طسم

[ویکی فقه] طََسم، از قبایل باستانی و منقرض شده (بائده) عرب می باشد.
نسب آنان، به روایتی، به طسم بن لاوَذ بن اِرَم بن سام بن نوح می رسد. مورخان و نسب شناسان، این قبیله را از قبایل عرب عاربه یعنی نژاده که از ابتدا عرب بودند، به شمار آورده اند.برخی نیز ایشان را از مردمان عهد باستان و از قوم عاد دانسته¬اند
پیشینه
نام این قبیله معمولاً با نام قبیلۀ معاصر آن، جَدیس، ذکر می شود. بعضی مورخان اخبار منسوب به طسم را بی اساس و افسانه ای دانسته اند.برخی مستشرقان نیز این قبیله را خرافی و ساختۀ اخباریان دانسته اند. در خاندان لاوذ بن ارم بن سام بن نوح، پس از عِمْلاق (حاکم یمن و حجاز و اطراف آن) ریاست و حکومت در خاندان طسم قرار گرفت. قبیلۀ طسم و عموزاده های آن ها جَدیس، برای ریاست و حکومت، پیوسته با یکدیگر رقابت داشتند که در این رقابت سرانجام طسم پیروز شد و توانست بر جدیس هم ریاست کند بعداً این قبیله به همراه جدیس به یمامه رفتند که سرزمینی حاصلخیز بود جَذیمۀالأبْرَش، حاکم لَخمی عراق ، در یمامه به آنان حمله کردند. چون جمعیت آنان رو به افزایش نهاد، در عمان و بحرین و اَحقاف هم منزل گزیدند. گفته شده است در روزگار قدیم تولیت کعبه ، پیش از جُرْهُم ، برعهدۀ طسم بود، اما آنان حرمت این خانه را نگاه نداشتند و خدا نابودشان کرد.
آثار تاریخی منسوب
به رغم این که قبیلۀ طسم از قبایل بانده بوده و از بین رفته بقایای قلعه ها و قصرهای فراوانی به آن نسبت داده شده است، ازجمله: مُشَقَّر (قلعه ای بین نجران و بحرین )، مُعْنِق (از مهم ترین قصرهای یمامه)، قلعۀ جون در یمامه ، دژ قُرَیه (اکنون سَدوس)، روستای بسیار آباد خضراء یا حصراء حِجر (ریاض کنونی) که مرکز طسم بود و آثاری همچون دژ و معبد در آن جا برپا بود، و قصر عادی در اَفلاج نزدیک ربع الخالی.
تمدن طسم
...

[ویکی الکتاب] معنی طسم: از حروف مقطعه و رموز قرآن (در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده که طس معنایش "انا الطالب السمیع المبدی و المعید : من (خداوند) منم طالب شنوای آغازگر و باز گرداننده "است )