کلمه جو
صفحه اصلی

الکترودینامیک کوانتومی

دانشنامه عمومی

الکترودینامیک کوانتومی یا QED مخفف (به انگلیسی: Quantum ElectroDynamics) ساده ترین نظریهٔ میدان کوانتومی است که در طبیعت یافت می شود و برای توضیح نیروی الکترومغناطیس به کار می رود. این نظریه یک نظریهٔ پیمانه ای آبلی (Abelian Gauge Theory) و گروه پیمانهٔ آن اصطلاحاً (U(۱ است. در این نظریه میدان پیمانه A μ {\displaystyle A_{\mu }} با فرمیون دیراک ψ {\displaystyle \psi } جفت می شود.کنش آن به صورت زیر است:
بنابر قاعدهٔ جمع زنی اینشتین تکرار اندیس به معنی جمع است یعنی مثلاً ϕ μ ϕ μ {\displaystyle \phi ^{\mu }\phi _{\mu }} همان ∑ μ ϕ μ ϕ μ {\displaystyle \sum _{\mu }{\phi ^{\mu }\phi _{\mu }}} است.
همچنین بنابر رسم اندیس ها را می توان با کمک متریک g بالا و پایین برد به این صورت:
S = ∫ ( − 1 4 F μ ν F μ ν + ψ ¯ ( i γ μ D μ − m ) ψ ) d 4 x {\displaystyle {S}=\int {{\big (}-{\frac {1}{4}}F^{{\mu }{\nu }}F_{{\mu }{\nu }}+{\bar {\psi }}{(i\gamma ^{\mu }D_{\mu }-m)}{\psi }{\big )}{d^{4}x}}}
ϕ μ = g μ ρ ϕ ρ {\displaystyle \phi _{\mu }=g_{{\mu }{\rho }}\phi ^{\rho }} و ϕ μ = g μ ρ ϕ ρ {\displaystyle \phi ^{\mu }=g^{{\mu }{\rho }}\phi _{\rho }}
F μ ν = ∂ μ A ν − ∂ ν A μ {\displaystyle F_{{\mu }{\nu }}={\partial _{\mu }}{A_{\nu }}-{\partial _{\nu }}{A_{\mu }}}

دانشنامه آزاد فارسی

اِلِکترودینامیکِ کوانتومی (quantum electrodynamics)
(یا: QED) در فیزیک، نظریۀ توصیف کنندۀ برهم کنش ذرات باردار زیراتمی، در میدان های الکتریکی و مغناطیسی. این نظریه از ادغام نظریۀ کوانتومی با نسبیت به دست آمده است و در آن، برهم کنش ذرات باردار با میانجی گری و تبادل فوتون تحقق می یابد. پیش بینی های الکترودینامیک کوانتومی بسیار دقیق است و با آن توانسته اند بعضی کمیت های فیزیکی را با دقت دَه رقم اعشار محاسبه کنند. این کار عظیم به مثابۀ آن است که فاصلۀ تهران تا رُم با دقتی معادل ضخامت یک تار مو محاسبه شود. این نظریه را فیزیک دانان امریکایی، ریچارد فاینمن و جولیان شوئینگر، و فیزیک دان ژاپنی، سین ـ ایتیرو توموناگا، در ۱۹۴۸ عرضه کردند.


کلمات دیگر: