رافع بن لیث از نوادگان نصر بن سیار، آخرین والی معروف خراسان در عهد اموی بود که مثل پدر خویش لیث بن نصر، به دستگاه عباسیان پیوسته بود.
فرای، ریچارد نلسون (۱۳۸۵). تاریخ ایران از ظهور اسلام تا آمدن سلجوقیان، از فروپاشی ساسانیان تا آمدن سلجوقیان. ترجمهٔ حسن انوشه. امیرکبیر.
طقوش، محمد سهیل (۱۳۹۰). دولت عباسیان. ترجمهٔ حجت الله جودکی. حوزه و دانشگاه.
یکی از مهم ترین قیام های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع بن لیث است. این قیام در اواخر خلافت هارون الرشید، در سال ۱۹۱ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی است که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.
در سال ۱۷۶ق/۷۹۲م هارون الرشید ولایت جبال، طبرستان، دماوند و ارمنستان را به فضل بن یحیی (که از برمکیان بود) داد. فضل در سال ۱۷۸ق/۷۹۴م والی خراسان شد. ایام فرمانروایی او بر این ولایت را به نیکی یاد کرده اند. در سال ۱۸۰ق/۷۹۶م برادرش جعفر بن یحیی جانشین او در این مقام شد. در یکی از شب های ماه صفر سال ۱۸۶ق/۸۰۳م جعفربن یحیی به فرمان خلیفه به قتل رسید و دیگر برمکیان دستگیر شدند. علی بن عیسی بن ماهان، والی قاهر خراسان که به جای جعفر به این منصب گماشته شده بود، خلیفه را از محبتی که خراسانیان به خاندان برمکیان می ورزیدند، بدگمان ساخت. علی بن عیسی بن ماهان با مردم خراسان با ظلم و ستم رفتار می کرد و همچنین سقوط برمکیان باعث بیزاری خراسانیان از او شد. بغداد نیز در پاسخگویی به اعتراض های مردم خراسان بی اعتنا بود.
حکومت ظالمانهٔ علی بن عیسی بن ماهان در خراسان، سقوط برمکیان و بی توجهی دولت بغداد به مردم خراسان زمینه ساز قیام رافع بن لیث در خراسان علیه عباسیان شد. شورش خراسانیان در سال ۱۹۱ق/۸۰۷م به هارون الرشید ثابت کرد که حکومت ظالمانهٔ علی بن عیسی بن ماهان و نیز احتمالاً سقوط برمکیان تا چه اندازه اهل خراسان را از عباسیان بیزار کرده است. انگیزه شورشیان نه تنها از سوی عامه مردم خراسان حمایت می شد، بلکه در ماوراءالنهر نیز امیران شاش و ترکان به پشتیبانی از آن برخاسته بودند. بسیاری از مردم خراسان و ماوراءالنهر به علت نفرت از سیاست های عباسیان از او پیروی کردند. مردم نسف به او نامه نوشتند، که کسی را به سوی ایشان بفرستد تا آنان را در برابر استاندار عباسی یاری کند. هارن الرشید هرثمة بن اعین را به ولایت خراسان گماشت و به دستگیری علی بن عیسی بن ماهان فرمان داد. در سال ۱۹۲ق/۸۰۸م، خلیفه از ادامهٔ بی نظمی ها در سراسر ولایات شرقی سخت هراسان شد و با آنکه در بستر بیماری افتاده بود، آهنگ سفر به مشرق کرد.
فرای، ریچارد نلسون (۱۳۸۵). تاریخ ایران از ظهور اسلام تا آمدن سلجوقیان، از فروپاشی ساسانیان تا آمدن سلجوقیان. ترجمهٔ حسن انوشه. امیرکبیر.
طقوش، محمد سهیل (۱۳۹۰). دولت عباسیان. ترجمهٔ حجت الله جودکی. حوزه و دانشگاه.
یکی از مهم ترین قیام های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع بن لیث است. این قیام در اواخر خلافت هارون الرشید، در سال ۱۹۱ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی است که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.
در سال ۱۷۶ق/۷۹۲م هارون الرشید ولایت جبال، طبرستان، دماوند و ارمنستان را به فضل بن یحیی (که از برمکیان بود) داد. فضل در سال ۱۷۸ق/۷۹۴م والی خراسان شد. ایام فرمانروایی او بر این ولایت را به نیکی یاد کرده اند. در سال ۱۸۰ق/۷۹۶م برادرش جعفر بن یحیی جانشین او در این مقام شد. در یکی از شب های ماه صفر سال ۱۸۶ق/۸۰۳م جعفربن یحیی به فرمان خلیفه به قتل رسید و دیگر برمکیان دستگیر شدند. علی بن عیسی بن ماهان، والی قاهر خراسان که به جای جعفر به این منصب گماشته شده بود، خلیفه را از محبتی که خراسانیان به خاندان برمکیان می ورزیدند، بدگمان ساخت. علی بن عیسی بن ماهان با مردم خراسان با ظلم و ستم رفتار می کرد و همچنین سقوط برمکیان باعث بیزاری خراسانیان از او شد. بغداد نیز در پاسخگویی به اعتراض های مردم خراسان بی اعتنا بود.
حکومت ظالمانهٔ علی بن عیسی بن ماهان در خراسان، سقوط برمکیان و بی توجهی دولت بغداد به مردم خراسان زمینه ساز قیام رافع بن لیث در خراسان علیه عباسیان شد. شورش خراسانیان در سال ۱۹۱ق/۸۰۷م به هارون الرشید ثابت کرد که حکومت ظالمانهٔ علی بن عیسی بن ماهان و نیز احتمالاً سقوط برمکیان تا چه اندازه اهل خراسان را از عباسیان بیزار کرده است. انگیزه شورشیان نه تنها از سوی عامه مردم خراسان حمایت می شد، بلکه در ماوراءالنهر نیز امیران شاش و ترکان به پشتیبانی از آن برخاسته بودند. بسیاری از مردم خراسان و ماوراءالنهر به علت نفرت از سیاست های عباسیان از او پیروی کردند. مردم نسف به او نامه نوشتند، که کسی را به سوی ایشان بفرستد تا آنان را در برابر استاندار عباسی یاری کند. هارن الرشید هرثمة بن اعین را به ولایت خراسان گماشت و به دستگیری علی بن عیسی بن ماهان فرمان داد. در سال ۱۹۲ق/۸۰۸م، خلیفه از ادامهٔ بی نظمی ها در سراسر ولایات شرقی سخت هراسان شد و با آنکه در بستر بیماری افتاده بود، آهنگ سفر به مشرق کرد.
wiki: رافع بن لیث