بخار خشک یا بخار فوق گرم، (به انگلیسی: Superheated steam)، بخار در دمای بالاتر از نقطهٔ تبخیر (جوش) آن در همان فشار مطلقی است که در آن درجه حرارت اندازه گیری شده است.
آب فوق داغ
بخار می تواند مقداری سرد شود؛ (از دست دادن انرژی داخلی)، ولی هنوز بخار بماند. در نتیجهٔ تغییر دمای آن بدون تغییر فاز (مثلاً، بی آن که متراکم شود) یا از یک حالت گازی، به مخلوطی از بخار و مایع اشباع شده تبدیل شود. اگر بخار اشباع شده (مخلوطی از هر دو گاز و بخار اشباع شده) در فشار ثابت گرم شود، دمای آن نیز ثابت می ماند و تنها کیفیت بخار افزایش می یابد (میزان خشکی، یا درصد اشباع بخار) و به سوی ۱۰۰٪ بخار خشک اشباع شده، (مثلاً، بی هیچ مایع اشباع شده) پیش می رود. ادامهٔ حرارت ورودیِ باز هم بیشتر، از این پس بخار را «فوق العاده»، (سوپر) خشک، یا بخار اشباع شدهٔ (خشک) خواهد کرد. این پدیده زمانی رخ خواهد داد که بخار اشباع شده با سطح گرمی با درجه حرارت بالاتر از درجه حرارت خود در تماس قرار گیرد.
بخار خشک (فوق گرم) و آب مایع، نمی توانند در شرایط تعادل ترمودینامیکی وجود داشته باشند، چنان که هر حرارت اضافی به سادگی آب بیشتری را به بخار تبدیل و بخارِ تولید شده بخار اشباع شده خواهد شد. با این حال این محدودیت ممکن است به طور موقت در شرایط پویا (عدم تعادل) نقض شود. برای تولید بخار خشک در یک نیروگاه یا برای فرایندهایی (مانند خشک کردن کاغذ) بخار اشباع شدهٔ گرفته شده از یک دیگ بخار را از طریق یک دستگاه جداگانهٔ گرمایش (یک گرمایش سوپر) که انتقال حرارت اضافی را به بخار به صورت تماس یا با تابش پرتو منتقل می کند.
بخار خشک برای ضدعفونی کردن مناسب نیست. دلیل این موضوع این ست که بخار فوق گرم خشک است. بخار خشک باید دمای بسیار بالاتری داشته باشد و ضدعفونی شونده لازم است در زمان طولانی تری در معرض آن قرار گیرد تا به اثر مشابه روش های دیگر (یا F0 برابر ارزش نابودسازی) برسد. بخار خشک برای گرم کردن نیز مفید نیست. بخار اشباع شده در محتوی ارزش حرارتی بسیار بالاتر و مفیدتری است.
آب فوق داغ
بخار می تواند مقداری سرد شود؛ (از دست دادن انرژی داخلی)، ولی هنوز بخار بماند. در نتیجهٔ تغییر دمای آن بدون تغییر فاز (مثلاً، بی آن که متراکم شود) یا از یک حالت گازی، به مخلوطی از بخار و مایع اشباع شده تبدیل شود. اگر بخار اشباع شده (مخلوطی از هر دو گاز و بخار اشباع شده) در فشار ثابت گرم شود، دمای آن نیز ثابت می ماند و تنها کیفیت بخار افزایش می یابد (میزان خشکی، یا درصد اشباع بخار) و به سوی ۱۰۰٪ بخار خشک اشباع شده، (مثلاً، بی هیچ مایع اشباع شده) پیش می رود. ادامهٔ حرارت ورودیِ باز هم بیشتر، از این پس بخار را «فوق العاده»، (سوپر) خشک، یا بخار اشباع شدهٔ (خشک) خواهد کرد. این پدیده زمانی رخ خواهد داد که بخار اشباع شده با سطح گرمی با درجه حرارت بالاتر از درجه حرارت خود در تماس قرار گیرد.
بخار خشک (فوق گرم) و آب مایع، نمی توانند در شرایط تعادل ترمودینامیکی وجود داشته باشند، چنان که هر حرارت اضافی به سادگی آب بیشتری را به بخار تبدیل و بخارِ تولید شده بخار اشباع شده خواهد شد. با این حال این محدودیت ممکن است به طور موقت در شرایط پویا (عدم تعادل) نقض شود. برای تولید بخار خشک در یک نیروگاه یا برای فرایندهایی (مانند خشک کردن کاغذ) بخار اشباع شدهٔ گرفته شده از یک دیگ بخار را از طریق یک دستگاه جداگانهٔ گرمایش (یک گرمایش سوپر) که انتقال حرارت اضافی را به بخار به صورت تماس یا با تابش پرتو منتقل می کند.
بخار خشک برای ضدعفونی کردن مناسب نیست. دلیل این موضوع این ست که بخار فوق گرم خشک است. بخار خشک باید دمای بسیار بالاتری داشته باشد و ضدعفونی شونده لازم است در زمان طولانی تری در معرض آن قرار گیرد تا به اثر مشابه روش های دیگر (یا F0 برابر ارزش نابودسازی) برسد. بخار خشک برای گرم کردن نیز مفید نیست. بخار اشباع شده در محتوی ارزش حرارتی بسیار بالاتر و مفیدتری است.
wiki: بخار خشک