معرکه گیری

معرکه گیری نوعی نمایش عمومی است که در آن «معرکه گیر» با انجام اعمالی جالب، بینندگان را که دور تا دور محل اجراء جمع می شوند، سرگرم می سازد. معرکه گیری در ایران و احتمالاً بعضی از دیگر کشورهای غرب آسیا، نمایشی است سنتی از برخی حرکات قدرتی همچون پاره کردن زنجیر با زور بازوان، شکاندن سنگ با دست یا بازی با مار سمّی است.معرکه گیری در میدان تجریش، دی ۱۳۹۴ معرکه گیری در امام زاده داوود، شمال تهران - ۱۰ تیر ۱۳۹۰
تماشای معرکه، رایگان است ولی در حین نمایش یا پس از اتمام معرکه، تماشاگران داوطلبانه به معرکه گیر مبلغی به عنوان هدیه می دهند. معرکه گیری به شکل سنتی آن تقریباً در حال از بین رفتن است و به ندرت در دور و اطراف شهرها اجرا می شود.
معرکه گیری در میدان تجریش، دی ۱۳۹۴
معرکه گیری در امام زاده داوود، شمال تهران - ۱۰ تیر ۱۳۹۰

نام عمومی شماری فراوان از نمایش های خیابانی، همچون تعزیه خوانی، نمایش های پهلوانی، تردستی و شعبده بازی، و رقص و آواز. جز تعزیه خوانی که در آن شمارِ شخصیت های نمایش بسته به نوعِ تعزیه از دو نفر بیش تر است، در دیگر نمایش ها ی معرکه ای فقط دو شخصیتِ مرشد و بچه مرشد به کارند. وظیفۀ بچه مرشد، گرم کردنِ مجلس و جلب توجه رهگذران، سخن راندنِ پُرآب وتاب از هریک از اسبابی که مرشد با آن ها عملیاتی انجام خواهد داد، یاریِ مرشد به هنگامِ هریک از نمایش ها و گردآوریِ اعاناتِ تماشاچیان است. مرشد نیز در پایانِ هر حرکت از جوانمردانِ جمع، اعانه ای طلب می کند تا حرکتِ بعدی خود را آغاز کند. اغلب نمایش های سنگین و خارق العاده ای که جماعت برای دیدنِ آن ها بر معرکه گرد آمده اند، به هر نیرنگی که باشد، انجام نمی شود، اما مرشدِ کاربلد، چنان طبیعی از انجامِ کار طفره می رود که وقتی متاعِ خاصِ خود را (برگه های ادعیه ای که خود از کربلا خریده، روغنِ افعیِ دوسَری که هفتۀ پیش در همین مکان کشته و جز آن ها) عرضه می کند، مشتریان برای رفعِ بلا و قضا، با جان و دل، آن متاع را نیز به سلام و صلوات می خرند. بُزرقصانی، مارگیری، تعبیرِ خواب (← تعبیرِ خواب، معرکه)، پرده گردانی، میمون رقصانی، بندبازی و خیمه شب بازی از انواع معرکه گیری در ایران است.