ریاضی

ریاضی (نام خانوادگی). ریاضی یک نام خانوادگی ست. افراد شاخص با این نام از این قرارند:
شکوه ریاضی، (۱۳۰۰ – ۱۳۴۱) از پیشگامان هنر و نقاشی مدرن در ایران
عاطفه ریاضی، شهروند آمریکایی متولد ایران است و رئیس فناوری اطلاعات سازمان ملل متحد
عبدالله ریاضی، (۱۲۸۵ – ۱۳۵۸) رئیس مجلس شورای ملی و استاد دانشگاه تهران
علی ریاضی، از افسران ژاندارمری

دانش ریاضیات دانش بررسی کمیت ها و ساختارها و فضا و دگرگونی (تغییر) است. دیدگاه دیگری ریاضی را دانشی می داند که در آن با استدلال منطقی از اصول و تعریف ها به نتایج دقیق و جدیدی می رسیم. ریاضی دان به کسانی گفته می شود که علم دانش و شناخت کافی در مورد ریاضی دارند و به تحقیق و تفکر و پژوهش در این دانش می پردازند.
• «خداوند اعداد طبیعی را خلق کرد، همه چیزهای دیگر کار انسان است.»لئوپولد کرونیکر• «ریاضی ملکه علوم است.» -> کارل گاوس
• «قوانین طبیعت وجود دارند، اما ریاضیات اندیشه های خداست.»• «ریاضیات را می توان رشته ای تعریف کرد که در آن نه معلوم است از چه سخن می گوییم و نه می دانیم آنچه که می گوییم صحت دارد.» -> برتراند راسل
• «ما در ریاضیات مطالب را نمی فهمیم، بلکه تنها به آنها عادت می کنیم.» -> جان فون نویمن
• «آیا شگفت آور نیست که انسان بتواند دربارهٔ چیزهایی مانند ریاضیات که وجود ندارند، بیشترآگاهی پیدا کند تا دربارهٔ چیزهایی که وجود دارند؟» -> رینی
• «یک شاخه از ریاضیات تا وقتی که مسائل بسیار دارد زنده است.» -> هیلبرت
• «هیچ ریاضیدانی اکتشافات شخصی خود را کاملاً درک نکرده است مگر در آن هنگام که این مطالب آنقدر در نظرش واضح آیند که چون از خانه به کوچه در آید بتواند آن ها را برای اولین کسی که در سر راه خود می بیند به سهولت شرح دهد.» -> لاگرانژ
• «ریاضیات نازیبا در جهان ماندنی نیست.» -> هاردی
• «در هر چیز، از جمله یک نظریه ریاضی، زیبایی را می توان درک کرد ولی نمی توان ان را توضیح داد.» -> کیلی
• «نیمی از مفهوم ریاضی ابداع علامتی مناسب برای آن است.» -> لاپلاس
• «من با ترس و وحشت از توابع شوم و مصیبت باری که مشتق ندارند، رو می گردانم.» -> هرمیت
• «خداوند دائم به کار هندسه مشغول است.» -> افلاطون
• «ریاضیات هنر دادن نام های مشابه به چیزهای متفاوت است.»آنری پوانکاره• «مبحث اتحاد، ریاضی را به جایی می رساند.»• «ریاضیات نوین توجهی خاص به همسایگی دارد.»

