کلمه جو
صفحه اصلی

فردینان دو سوسور

دانشنامه عمومی

فردینان دو سوسور ( Ferdinand de Saussure ) (زادهٔ ۲۶ نوامبر ۱۸۵۷ در ژنو - درگذشتهٔ ۲۲ فوریهٔ ۱۹۱۳) زبان شناس و نشانه شناس سوئیسی بود. او پژوهش های خود را به دو زبان فرانسه و آلمانی انجام می داد. وی با نگرش به ساختار زبان به عنوان اصل بنیادین در زبان شناسی، آن را شاخه ای از دانش عمومیِ نشانه شناسی دانست. او یکی از بنیانگذاران زبان شناسی قرن بیست و یکم و یکی از بنیانگذاران (به همراه چارلز سندرز پرس) نشانه شناسی به شمار می رود.برادران او اسپرانتیست مشهور رنه دو سوسور و دانشمند حوزه ی ستاره شناسی باستانی چینی لئوپولد دو سوسور بودند. پدر او دانشمند مشهور هنری لوئیس فردریک دو سوسور و پسر فریدنان دو سوسور، ریموند دو سوسور روانکاو بود.امیل دورکیم، آوگوست لسکین، Zimmer، هرمان الدنبرگ
اثر اصلیِ او به نام دروسی در زبان شناسی عمومی در سال ۱۹۱۶ و پس از مرگ به وسیلهٔ شارل بالی و آلبر سِشه برپایهٔ یادداشت های سرِ کلاس درس به چاپ رسید. این کتاب خیلی زود به منبع مهمی برای زبان شناسان ساختارگرای سدهٔ بیستم تبدیل شد.
سوسور برخلاف زبان شناسان پیش از خود که بیشتر از دید تاریخی یا به عبارتی درزمانی (diachronic) به بررسی زبان شناسی می پرداختند تمرکز خود را بر جنبهٔ هم زمانی آن می گذاشت، به بیان دیگر ساختار زبان را در بازه ای از زمان می سنجید.
او فرایند گفتگو را ساخته شده از دو بخش روان شناسانه و فیزیکی می داند، ولی ساختار زبان را در ارتباط با پاره ای از بخش روانشناسی می شناسد. از دیدگاه سوسور هیچ رابطه ای بین معنا و اُبْژه وجود ندارد. به همین خاطر می گویند که اشیای این عالم، مخلوق زبان یا تصورات ما هستند. به عبارتی، معنی، ساختاری است، یعنی معنای یک نشانه به رابطه آن با سایر نشانه ها بسته است، مثل معنای چراغ قرمز که وابسته به چراغ سبز است، و الا به خودی خود معنایی ندارد. نشانه شناسی او از همین پیوند ریشه می گیرد. اندیشه های او در رابطه با نشانه و ساختار از سوی ساختارگرایان، پساساختارگرایان و ساختارشکنان مورد توجه قرار می گیرد. در واقع، رویکرد ساختارگرایانه سوسور، در درون شاخه های زبان شناسی نفوذی عمیق یافت. با این حال، تأثیر آن در علوم اجتماعی به مراتب عمیق تر و وسیع تر بود. این دیدگاه، به ویژه به وسیلهٔ انسان شناس برجسته ای چون کلود لوی اشتروس در میانه های سدهٔ بیستم به کار گرفته شد. ساختارگرایی در انسان شناسی به نام اشتراوس ثبت شد و نسخه انسان شناختی ساختارگرایی، به عنوان یکی از شفاف ترین گونه های رویکردی در این رشته در زمان خود شناخته شد.


کلمات دیگر: