یوسف ثبوتی (۱۳۱۱ زنجان-)، فیزیکدان سرشناس ایرانی و مؤسس مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان است.
استادیار بخش ریاضی، دانشگاه نیوکاسل، انگلستان، ۴۳–۱۳۴۲
دانشیار بخش فیزیک، دانشگاه شیراز، ۵۰–۱۳۴۳
دانشیار مدعو بخش نجوم، دانشگاه پنسیلوانیا، آمریکا، ۴۸–۱۳۴۷
استاد فیزیک، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۰
محقق ارشد انستیتوی نجوم و اختر فیزیک، دانشگاه آمستردام، هلند، ۵۴–۱۳۵۳
محقق مدعو مرکز نجوم و اختر فیزیک، دانشگاه شیکاگو، آمریکا، ۶۴–۱۳۶۳
استاد مدعو بخش فیزیک، دانشگاه نورث ایسترن، بوستون، آمریکا، ۷۱–۱۳۷۰
عضو وابسته مرکز بین المللی فیزیک نظری (تریست ایتالیا)، ۷۲
عضو هیئت مؤسس و هیئت مدیره انجمن فیزیک ایران، ۵۴–۱۳۵۰ و ۷۰–۱۳۶۲
عضو جامعه منجمین آمریکا، تا کنون- ۱۳۴۷
عضو انجمن بین المللی نجوم، تا کنون- ۱۳۴۸
عضو هیئت مشاوران مجله علوم و تکنولوژی ایران، ۵۴–۱۳۵۰
عضو هیئت تحریریه مجله علوم و تکنولوژی ایران، تا کنون- ۱۳۶۲
عضو هیئت مشاوران مجله فیزیک ایران، تا کنون-۱۳۶۵
عضو آکادمی علوم جهان سوم، تا کنون- ۱۳۶۶
عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، تا کنون- ۱۳۶۸
عضو شورای علمی مرکز بین المللی فیزیک نظری (تریست ایتالیا) ۱۳۷۴–۱۳۶۸
عضو شورای عالی کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز، ۷۷–۱۳۷۰
اول شهریور ماه ۱۳۱۱ در خانواده ای فرهنگی در شهر زنجان به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی خود در زادگاهش در سال ۱۳۲۹ به طور هم زمان در دو رشته کشاورزی و فیزیک دانشگاه تهران پذیرفته شد که به دلیل علاقه وافر به فیزیک، این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد. ثبوتی در دوران دانشگاه با توفان های سیاسی شدید سال های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۳ همراه بود. وی پس از پایان تحصیلاتش در آزمون نقشه برداری قبول شد و به صورت رایگان به یاری دکتر حسین کشی افشار شتافت و پس از چندی با معرفی وی به «دانشگاه تورنتو» در کانادا عزیمت کرد و موفق شد که درجه کارشناسی ارشد را از آن دانشگاه دریافت کند. ثبوتی پس از آن به «دانشگاه شیکاگو» راه یافت و به تحصیل اختر فیزیک نزد استادان صاحب نامی هم چون «سوبرامانیان چاندراسخار» و «اوون چمبرلین» پرداخت. او در سال ۱۳۴۲ مدرک دکتری تخصصی خود را در این رشته دریافت کرد و برای تدریس با سمت استادیاری رهسپار «دانشگاه نیوکاسل» در انگلستان شد. دکتر ثبوتی پس از مدتی به ایران بازگشت و چندی بعد با سمت دانشیاری در دانشگاه شیراز به کار مشغول شد. فعالیت وی در دانشگاه شیراز سرآغاز تحولات جدیدی در دستگاه آموزش عالی ایران بود. نظام ترمی - واحدی کنونی از دستاوردهای دکتر ثبوتی برای نظام آموزشی کشور است. وی، هم چنین طرح ارتقای اعضای هیئت علمی بر مبنای پژوهش های آنان را پیشنهاد داد و آن را در دانشگاه شیراز اجرا کرد. پایه گذاری دوره های کارشناسی ارشد در آن دانشگاه از جمله دیگر کارهای وی در دوران فعالیت در دانشگاه شیراز است. دکتر ثبوتی در سال ۱۳۴۸ در یک فرصت مطالعاتی به «دانشگاه پنسیلوانیا» رفت و ضمن تحقیقات به تدریس در آن دانشگاه پرداخت. وی پس از مدتی به ایران بازگشت و علاوه بر تدریس در «دانشگاه صنعتی شریف» در سال ۱۳۵۱ طرح تأسیس رصدخانهٔ ابوریحان بیرونی شیراز را ارائه داد. این رصدخانه در سال ۱۳۵۶ افتتاح شد.پس از آن، دوره دکتری نجوم در دانشگاه را بنیان گذاشت و زمینه تحصیلات عالی علاقه مندان اختر فیزیک را در دانشگاه شیراز فراهم کرد. دکتر ثبوتی با پی گیری های فراوان، «مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان» را در سال ۱۳۷۰ تأسیس کرد. هم چنین در ایجاد انجمن نجوم ایران در سال ۱۳۷۵ که با تلاش چند اخترشناس حرفه ای ایران محقق شد، نقش مهمی برعهده داشت. از استاد ثبوتی بیش از ۵۰ مقاله پژوهشی در مجلات علمی بین المللی منتشر شده است. وی در عرصه فیزیک و نجوم علاوه بر دریافت عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی و مدال پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در سال ۲۰۰۰ میلادی به دلیل فعالیت های مستمر علمی به دریافت مدال ویژه آکادمی علوم جهان سوم مفتخر شد.