[ویکی اهل البیت] علم ریاضی؛ علمی است که از اموری بحث می کند که فقط در وجود خارجی محتاج به ماده باشند، چنانچه مقدار اعداد خاص که موجود در مادیات است. و اصول این علم چهار است: علم هندسه و علم عدد و علم نجوم و علم موسیقی.
و فروع آن چون علم مناظر و مرایا و علم جبر و مقابله و علم جراثقال. (از غیاث اللغات) (از آنندراج). علم اندازه و ترتیب. علم خواص کمیت به طور مطلق.
در جریان نهضت ترجمه، آثار بسیاری از ریاضی دانان یونانی به عربی برگردانده شد و به سرعت ریاضی دانان اسلامی از سطوح دانسته های ریاضی دانان یونان گذشتند، بر آثار آنان شرح های بسیاری نوشتند و بسیاری از دانسته های آنان را توسعه بخشیدند. مهم ترین اثر ریاضی به زبان یونانی که در این دوران به عربی ترجمه شد و بر آن شرح های بسیاری نوشته شد، کتاب اصول نوشته اقلیدس بود.
اما این مهم ترین نقش ریاضی دانان مسلمان در تکوین دانش ریاضی نبود. نقش دَرهم آمیزنده ریاضیات اسلامی بین مکتب های ریاضی شرق و غرب، یعنی بین ریاضیات یونان و هند، از ارزنده ترین دستاوردهای ریاضیات اسلامی برای نوع بشر به حساب می آمد. این نقش بسیار مهم ریاضیات اسلامی بود که توانست دانسته های ریاضیات هندسی و از همه مهم تر، شیوه عددنویسی دهدهی را با دیگر مفاهیم ریاضی طرح شده در یونان در هم آمیزد و از آن صورت واحدی درآورد و به غرب ارائه دهد.
با آن که ریاضیات یونانی در چند شاخه، از جمله مثلثات و علم کُره ها پیشرفت فراوانی کرده بود، اما نبود یک روش عددنویسی ساده مانع پیشرفت علم اعداد در یونان شده بود. به طور کلی دستاوردهای ریاضی دانان اسلامی را در شاخه های گوناگون دانش ریاضیات چنین می توان عنوان کرد: اصلاح دستگاه عددنویسی هندی با تکمیل حساب دستگاه اعشاری آن، از جمله ابداع کسرهای اعشاری؛ به وجود آوردن مفاهیم جدید در تئوری اعداد؛ به وجودآوردن علم جبر؛ کشفیات مهم و جدید در دانش مثلثات و نیز علم کره ها و ابداع روشهای گوناگون برای یافتن پاسخ های عددی معادلات درجه دو و سه.
مسلمانان از طریق کتاب محمد بن موسی خوارزمی با نام الجمع والتفریق بالحساب الهند با شیوه عددنویسی هندی آشنا شدند. این کتاب خوارزمی کهن ترین کتابی است که درباره علم حساب در عالم اسلام نوشته شده است. امروزه فقط ترجمه لاتین آن باقی مانده است. نقش خوارزمی را از این دید نیز باید بررسی کرد که این کتاب نخستین کتاب حساب نیز هست که از عربی به لاتین ترجمه شد و مغرب زمین کنونی در علوم مربوط به ریاضیات و رایانه، برای نشان دادن هر روش معین در محاسبه پدیده ها، اسم خوارزمی را به شکل تحریف شده آن یعنی به صورت «الگوریتم» به آن اطلاق می کند.
خوارزمی در پدیدآوردن دانش جبر نیز نقش فراوانی داشت. اگرچه پیش از دانشمندان اسلامی موضوع علم جبر در یونان وجود داشت و دانشمندان یونانی بسیاری همچون فیثاغورس، ارشمیدس و دیوفانتوس در آثار خود به حل مسائل جبری نزدیک شده بودند، اما دانشمندان مسلمان با کاربرد منطقی و تنقیح آرای دانشمندان یونانی پایه گذار این علم به شمار می آیند. بر این اساس، علم جبر در نزد دانشمندان اسلامی تعمیم اعمال علم حساب به اعداد و تحقیق در روابط حاکم بین اعداد به حساب آمد، با کاربرد حروف به جای اعداد. مهم ترین دستاورد علم جبر نیز بدست آوردن مقادیر مجهول به وسیله معادله مندکردن این مقادیر و حل این معادلات بود.
بی دلیل نیست که نخستین و یکی از مهم ترین آثار دانشمندان اسلامی و علم جبر، کتاب محمد بن موسی خوارزمی الجبر والمقابله نام دارد زیرا در این نام، روح کلی حاکم بر علم جبر نهفته است که در آن «جبر» بکار بردن یک جمله منفی در یک طرف معادله برای حل آن و «مقابله» استفاده از جملات مثبت در حل معادلات به حساب می آید.