ست

ست، سث، ستِح یا سوتخ (به انگلیسی: Sutekh، Setesh، Setekh، Set، Seth)، ایزد صحراها و طوفان در اساطیر مصر و یکی از خدایان کهن مصر باستان است که احتمالاً خاستگاه وی از لیبی می باشد. او همچنین فرمانروای مصر علیا، و ایزد جنگ، خشونت، هرج و مرج و سرزمین های خارجی است. او پسر گب و نوت (یا رع و نات)، و برادر اوزیریس، ایزیس و نفتیس به شمار می رود. می گویند ست سومین فرزند نوت در سومین روز از پنجهٔ کبیسه زاده شد و پس از بالیدن با همزاد و خواهرش نفتیس ازدواج کرد. با بودن ایزد صحراها، او از کاروان هایی که از صحرا عبور می کردند محافظت می کرد، اما از طرفی هم طوفان شن ایجاد می کرد که با این کار سبب کشمکش با ایزد حاصلخیزی و برادرش یعنی اوزیریس می شد.
فهرست شخصیت ها، مکان ها و رویدادهای افسانه ای مصر باستان
فهرست شخصیت ها، مکان ها و رویدادهای افسانه ای یونان باستان
ست در آغاز پادشاهی مصر و در دوره های نخستین فراعنه جایگاهی والا داشته است که همراه با (آن زمان) برادرش حوروس دو خدای اصلی دو سرزمین مصر بوده اند. در دورهٔ ستی اول و رامسس دوم، ست به مقام پیشین خود باز می گردد. در یکی از مشهورترین افسانه های مربوط به این الوهیّت، ست، اوزیریس را می کشد و بدن او را چهارده پاره می کند و هر کدام از قطعه ها را در گوشه ای از خاک مصر پراکنده می سازد. ست با این عمل به جاودانگی دست میابد و اوزیریس پس از زنده شدن دوباره توسط ایزیس و آنوبیس، در دوات (جهان زیرین یا جهان مردگان) پادشاهی می کند. در بسیاری از افسانه ها ست مشروعیت حوروس را مورد تردید قرار می دهد و معتقد است که حوروس پسر اوزیریس نیست. از سوی دیگر پیروان اوزیریس شخصیت ست را از آغاز مورد تردید قرار دادند. آنان بر این باور بودند که تولد ست در زمان و مکان معهود انجام نیافت و ست بر خلاف روال طبیعی از پهلوی مادر خود زاده شد. در این داستان ست را چشمان و موهایی سرخ است و رنگ سرخ نزد مصریان رنگ شیطان و اهریمنی است.
در افسانه های هلیاپلیس آمده است که؛ خدای زمین گب و الههٔ آسمان نات با هم می آمیزند و دو کودک دوقلو از آن ها به دنیا می آیند. یکی از آن ها ست؛ که با خواهر دوقلوی خود نفتیس ازدواج می کند. و دیگری اوزیریس و ایزیس که آن ها هم با یکدیگر ازدواج می کنند.
از ازدواج ست و نفتیس، آنوبیس زاده می شود که خدای مردگان لایق است و آن ها را مومیایی و جاودان می کند.

---

سِت (اسطوره)(Set)
سِت
(یا: سِتح؛ سِتِِخ) در اساطیر مصر، خدای شب، بیابان و همۀ پلیدی ها. او را به شکل حیوانی غریب با دُم و گوش های دراز و عصایی در دست نشان داده اند. اُزیریس برادرش بود که پس از کشته شدن به دست او، فرمانروای جهان مردگان شد. اُزیریس را نخست در جعبه ای قرار دادند و به نیل افکندند؛ سپس او را به چهارده قطعه تقسیم کردند و در سراسر مصر پراکندند. هوروس، به انتقام مرگ پدرش، با ست در نبردی تن به تن جنگید و او را مقطوع النسل کرد؛ ست هم چشم برادرزادۀ او را بیرون آورد. خدایان برای توقف جنگ مداخله کردند، زخم های آن دو را شفا دادند و به نفع هوروس رأی دادند؛ مقرر شد که ست چشم او را بازگرداند؛ این چشم بعدها به اُزیریس داده شد. اقوام بدوی هیکسوس هااو را می پرستیدند.