انجمن فیزیک ایران در شهریور ماه ۱۳۸۱ هفتادمین سال موجودیت خود را هم زمان با هفتادمین سالگرد تولد ثبوتی در کنفرانس سالانهٔ فیزیک ایران جشن گرفت. این برنامه به احترام وی، کنفرانس ثبوتی نامگذاری و با حضور بیش از ۸۰۰ تن از استادان و دانشجویان فیزیک ایران در دانشگاه زنجان برگزارشد.
کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در طی حکمی در تاریخ سی مرداد ۱۳۸۹ دکتر یوسف ثبوتی را از ریاست دانشگاه علوم پایه زنجان برکنار کرد و به جای وی دکتر رسول خدابخش را به سمت ریاست این دانشگاه برگزید. این حکم اعتراضات متعددی را در شهر زنجان و به ویژه میان دانشجویان در پی داشت. هم چنین مجمع نمایندگان استان زنجان در پی برکناری یوسف ثبوتی از ریاست دانشگاه علوم پایه زنجان با ارسال نامه خطاب به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نسبت به این تصمیم واکنش نشان داد و خواستار تجدیدنظر وزیر علوم در این خصوص شد. در این خصوص عده ای از بازاریان زنجان با امضای طوماری خواستار لغو حکم عزل یوسف ثبوتی شدند.
استادیار بخش ریاضی، دانشگاه نیوکاسل، انگلستان، ۴۳–۱۳۴۲
دانشیار بخش فیزیک، دانشگاه شیراز، ۵۰–۱۳۴۳
دانشیار مدعو بخش نجوم، دانشگاه پنسیلوانیا، آمریکا، ۴۸–۱۳۴۷
استاد فیزیک، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۰
محقق ارشد انستیتوی نجوم و اختر فیزیک، دانشگاه آمستردام، هلند، ۵۴–۱۳۵۳
محقق مدعو مرکز نجوم و اختر فیزیک، دانشگاه شیکاگو، آمریکا، ۶۴–۱۳۶۳
استاد مدعو بخش فیزیک، دانشگاه نورث ایسترن، بوستون، آمریکا، ۷۱–۱۳۷۰
عضو وابسته مرکز بین المللی فیزیک نظری (تریست ایتالیا)، ۷۲
عضو هیئت مؤسس و هیئت مدیره انجمن فیزیک ایران، ۵۴–۱۳۵۰ و ۷۰–۱۳۶۲
عضو جامعه منجمین آمریکا، تا کنون- ۱۳۴۷
عضو انجمن بین المللی نجوم، تا کنون- ۱۳۴۸
عضو هیئت مشاوران مجله علوم و تکنولوژی ایران، ۵۴–۱۳۵۰
عضو هیئت تحریریه مجله علوم و تکنولوژی ایران، تا کنون- ۱۳۶۲
عضو هیئت مشاوران مجله فیزیک ایران، تا کنون-۱۳۶۵
عضو آکادمی علوم جهان سوم، تا کنون- ۱۳۶۶
عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، تا کنون- ۱۳۶۸
عضو شورای علمی مرکز بین المللی فیزیک نظری (تریست ایتالیا) ۱۳۷۴–۱۳۶۸
عضو شورای عالی کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز، ۷۷–۱۳۷۰
اول شهریور ماه ۱۳۱۱ در خانواده ای فرهنگی در شهر زنجان به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی خود در زادگاهش در سال ۱۳۲۹ به طور هم زمان در دو رشته کشاورزی و فیزیک دانشگاه تهران پذیرفته شد که به دلیل علاقه وافر به فیزیک، این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد. ثبوتی در دوران دانشگاه با توفان های سیاسی شدید سال های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۳ همراه بود. وی پس از پایان تحصیلاتش در آزمون نقشه برداری قبول شد و به صورت رایگان به یاری دکتر حسین کشی افشار شتافت و پس از چندی با معرفی وی به «دانشگاه تورنتو» در کانادا عزیمت کرد و موفق شد که درجه کارشناسی ارشد را از آن دانشگاه دریافت کند. ثبوتی پس از آن به «دانشگاه