند و اروپایی خود به نسبت دیگر زبان های این خانواده دارند. افزون بر این دستورهای ریخت شناسی واژگان به شدت بی قاعده هستند و بسیاری از واژگان دگرش های رسمی، گفتگویی و نیمه رسمی دارند. جایگشت واژه ها در جمله در این زبان امری است شدنی.
صداشناسی [ویرایش]
زبان چکی دارای ۱۰ واکه می باشد، پنج واکه کوتاه و پنج واکه بلند. واکه های کوتاه اینها هستند:
/ɪ/ که با حرف y نمایش داده می شود.
/u/ که با حرف u نمایش داده می شود.
/ɛ/ که با حرف e ( گاه با ě ) نمایش داده می شود.
/a/ ( در عمل واکه ناپُر مرکزی باز [ä] ) که با حرف a نمایش داده می شود.
/o/ ( درعمل واکه پر پشت میانی [o̞] ) که با حرف o نمایش داده می شود.
واکه های بلند:
/iː/ که با حرف های í و ý نمایش داده می شود.
/uː/ که با حرف های ú و ů نمایش داده می شود.
/ɛː/ که با حرف é نمایش داده می شود.
/aː/ که با حرف á نمایش داده می شود.
/oː/ که با حرف ó نمایش داده می شود.
همچنان در چکی سه صدای ترکیبی هست:
/aʊ̯/ که با au نمایش داده می شود. ( بیشتر در وامواژگان دیده می شود )
/eʊ̯/ که با eu نمایش داده می شود. ( تنها در وامواژگان دیده می شود )
/oʊ̯/ که با ou نمایش داده می شود.
صداشناسی زبان چکی برای گویش وران دیگر زبان ها می تواند بسیار دشوار باشد زیرا املای برخی واژگان در این زبان دارای حرف صداداری نیست. برای نمونه واژه های ztvrdl ( سفت شده ) ، vlk ( گُرگ ) ، smrt ( مرگ ) و یا جمله Strč prst skrz krk ( انگشت در گلویت بکن ) که در آنها نبود حرف صدادار واگفت آنها را دشوار می سازد؛ ولی چون واج های l و r در این زبان پرطنین گفته می شوند تا اندازه ای نقش یک واکه را بازی می کنند. همچنین حرف ř که آوایی یگانه در زبان چکی است و بیان آن برای ناچکی زبانان بسیار دشوار می باشد و آوایی است میان ر و ژ.
چند جمله روزمره [ویرایش]
Dobrý den : بدرود
Dobrou noc : شب خوش
Děkuji : سپاس گذارم
Vítejte : خوش آمدید
Jak se máš : چطوری؟ ( خودمانی )
Jak se máte : حال شماچطور است؟ ( رسمی )
Mám se dobře : خوبم
Nashledanou:خدا حافظ
نگارخانه [ویرایش]


منابع [ویرایش]
Wikipedia contributors, "Czech language, " Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en. wikipedia. org/w/index. php?title=Czech_language&oldid=184102726 ( accessed January 17, 2008 ) .
[نمایش]
ن • ب • و
زبان های رسمی اتحادیه اروپا
[نمایش]
ن • ب • و
زبان ها و گویش های اسلاوی
رده های صفحه: زبان های اسلاوی زبان ها
قس عربی
اللغة التشیکیة ( بالتشیکیة:čeština ) هی إحدى اللغات السلافیة الغربیة. یتحدث بها معظم سکان جمهوریة التشیک والتشیکیین فی جمیع أنحاء العالم أی أن هناک حوالی 12 ملیون شخص یتحدثون التشیکیة کلغة أم. التشیکیة قریبة جدا من السلوفاکیة وبدرجة أقل للبولندیة واللغة الصربیة لإقلیم لوساتیا فی ألمانیا.
[عدل]وصلات خارجیة
WordReference - a moderated forum of Slavic languages
[أظهر] ع • ن • تلغات سلافیة
[أظهر] ع • ن • تاللغات الرسمیة للإتحاد الأوروبی
هذه بذرة مقالة عن اللغویات تحتاج للنمو والتحسین، فساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.
تصنیفات: لغات سلوفاکیالغات التشیکلغات سلافیة غربیةلغات الاتحاد الأوروبی
قس ترکی استانبولی
Çekçe, Slovakça, Lehçe ve Sorb dili ile birlikte, Hint - Avrupa Dilleri'ne bağlı Slav dillerinin Batı kolunu oluşturan dildir. Çoğu Çek Cumhuriyeti'nde yaşayan 12 milyon Çek tarafından konuşulur.
Slovakça ve Çekçe birbirlerine çok benzerler ve Çekoslovakya'nın ikiye bölünmesinden önce sürekli etkileşim içinde olan iki taraf, birbirini rahatça anlayabilir. Yeni nesil, hızla değişen kelimeleri anlamakta zorluk çekebi . . .