ترکتازی

تاخت وتازکان قدیم به معنی تاخت وتازوجولان
۱- تاخت بشتاب و ناگاه بر سبیل تاراج و غارت کردن ( مانند ترکان قدیم ). ۲ - جولان .

( ~. ) (اِمص . ) ۱ - تاخت آوردن . ۲ - غارتگری .

ترکتازی. [ ت ُ ] ( حامص مرکب ) ترکتاز. ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). تاخت آوردن به شتاب و تعجیل و بی خبر و ناگاه باشد بر سبیل تاراج و غارت نمودن. ( برهان ). غارتگری. ( فرهنگ رشیدی ). تاختن آوردن. ( صحاح الفرس ). بمعنی ناگاه تاختن بر سبیل غارت مثل تاختن ترکان. ( غیاث اللغات ) :
ز زلفت بس نبود این ترکتازی
که هندوی دگر را برکشیدی.بر آن شیشه دلان از ترکتازی
فلک را پیشه گشته شیشه بازی.گفت ای پسر این چه ترکتازی است
بازی است چه جای عشق بازی است.چه فرزندی تو با این ترکتازی
که هندوی پدرکش را نوازی.- ترکتازی آوردن ؛ حمله و هجوم آوردن. بر سبیل یغما و غارت :
یکچند دلم به هجر آموخته بود
وز ذوق وصال دیده بر دوخته بود.
یاد تو شبانه ترکتازی آورد
بر باد بداد آنچه اندوخته بود.- ترکتازی کردن ؛ حمله و هجوم ناگهانی. بر سبیل غارت و یغماگری. غارتگری و تجاوز کردن به ناگاه :
ترکتازی کنیم و برشکنیم
نفس زنگی مزاج رابازار.به سیم و بمی کرد خواهم من امشب
بر آن ترکتازی زبان ترکتازی.گاه بر ببر ترکتازی کرد
گاه با شیر شرزه ، بازی کرد. بر آن مه ترکتازی کرد نتوان
که بر مه دست یازی کرد نتوان.می کرد بوقت غمزه بازی
بر تازی و ترک ، ترکتازی.ترکتازی کن بتا بر جان و دل
تا زجان و دل شوم هندوی تو.هنگام فصل خریف بود، یزک وی ترکتازی کرد. ( جهانگشای جوینی ).
عبیر آموده دیدم جیب و دامان گل و سنبل
حیاخوش ترکتازی کرده است امروز بر رویت. || جولان کردن. ( برهان ). مطلق تاخت. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) :
لیکن به گرد عسجدی او از کجا رسد
چون هست ترکتازی او با خران لنگ.رجوع به ترکتاز شود. || ( اِ مرکب ) مرد چالاک و سپاهی و به این معنی یای نسبت باشد. ( غیاث اللغات ).