رعد و برق

رعد و برق (ابهام زدایی). رعد و برق ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
رعد و برق (فیلم)
رعد و برق (فیلم ۱۹۷۴)

---

---

رَعْد و برق (thunder and lightning)
رَعْد و برق
رَعْد و برق
رَعْد و برق
رَعْد و برق
رَعْد و برق
رَعْد و برق
رَعْد و برق
هنگامی که اختلاف پتانسیل میان بارهای الکتریکی دو طرف یک ابر، یا میان دو ابر به اندازه کافی بالا باشد، تخلیۀ الکتریکی صورت می گیرد و این تخلیه به صورت نور یا جرقه ای بزرگ در آسمان ظاهر می شود که به آن برق می گویند. تخلیۀ الکتریکی همچنین باعث تولید امواج صوتی می شود و صدایی پدید می آورد که به آن رعد یا تندر می گویند. به علت اختلاف سرعت نور وسرعت صوت، همیشه صدای رعد پس از دیدن برق شنیده می شود و گاهی فاصله به قدری زیاد است که فقط برق را می بینیم و صدای رعد به گوشمان نمی رسد. می دانیم که سایش یا مالش اجسام الکتریسیته یا بار الکتریکی تولید می کند. ذرات ریز آب در درون ابرها نیز براثر سایش به یکدیگر دارای بار الکتریکی می شوند. بارهای مثبت در بخش بالای ابر و بارهای منفی در بخش پایین جمع می شوند که علتش حرکت جریان های نیرومند هوا در درون ابرهاست که چکه های بسیار ریز آب را که دارای بار منفی هستند به سوی بالا و چکه های بزرگ تر را به سوی پایین می راند و باعث تولید اختلاف پتانسیل میان آن ها می شود و چون بارهای مثبت و منفی یکدیگر را جذب می کنند تخلیه بار صورت می گیرد. گاهی اختلاف پتانسیل میان آسمان و زمین پدید می آید که به این پدیده صاعقه یا آذرخش می گویند. اصابت صاعقه به انسان خطرناک است و باعث برق زدگی می شود. برای جلوگیری از آن از وسیله ای به نام برقگیر استفاده می کنند که با نوک تیز است که آن را بر بالای ساختمان های بلند نصب می کنند تا تخلیه به تدریج صورت گیرد و از شدت آن کاسته شود. برقگیر را بنجامین فرانکلین، دانشمند امریکایی، در قرن هجدهم اختراع کرد.

[ویکی فقه] بَرْق ، از مهم ترین پدیده های جوی . دیدگاه های دانشمندان دوره اسلامی در این باره ، همچون نظرات آنان درباره دیگر آثار علوی (ه م ، ذیل ) بیشتر تحت تأثیر اندیشه های ارسطو و نیز دیدگاه های تئوفراستوس بوده است . در این مقاله ، به پیروی از شیوه دانشمندان کهن ، به علل پدید آمدن رعد و صاعقه نیز توجه شده است . چنانکه خواهد آمد، بیشتر دانشمندان دوره اسلامی در نقل آراء ارسطو به ترجمه مغلوط ابن بطریق اعتماد کرده اند؛ اما برخی نیز به تفاسیر، شرح ها یا تلخیص های این اثر، همچون جوامع حنین ، و تفسیر المپیدروس توجه داشته اند.
رعد و برق : به نظر ارسطو، بخارات خشکی (درباره بخار و دود، نک: ه د، بخار) که در زمان تشکیل ابر در آن به دام می افتد، هنگام بیرون جستن از آن به ابرهای گِرد خود می خورد و رعد را (که به صدای برخاسته از هیزم ِ تر هنگام سوختن در آتش می ماند) پدید می آورد. علت گوناگونی این صدا، یک نواخت نبودن ابرها و نیز سوراخ های ناشی از کاهش غلظت آنهاست . این باد (بخار خشک ) همیشه با آتشی ناب و لطیف (برق ) می سوزد. برق پس از برخورد، و در نتیجه پس از رعد پدید می آید؛ اما بسیار زودتر حس می شود. ارسطو سپس آراء آناکساگوراس و امپدوکلس (و نیز شخصی به نام کلایدموس ) را رد کرده است
Aristotle, Meteorologica, ص۲۲۳-۲۲۷، tr HDP Lee, London, ۱۹۵۲.
تئوفراستوس برخلاف دیگر طبیعی دانان کهن ، پدید آمدن رعد یا برق بدون دیگری را ممکن شمرده است ، اما به همزمانی این دو پدیده نیز اشاره کرده ، و علل پدید آمدن رعد و برق ، رعد بدون برق ، برق بدون رعد، و پیش افتادن برق از رعد را برشمرده است .
تئوفراستوس ، «الاثار العلویه»، ج۱، ص۱۲۱- ۱۲۸، ترجمه کهن عربی ، چ تصویری ، مجله تاریخ علوم العربیه و الاسلامیه، به کوشش فؤاد سزگین ، فرانکفورت ، ۱۴۰۵ق /۱۹۸۴م ، ج ۱.
هنگام تلخیص آراء ارسطو، شدت رعد و برق را با کیفیت ابر و مقدار بخار خشک داخل آن مربوط دانسته ، و درست برخلاف وی به همزمانی ِ پدید آمدن رعد و برق (و نیز علت زودتر حس شدن برق و بستگی این فاصله زمانی به فاصله ابر از زمین ) اشاره کرده است .
حنین بن اسحاق ، جوامع لکتاب ارسطوطالیس فی الاثار العلویه، ج۱، ص۵۳-۵۵، به کوشش هانس دایبر، آمستردام ، آکسفرد، ۱۹۷۵م .
...