هایدن

آهنگساز اطریشی ( ۱۸٠۹ - ۱۷۳۲ م . ) از خوانندگان [ کر ] سن استفان در وین بود ( ۱۷۴۹ - ۱۷۴٠ م . ) پورپورا به وی کمک کرد تا به تحصیلات خود در موسیقی ادامه دهد . بعد به خدمت پرنس استرهاتسی در آمد ( ۱۷۹٠ - ۱۷۶٠ ) و در طی مدتی که در خدمت آنان بود بعضی از بزرگترین قطعات موسیقی خود را نوشت . در ۱۷۸۱ با موزار آشنایی یافت و این آشنایی در اعتلای سمفونی های بعدی وی تاثیر بسیار داشت . دو بار به انگلستان رفت و در آنجا سمفونی هایی نوشت و اجرا کرد . از ۱۷۹۵ در حومه وین سکونت گزید و آخرین آثار خود را به وجود آورد . هایدن را نخستین استاد بزرگ سمفونی شمرده اند .

هایدن. ( اِخ ) فرانتس یوزف. موسیقیدان اتریشی که به سال 1732 در رورائو قصبه مرزی اتریش به دنیا آمده از کودکی به موسیقی علاقه داشت و به زودی در زمره آوازخوانان و نوازندگان ویلن درآمد، در کنسرتی به رهبری پرپرا شرکت کرد و اصول آوازهای ایتالیایی و هارمونی را نزد وی فراگرفت. نخستین آثار هایدن از سال 1753 توسط نوازندگان دوره گرد وین اجرا شد. در سال 1758 هایدن به ریاست ارکستر کنت مورتسین منصوب شد. سپس در سلک نوازندگان شاهزاده نیکلا استرهاتسی درآمد و تمام عمر را در خدمت این شاهزاده و خانواده وی گذراند. در سال 1784 انجمن لژ المپیک پاریس چند سنفونی از وی درخواست کرد و هایدن تا سال 1787 شش سنفونی برای انجمن فرستاد.هایدن پس از وفات پرنس استرهاتسی در 1790 بنا به دعوت سالمون ویولونیست و رهبر ارکستر، به انگلستان مسافرت کرد و در آنجا سنفونی های بزرگ خود را بمورد اجرا گذاشت. دانشگاه اکسفورد به پاس خدمت هایدن به موسیقی ، درجه دکترای افتخاری به وی اعطا کرد و هایدن سنفونی شماره 92 خود را «سنفونی اکسفورد» نامید. هایدن 104 سنفونی ساخته و از این حیث شماره سنفونیهای هیچ آهنگ سازی به پایه وی نمیرسد. هایدن علاوه بر سه قسمت فرم سونات ، یک منوئه به سنفونی افزود و به این طریق چهار قسمت برای سنفونی پیدا شد. هایدن متجاوز از بیست اپرا نوشته ولی این رشته از موسیقی وی اهمیت زیادی ندارد. وفات وی به سال 1809 م. اتفاق افتاد.