کلمه جو
صفحه اصلی

صاحب جمع

فرهنگ فارسی

( صفت اسم ) ۱ - مامور تشخیص مالیات و جمع آوری آن ( مغول ) ۲ - کسی که مسئول ضبط و تحویل نوعی از اموال دیوانی بود ( صفویان ) یا صاحب جمع بیوتات . مباشر بیوتات سلطنتی ( صفویان ) . یا صاحب جمع فراشخانه . مباشر و متصدی فراشخانه ( صفویان ) .

فرهنگ معین

( ~ . جَ ) [ ازع . ] (اِ. ص . ) ۱ - در دورة مغول مأمور تشخیص مالیات و جمع - آوری آن . ۲ - در دورة صفویه کسی که مسئول ضبط و تحویل نوعی ازاموال دیوانی بود.

لغت نامه دهخدا

صاحب جمع. [ ح ِ ج َ ] ( ص مرکب ، اِ مرکب ) مأمور جمعآوری مالیات در دوره مغول. ج ، صاحب جمعان : تا رعایا آن را بدو قسط باده و نیم و حق خزانه با صاحب جمعی که در هر ولایت منصوب گشته میرسانند. ( تاریخ غازان خانی ص 264 ). || در روزگار صفویه صاحب جمع کسی را می گفتند که مسؤول ضبط و تحویل نوعی از اموال دیوانی بود چون : صاحب جمع خزانه ، صاحب جمع جباخانه ، صاحب جمع قیچاچی خانه ( خیاطخانه سلطنتی )، صاحب جمع میوه خانه ، صاحب جمع غانات ، صاحب جمع آبدارخانه ، صاحب جمع شترخان ، صاحب جمع قهوه خانه ، صاحب جمع رکابخانه ، صاحب جمع مشعلخانه و نقاره خانه ، صاحب جمع انبار، صاحب جمع اصطبل ، صاحب جمع شربت خانه. ( تذکرةالملوک چ مینورسکی صص 45 - 52 ).

فرهنگ عمید

۱. در دورۀ مغول، مٲمور جمع آوری مالیات که مالیات رعایا را به اقساط وصول می کرد.
۲. در دورۀ صفویه تا قاجار، کسی که مسئول ضبط و نگهداری نوعی اموال دیوانی بود: صاحب جمع آبدارخانه، صاحب جمع جباخانه، صاحب جمع خزانه.

دانشنامه آزاد فارسی

صاحِبْ جَمْع
لقب درباری هر یک از رؤسای بیوتات (کاخ ها، ادارات و کارخانجات ) سلطنتی در دورۀ صفویه. در این دوره، در رأس هر یک از بیوتات، فردی بود که «صاحب جمع » خوانده می شد و زیر نظر او یک «مُشْرِف »، یا بازرس ، به امور رسیدگی می کرد. از وظایف مُشْرِف تأمین بودجۀ بیوتات و تهیه گزارش برای ناظر بیوتات بود که او آن را به اطلاع وزیر مربوط می رساند. پس از تأیید وزیر، صاحب جمع، رسید آن ها را تهیه می نمود و باید ناظر بیوتات نیز آن را مهر می کرد تا صاحب جمع بتواند وجوه مورد نیاز را دریافت کند. صاحب جمع هر یک از بیوتات هشت گانه (خزانه، قشون، خوراک و آشامیدنی، ملبوسات ، اثاث البیت، ملزومات روشنایی ، هنر، حیوانات) وظایف خاص خود را داشت . در دورۀ قاجاریه صاحب جمع دیوان سِمتی مهم محسوب می شد که با عبارت مقرّب الخاقان از او یاد شده است . امروزه ، صاحب جمع متصدی نگهداری و رسیدگی به اموال یک قسمت اداری است.


کلمات دیگر: