شهرستان سِمنان یکی از شهرستان های استان سمنان است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۹۱۲۲۳ نفر بوده است. شهر سمنان مرکز این شهرستان است. با تأسیس و تفکیک شهرستان های مهدیشهر در سال ۱۳۸۶ و سرخه در سال ۱۳۹۱، در حال حاضر جمعیتی بالغ بر ۱۹۶۵۲۱ نفر را دارا می باشد و دومین شهرستان پرجمعیت استان سمنان است.
بخش مرکزی شهرستان سمنان
دهستان حومه سمنان
شهرستان سمنان از شمال با شهرستان مهدیشهر و از شرق با شهرستان دامغان و از غرب با شهرستان سرخه و از جنوب با کویر و استان اصفهان همسایه است.
شهر: سمنان
در زمان شاهنشاهی ماد، سرتاسر استان سمنان امروزی جزئی از امپراتوری بزرگ ماد بود. پس از مادها کورش بزرگ پس از تسخیر آسیای صغیر به نواحی شرقی ایران شتافت و تا رود سیحون پیشروی نمود. نوشته اند که او ایالت پارت که شامل خراسان و کومش (قومس - به طور تقریبی استان سمنان امروزی) می شد را به علاوهٔ سیستان (زرنگ) و خوارزم را پیوست گسترهٔ خود کرد.پس از کورش که کمبوجیه به پادشاهی رسید، بنا به وصیت کورش حکومت خوارزم، پارت و کارمانیا (کرمان) برعهدهٔ بردیا گمارده شد. در این دوره، سمنان به مانند پلی، سه ایالت راگا (ری)، خراسان و استرآباد (گرگان) را به هم وصل می کرد. پس از حملهٔ اسکندر مقدونی و حکومت سلوکیان، سلوکیان برای رضایت ایرانیان و عدم شورش آن ها، اختیارات بسیاری به ایرانیان پارتی دادند. حکمرانان پارتی نیز برای راضی نگه داشتن مردم، شصت شهر در ایالت کومش ساختند که می توان به آپاما (لاسجرد کنونی از روستاهای شهرستان سرخه) و هکاتم پلیس (صددروازه یا دامغان کنونی) اشاره کرد. در دورهٔ اشکانیان کومش یکی از ایالات هجده گانهٔ اشکانی بود و با نام های کمیسن و قومیس شناخته می شد. در دورهٔ ساسانیان سمنان به دلیل قرار داشتن در مرکز تردد شمال و جنوب و نیز شرق و غرب، همواره محل کشمکش بر سر قدرت بوده است. در دورهٔ ساسانیان و پس از اسلام محل تمرکز پایگاه های دولت های مرکزی در این ناحیه بوده است. بسیاری از بناهای به جامانده در این شهر مربوط به دورهٔ غزنویان و زمان سلطان مسعود غزنوی و پس از آن می باشد که از این میان می توان از «منار مسجد جامع سمنان» و «بقعهٔ پیر علمدار» یاد کرد.در زمان اسماعیلیان، سمنان از کانون های مهم ایشان بوده به گونه ای که حدود ۱۵۰ قلعه در سمنان در اختیار اسماعیلیان قرار داشته است.در دورهٔ زندیان و زمان کریم خان زند، نواحی سمنان، دامغان، شاهرود و سرخه و بسطام در اختیار بزرگان قاجار قرار گرفت. به همین علت بود که محل تولد بسیاری از شاهان و بزرگان قاجار، سمنان می باشد. سمنان در دورهٔ قاجار و به ویژه در زمان فتحعلی شاه -که زادگاهش سمنان بود- بسیار مورد توجه قرار گرفت. فتحعلی شاه سه برادر سمنانی اش را برای حکومت سمنان برگزید، اما ظلمی که ایشان بر مردم سمنان روا داشتند در نهایت باعث قیام مردم به رهبری بزرگان و اندیشمندان و پیوستن ایشان به صف مشروطه خواهان شد.
بخش مرکزی شهرستان سمنان
دهستان حومه سمنان
شهرستان سمنان از شمال با شهرستان مهدیشهر و از شرق با شهرستان دامغان و از غرب با شهرستان سرخه و از جنوب با کویر و استان اصفهان همسایه است.
شهر: سمنان
در زمان شاهنشاهی ماد، سرتاسر استان سمنان امروزی جزئی از امپراتوری بزرگ ماد بود. پس از مادها کورش بزرگ پس از تسخیر آسیای صغیر به نواحی شرقی ایران شتافت و تا رود سیحون پیشروی نمود. نوشته اند که او ایالت پارت که شامل خراسان و کومش (قومس - به طور تقریبی استان سمنان امروزی) می شد را به علاوهٔ سیستان (زرنگ) و خوارزم را پیوست گسترهٔ خود کرد.پس از کورش که کمبوجیه به پادشاهی رسید، بنا به وصیت کورش حکومت خوارزم، پارت و کارمانیا (کرمان) برعهدهٔ بردیا گمارده شد. در این دوره، سمنان به مانند پلی، سه ایالت راگا (ری)، خراسان و استرآباد (گرگان) را به هم وصل می کرد. پس از حملهٔ اسکندر مقدونی و حکومت سلوکیان، سلوکیان برای رضایت ایرانیان و عدم شورش آن ها، اختیارات بسیاری به ایرانیان پارتی دادند. حکمرانان پارتی نیز برای راضی نگه داشتن مردم، شصت شهر در ایالت کومش ساختند که می توان به آپاما (لاسجرد کنونی از روستاهای شهرستان سرخه) و هکاتم پلیس (صددروازه یا دامغان کنونی) اشاره کرد. در دورهٔ اشکانیان کومش یکی از ایالات هجده گانهٔ اشکانی بود و با نام های کمیسن و قومیس شناخته می شد. در دورهٔ ساسانیان سمنان به دلیل قرار داشتن در مرکز تردد شمال و جنوب و نیز شرق و غرب، همواره محل کشمکش بر سر قدرت بوده است. در دورهٔ ساسانیان و پس از اسلام محل تمرکز پایگاه های دولت های مرکزی در این ناحیه بوده است. بسیاری از بناهای به جامانده در این شهر مربوط به دورهٔ غزنویان و زمان سلطان مسعود غزنوی و پس از آن می باشد که از این میان می توان از «منار مسجد جامع سمنان» و «بقعهٔ پیر علمدار» یاد کرد.در زمان اسماعیلیان، سمنان از کانون های مهم ایشان بوده به گونه ای که حدود ۱۵۰ قلعه در سمنان در اختیار اسماعیلیان قرار داشته است.در دورهٔ زندیان و زمان کریم خان زند، نواحی سمنان، دامغان، شاهرود و سرخه و بسطام در اختیار بزرگان قاجار قرار گرفت. به همین علت بود که محل تولد بسیاری از شاهان و بزرگان قاجار، سمنان می باشد. سمنان در دورهٔ قاجار و به ویژه در زمان فتحعلی شاه -که زادگاهش سمنان بود- بسیار مورد توجه قرار گرفت. فتحعلی شاه سه برادر سمنانی اش را برای حکومت سمنان برگزید، اما ظلمی که ایشان بر مردم سمنان روا داشتند در نهایت باعث قیام مردم به رهبری بزرگان و اندیشمندان و پیوستن ایشان به صف مشروطه خواهان شد.
wiki: شهرستان سمنان