نفثه المصدور

wikishia: تنفس خویش را راحت تر می سازد، مجازا به خسنانی گفته می شود که بیانگر دردها و تألّمات درونی است، و گوینده با آنها به عقده گشایی و درد دل گویی و شکوه گری می پردازد، و با بیان آنها اندوه درون و عقده های دل خویش را کاهش می دهد. و موضوع کتاب نفثه المصدور بیشتر همین عقده گشایی ها و درد دل گویی ها و شکوه گری هاست.
کتاب یکی از متون برجسته نثر فنّی است، که با مهارت و استادی تمام نوشته شده و به صنایع و آرایه های گوناگون لفظی و معنوی چون جناس، سجع، ترصیع، موازنه، تناسب، ایهام، خلاف آمد، تشبیه، استعاره، کنایه، مجاز و... آراسته گشته است، و همین الزام به صنایع، که گاه به تکلّف نیز می کشد، همراه با علاقه فراوان مؤلّف به آوردن واژه ها، ترکیبات، امثال و اشعار عربی و نیز کاربرد فراوان جمله های معترضه گاه طولانی و عربی سبب شده است که فهم کتاب قدری دشوار و دیریاب گردد. با این همه، عبارات و توصیفات شاعرانه و خواندنی در کتاب کم نیست.
از ویژگی های کتاب کاربرد فراوان عباراتی است که به طنز و تعریض و به شیوه «استعاره عنادیّه» در معنی نقیض خود به کار رفته است، مانند: «آن ذات شریف به معنی آن ذات خبیث، «آن صدر» به معنی آن پست، که بی توجّهی به آنها چه بسا خواننده را به بیراهه می کشاند و از مقصود اصلی دور می سازد. نظیر اشتباهی که برای استاد مینوی پیش آمده، که عبارت «عمارت کردن» را که مؤلّف دو جا به طنز و تعریض به معنی ویران کردن به کار برده، به همان معنی اصلی خود گرفته و آن را در دو جای مقدّمه ای که بر ترجمه سیرت جلال الدین نوشته به نقل آورده است.