مجبور

ناگزیر، ناچار، کسی که ازخوداختیارندارد
( اسم ) ۱ - کسی که او را بزور بکاری وا داشته باشند . ملزم نا گزیر بی اختیار : در قدر تا کجا رسد پیدا ست قوت آفرید. مجبور . ( مسعود سعد ) ۲ - استخوان شکسته که بسته باشند .

(مَ ) [ ع . ] (اِمف . ) ناگزیر، به زور بر کاری واداشته شده .

مجبور. [ م َ ] ( ع ص ) به زور بر کاری داشته شده. ( غیاث ) ( آنندراج ). آن که به ستم و قهر وی رابر کاری دارند و آن که به کراهت کاری کند. ( ناظم الاطباء ). مضطر. ناگزیر. بی اختیار. سلب اختیار شده. مقابل مختار. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) :
در سجده نکردنش چه گویی
مجبور بده ست یا مخیر.در قدر تا کجا رسد پیداست
قوت آفریده مجبور.نکنمت سرزنش که مجبوری
بسته حکم و امر یزدانی.از زمانه نکرده ام گله ای
تا بدانسته ام که مجبور است.زو چه نالی که چون تو مجبور است
زو چه گریی که چون تو حیران است.این که در کنج کلبه امروز
در فراق توام چو سنگ صبور
تا بدانی که اختیاری نیست
هیچ مختارنیست جز مجبور.رأی مختار آسمان آثار گشت
آسمان مجبور و او مختار گشت.این چنین واجستها مجبور را
کس نگوید یا زند معذور را.و مختار در آن اختیار مجبور بود. ( مصباح الهدایه چ همایی ص 29 ).
- امثال :
مجبور مسئول نتواند بود. ( امثال و حکم ج 3 ص 1501 ).
|| بعد از شکستگی بسته شده. ( غیاث ) ( آنندراج ). استخوان شکسته بسته شده و نیکو حال گشته. ( ناظم الاطباء ).

کسی که از خود اختیار ندارد، آن که به زور به کاری واداشته شده، ناگزیر، ناچار.

بی رَه

وادار