شیکاگو» راه یافت و به تحصیل اختر فیزیک نزد استادان صاحب نامی هم چون «سوبرامانیان چاندراسخار» و «اوون چمبرلین» پرداخت. او در سال ۱۳۴۲ مدرک دکتری تخصصی خود را در این رشته دریافت کرد و برای تدریس با سمت استادیاری رهسپار «دانشگاه نیوکاسل» در انگلستان شد. دکتر ثبوتی پس از مدتی به ایران بازگشت و چندی بعد با سمت دانشیاری در دانشگاه شیراز به کار مشغول شد. فعالیت وی در دانشگاه شیراز سرآغاز تحولات جدیدی در دستگاه آموزش عالی ایران بود. نظام ترمی - واحدی کنونی از دستاوردهای دکتر ثبوتی برای نظام آموزشی کشور است. وی، هم چنین طرح ارتقای اعضای هیئت علمی بر مبنای پژوهش های آنان را پیشنهاد داد و آن را در دانشگاه شیراز اجرا کرد. پایه گذاری دوره های کارشناسی ارشد در آن دانشگاه از جمله دیگر کارهای وی در دوران فعالیت در دانشگاه شیراز است. دکتر ثبوتی در سال ۱۳۴۸ در یک فرصت مطالعاتی به «دانشگاه پنسیلوانیا» رفت و ضمن تحقیقات به تدریس در آن دانشگاه پرداخت. وی پس از مدتی به ایران بازگشت و علاوه بر تدریس در «دانشگاه صنعتی شریف» در سال ۱۳۵۱ طرح تأسیس رصدخانهٔ ابوریحان بیرونی شیراز را ارائه داد. این رصدخانه در سال ۱۳۵۶ افتتاح شد.پس از آن، دوره دکتری نجوم در دانشگاه را بنیان گذاشت و زمینه تحصیلات عالی علاقه مندان اختر فیزیک را در دانشگاه شیراز فراهم کرد. دکتر ثبوتی با پی گیری های فراوان، «مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان» را در سال ۱۳۷۰ تأسیس کرد. هم چنین در ایجاد انجمن نجوم ایران در سال ۱۳۷۵ که با تلاش چند اخترشناس حرفه ای ایران محقق شد، نقش مهمی برعهده داشت. از استاد ثبوتی بیش از ۵۰ مقاله پژوهشی در مجلات علمی بین المللی منتشر شده است. وی در عرصه فیزیک و نجوم علاوه بر دریافت عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی و مدال پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در سال ۲۰۰۰ میلادی به دلیل فعالیت های مستمر علمی به دریافت مدال ویژه آکادمی علوم جهان سوم مفتخر شد.
انجمن فیزیک ایران در شهریور ماه ۱۳۸۱ هفتادمین سال موجودیت خود را هم زمان با هفتادمین سالگرد تولد ثبوتی در کنفرانس سالانهٔ فیزیک ایران جشن گرفت. این برنامه به احترام وی، کنفرانس ثبوتی نامگذاری و با حضور بیش از ۸۰۰ تن از استادان و دانشجویان فیزیک ایران در دانشگاه زنجان برگزارشد.
کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در طی حکمی در تاریخ سی مرداد ۱۳۸۹ دکتر یوسف ثبوتی را از ریاست دانشگاه علوم پایه زنجان برکنار کرد و به جای وی دکتر رسول خدابخش را به سمت ریاست این دانشگاه برگزید. این حکم اعتراضات متعددی را در شهر زنجان و به ویژه میان دانشجویان در پی داشت. هم چنین مجمع نمایندگان استان زنجان در پی برکناری یوسف ثبوتی از ریاست دانشگاه علوم پایه زنجان با ارسال نامه خطاب به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نسبت به این تصمیم واکنش نشان داد و خواستار تجدیدنظر وزیر علوم در این خصوص شد. در این خصوص عده ای از بازاریان زنجان با امضای طوماری خواستار لغو حکم عزل یوسف ثبوتی شدند.
wiki: یوسف ثبوتی