کلمه جو
صفحه اصلی

عیسی صدیق

دانشنامه عمومی

عیسی صدیق، ملقب به صدیق اعلم (۲۸ خرداد ۱۲۷۳ تهران - ۱۶ آذر ۱۳۵۷ تهران)، ادیب، نویسنده و سومین رئیس دانشگاه تهران بود.
اصول تدریس حساب و حل مسایل فکری، ۱۳۰۲
صد مسئله حل شده حساب، ۱۳۰۲
صنایع ایران در گذشته و آینده (ترجمه سخنرانی آرتور پوپ)، ۱۳۰۴
اصول علمی علم تربیت، ۱۳۰۷
اصول تعلیم و تربیت
یکسال در آمریکا. ۱۳۱۱
روش نوین در تعلیم و تربیت، ۱۳۱۴
تاریخ مختصر فرهنگ ایران، ۱۳۱۶
سیر فرهنگ در ایران و مغرب زمین، ۱۳۳۲
تاریخ فرهنگ ایران، ۱۳۳۶
تاریخ فرهنگ اروپا از آغاز تا عصر حاضر
حقوق بین الملل
دوره مختصر تاریخ فرهنگ ایران، ۱۳۳۴
شرح حال و شخصیت و آثار فردوسی
مشهودات چهل ساله در فرهنگ
نه کنفرانس در خصوص تعلیمات عمومی
یادگار عمر (خاطراتی از سرگذشت مؤلف)، ۲ جلد، ۱۳۳۸–۱۳۵۲
چهل گفتار ذر بارهٔ سالگردهای تاریخی، یادبود دانشمندان معاصر، تاریخ و فرهنگ ایران، ۱۳۵۲
او در تهران در محلهٔ بین بازارچه نایب السلطنه و حمام قبله به دنیا آمد. پدرش میرزاعبدالله شاملو ملقب به صدیق التجار اصفهانی از نوادگان میرزا مهدی خان استرآبادی بود. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس ادب، کمالیه و دارالفنون فرا گرفت. در سال ۱۲۹۰ جزو اولین گروه از دانشجویان اعزامی به خارج در دورهٔ بعد از مشروطیت بود که عازم فرانسه شد. در سال ۱۲۹۷ دورهٔ دانشسرای ورسای را به پایان رساند و از دانشگاه پاریس دانشنامهٔ لیسانس در رشتهٔ ریاضی گرفت. هم زمان با تحصیل در پاریس به عضویت در حزب سوسیالیست فرانسه در آمده بود. چندی نیز در دانشگاه کمبریج به عنوان دستیار پروفسور ادوارد براون به مطالعه و تدریس زبان فارسی پرداخت. کمی بعد به فرانسه برگشت و توانست زبان فارسی را در ردیف زبان هایی قرار دهد که هر کس می توانست به جای زبان خارجی در امتحانات رسمی انتخاب نماید.
طی دوران تحصیل در فرانسه و انگلستان که مصادف با اشغال ایران از طرف قشون بیگانه و مداخلهٔ مأمورین دولت روسیهٔ تزاری در امور مملکت بود، عیسی صدیق به نگارش سلسهٔ مقالاتی در روزنامه های اومانیته ارگان حزب سوسیالیست و تایمز چاپ انگلستان پرداخت و از این راه و با کمک دوستانی نظیر ادوارد براون نسبت به عملیات سپاهیان بیگانه در ایران اعتراض و این عملیات ستمگرانه را تقبیح کرد. مقالات مذکور آن چنان تأثیری منفی بر حیثیت دولت روسیهٔ تزاری در محافل آزادی خواه اروپا نهاد که موجب شد سفیر روسیه در لندن به وزارت خارجهٔ انگلیس اعتراض کند و خواستار توقف انتشار چنین مقالات تحریک آمیزی شود.
عیسی صدیق در سال ۱۲۹۷ به ایران بازگشت و به سمت بازرس مدارس منصوب شد. چندی نیز رئیس فرهنگ گیلان، رئیس تعلیمات عالیه، معلم در مدرسهٔ حقوق، دارالفنون و دارالمعلمین مرکزی، رئیس دفتر وزارت فواید عامه، نمایندهٔ ایران در مجمع بین المللی آموزش و پرورش در ژنو و رئیس دفتر وزارت عدلیه بود. در آذر ۱۳۰۰ به درخواست ممتازالسلطنه وزیر معارف، از طرف احمدشاه لقب «صدیق اعلم» گرفت. در سال ۱۳۰۴ به هنگام تشکیل مجلس مؤسسان، نمایندهٔ این مجلس بود. علاوه بر مشاغل دولتی و فرهنگی، در طول این سال ها مدتی نیز مدیر داخلی روزنامه مرد آزاد بود که امتیاز آن را علی اکبر داور داشت. زمانی هم که داور حزبی به نام حزب رادیکال تأسیس کرد، عیسی صدیق در آن حزب به عنوان قائم مقام با وی همکاری کرد.


کلمات دیگر: