کلمه جو
صفحه اصلی

توتسی

دانشنامه عمومی

توتسی(ها) که باتوسی، توسی، واتوسی یا واتوتسی نیز نامیده می شوند مردمانی دام پرور در آفریقای مرکزی بوده که با جمعیتی ۱٬۵ میلیون نفری، یکی از سه قومیت رواندا و بروندی را تشکیل می دهند (هوتوها و تواها دو قومیت دیگر ساکن در این کشورها هستند). آن ها دارای قدی بلند، استخوان بندی کوچک و پوستی تیره هستند و اقلیتی اشرافی را تشکیل می دادند که در حدود ۹ درصد جمعیت رواندا و ۱۴ درصد جمعیت بروندی را شامل می شد. اما جمعیت آن ها در رواندا پس از نسل کشی دولتی گسترده در ۱۹۹۴ به شدت کاهش یافت.
نسل کشی رواندا
موطن اصلی توتسی ها احتمالاً اتیوپی، کنیا یا سودان جنوبی بوده است و آن ها در حدود ۴۰۰ سال پیش به سمت جنوب در حوالی دریاچه کیوو مهاجرت کردند. آن ها که مردمانی جنگجو و دام پرور بودند در جستجوی مراتع تازه در سدهٔ ۱۴ یا ۱۵ میلادی از شمال شرقی وارد این ناحیه شدند و با غلبه بر هوتوهای ساکن در این منطقه به شیوه ای آرام و مسالمت آمیز پادشاهی های بومی رواندا و بروندی را شکل دادند. در رأس هرم قدرت توتسی ها یک موامی یا شاه قرار داشت که او را دارای خاستگاهی مقدس می دانستند. از آنجا که توتسی ها صاحب دام بودند و دانش جنگی پیشرفته تری داشتند نوعی رابطهٔ ارباب و رعیتی را با هوتوهایی که اکثریت مردم آنجا را تشکیل می دادند برقرار ساختند.
گسترش توتسی ها تا دوران استعمار اروپاییان در اواخر سدهٔ نوزدهم ادامه یافت. تا این زمان رابطهٔ بین هوتوها و توتسی ها هنوز دوستانه بود اما توجه و التفات دولت استعماری بلژیک در فاصلهٔ سال های ۱۹۱۶ تا ۱۹۶۱ به توتسی ها باعث شدت یافتن دشمنی بین مردمان دو قوم شد. توتسی ها موقعیت غالب خود بر اکثریت هوتو را در رواندا تا ۱۹۶۱ که نظام سلطنتی برچیده شد حفظ کردند. پس از آن توتسی های تبعیدشده با تشکیل جبهه ای و انجام عملیات نظامی درصدد بازپس گیری قدرت در رواندا تا ۱۹۹۴ برآمدند.
در ۶ آوریل ۱۹۹۴ هواپیمای حامل ژوونال هابیاریمانا، رئیس جمهور هوتوتبار رواندا بر فراز کیگالی سرنگون شد و هوتوها با نسبت دادن این حادثه به توتسی ها، شروع به قتل عام سازماندهی شدهٔ آن ها در کشور نمودند. این نسل کشی در میان بی تفاوتی جامعهٔ بین الملل به مدت ۳ ماه ادامه یافت تا آنکه سرانجام در ۴ ژوئیهٔ همان سال شهر کیگالی به دست نیروهای جبههٔ میهنی رواندا متشکل از توتسی های تبعیدی تصرف شد و آن ها با برانداختن دولتِ با اکثریت هوتو به این کشتارها پایان دادند. در این نسل کشی تقریباً ۸۰۰ هزارنفر از مردم رواندا که یک دهم جمعیت آن کشور را تشکیل می دادند جان خود را از دست دادند.

دانشنامه آزاد فارسی

توتْسی (Tutsi)
جمعیتی در روآندا، بوروندی و جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر سابق). توتسی ها با هوتوها ادغام شدند و اجتماعات منطقه ای با زبان واحد بانتو را تشکیل دادند. این مردم که دامپرور بودند در اواخر قرن ۱۶ به زمین های زراعی هوتو نفوذ کرده و آن جا را تصاحب کردند. هوتوها و توتسی ها از طریق توافق نامه با یکدیگر متحد شدند، اما از اواخر سال های دهۀ ۱۹۵۰، با یکدیگر خصومت پیدا کردند که به بروز قتل عام هایی منجر شد و در کشتار جمعی ۱۹۹۴ به اوج خود رسید و حدود ۵۰۰هزار قربانی، به ویژه از توتسی ها داشت.


کلمات دیگر: