ذات گرایی

ذات گرایی یا سرشت باوری نگرشی است در روان شناسی که بر اساس آن ذهن، ساختارهای ذاتی معینی دارد و تجربه، نقش محدودی در پدید آمدن شناخت ایفا می کند.
به باور ذات باوران، همان گونه که در رایانه ها ساختار و سیستم عامل از پیش وجود دارد و پس از راه اندازی می توان برنامه ها و اطلاعاتی را به رایانه افزود، در انسان ها هم شناخت به صورت مادرزادی در سرشت بشر حضور دارد و انسان می تواند در خلال زندگی شناخت خود را افزایش دهد.
این پرسش که چه مقدار از صفات آدمی خاستگاه ارثی دارد و چه مقدار از آن از راه تجربه شکل می گیرد موجب پدید آمدن دو دیدگاه متضاد ذات گرایی در مقابل تجربه گرایی شده است. مجادله ذات گرایی ـ تجربه گرایی که زمانی چالشی بزرگ برای روان شناسان به شمار می آمد امروزه با تاکید بر این مسئله که رفتار انسان محصول هم وراثت و هم تجربه است تا حدودی کمرنگ شده است.
این مجادله پیوند مستقیم با مسئله سرشت انسان دارد. برای نمونه کسانی که پرخاشگری را بخشی از سرشت و ماهیت انسان تعریف می کنند بر این باورند که انسان ها ذاتاً برای پرخاشگری آمادگی دارند.