یوزپلنگ اسیایی

یوزپلنگ آسیایی. Acinonyx jubatus raddei(Hilzheimer, 1913)درگاه حقوق جانوران
یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یا تیزپای آسیایی (نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus) یک زیرگونهٔ به شدّت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت می شود. در حال حاضر این یوز به عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران است.
از سال ۱۳۹۰ که پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شروع شد تعداد این گونه از ۳۳ قلاده به ۷۵ قلاده رسیده و این نشان دهنده تأثیر این پروژه بوده است.
این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می کرد و سال هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می دهد که بین ۷۰ تا ۱۰۰ یوزپلنگ در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، دره انجیر و میاندشت وجود داشته باشد. این تخمین نتیجه نقشه برداری زمینی است که توسط بیش از ۱۲۰۰۰ دوربین دید در شب که در مکانهای مختلف کار گذاشته شده بود.

یوزپلنگ آسیایی. یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یک زیرگونهٔ به شدّت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت می شود.
• «نام یوزپلنگ برای بسیاری با ایران و «ایرانیت» گره خورده است. یوزپلنگ مظهر قدرت، سرعت و اقتدار در طبیعت و زیبایی است. به نظر می رسد جدای از آنکه زیستگاه طبیعی آن شمال و غرب ایران بوده، صفات منحصربه فردش آن را برای بسیاری به عنوان مظهر «ایرانیت» درآورده است.» -> صادق زیباکلام
• «رفتار ما ایرانی ها با این حیوان فقط نشان دهنده نوع نگاه و نوع رفتار ما ایرانی ها با طبیعت نیست بلکه از زاویه دیگری، نشان دهنده فرهنگ به رسمیت شناخته شدن قدرت، مطرح نبودن قانون و همان پدیده ای است که برخی از مورخان از آن به عنوان «استبداد شرقی» یاد کرده اند.» -> صادق زیباکلام
• «چه شکار یوزپلنگ در شکارگاه های سلطنتی و قرق شده در قرون گذشته و چه طبیعت خواری های مدرن امروزی ما ایرانیان، جملگی معلول یک عامل هستند: فقدان توجه به قانون یا درست تر گفته باشیم به رسمیت شناخته نشدن و کم رنگ بودن جایگاه آن، چه در گذشته و چه امروز، عامل اصلی تجاوز ما ایرانیان به طبیعت بوده است.» -> صادق زیباکلام
• «اگر جامعه مدنی در ایران حضور و بروزی می داشت، نه در گذشته برای شکار یوزپلنگ ایرانی منطقه ای به نام شکارگاه سلطنتی قرق اصحاب قدرت می شد و نه امروزه منطقه ای یک جا به تصرف عده ای دیگر درمی آمد.» -> صادق زیباکلام