رنجور

تعش , مرض , مولم

رنج کشیده، آزرده، دردمند، بیمار، غمگین
( صفت ) ۱ - رنج کشیده مشقت کشیده . ۲ - دردمند بیمار . ۳ - آزرده ملول . ۴ - غمگین اندوهناک .

(رَ ) (ص مر. ) ۱ - رنج کشیده . ۲ - دردمند، بیمار. ۳ - غمگین ، آزرده .

رنجور. [ رَ ] ( ص مرکب ) بیمار. ( فرهنگ نظام ) ( ناظم الاطباء ). دردمند. ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ شعوری ص 5 ب ). خداوندرنج. ( ناظم الاطباء ). مریض. ناخوش. مبتلای رنج. صاحب غیاث اللغات آرد: در اصل رنج وَر بود بجهت تخفیف ماقبل واو را ضمه داده واو را ساکن کرده اند :
سراسر ز دیدار من دور باد
بدی را تن دیو رنجور باد.ز دیدار او چشم بد دور باد
تن بدسگالانش رنجور باد.ز درد و غم و رنج دل دور بود
بدی را تن دیو رنجور بود.یک زاهد رنجور و دگر زاهد بی رنج
یک کافر شادان و دگر کافر غمخوار.خبر به اطراف رسید که هرکه بدان صومعه می رود زیارت می کند اگر رنجور است صحت می یابد. ( قصص الانبیاء چ سنگی 1320 ص 211 ).
نبایست دادن به رنجور قند
که داروی تلخش بود سودمند.چه داند خوابناک مست و مخمور
که شب را چون بروز آورد رنجور.رنجوری را گفتند دلت چه می خواهد؟ گفت آنکه دلم چیز نخواهد. ( گلستان ). توانگری بخیل را پسری رنجور بود. ( گلستان ).
- رنجوروار ؛ مانند رنجور. مثل و شبیه رنجور :
مگو تندرست است رنجوردار
که می پیچد از غصه رنجوروار. || مغموم. ملول. غمگین. حزین. دلگیر. ( ناظم الاطباء ). اندوهگین. غمین. اندوهناک : پنجم آنکه کسی معروف بود بنامی که آن نام عیب بود چون اعمش و اعرج و غیر آن که چون معروف شده باشد از آن رنجور نشوند. ( کیمیای سعادت ). اگر قوت این از گوسپندی بود و گوسپند بمیرد رنجور شود و لکن خشمگین نشود. ( کیمیای سعادت ).
باﷲ که نه رنجورم و نه غمگین
بس خرم و نیک و شادمانم.هر زمان گفتی ای خدای غفور
هستم اندر عنا و غم رنجور.... و نیکمردان رنجور و مستذل وشریران فارغ و محترم. ( کلیله و دمنه ). این دمنه... مدتی دراز بر درگاه من رنجور و مهجور بوده است. ( کلیله و دمنه ). || آزرده. متأذی : گفت ای پسرهای مهلائیل روان مهلائیل از شما رنجور است.( قصص الانبیاء چ سنگی 1320 ص 30 ). آنکه سنگ در کیسه کند از تحمل آن رنجور گردد. ( کلیله و دمنه ). رنج مبر که به گفتار تو بازنایستند و تو رنجور گردی. ( کلیله و دمنه ). چون مرد توانا و دانا باشد مباشرت کار بزرگ... او را رنجور نگرداند. ( کلیله و دمنه ).

۱. رنج کشیده، آزرده، دردمند.
۲. بیمار.
۳. غمگین.