کلمه جو
صفحه اصلی

سید اسدالله خرقانی

دانشنامه عمومی

سیداسدالله میرسلامی خارقانی موسوی (مشهور به سیداسدالله خرقانی) وی یکی از اولین منادیان اصلاحگری دینی و از کسانی است که طرح بازنگری در برخی از عقاید موروثی شیعهٔ امامی را مطرح کرد. همچنین یکی از تلاشگران سرشناس در راه بازگرداندن مجد و عظمت اسلام و مسلمین بود. کتاب «محو الموهوم و صحو المعلوم» از مهم ترین و آخرین کتاب های اوست که تأثیر زیادی بر افکار علمای اصلاحگر و دعوتگران اصلاح و نوسازی بعد از خودش بر جای گذاشت.نبو
سید اسدالله میرسلامی خرقانی، چهارم ذی الحجهٔ سال ۱۲۵۴هـ. ق در روستای «شیزند» در جنوب قزوین، واقع در شمال غرب ایران، متولد شد؛ و نسبش به ساداتی از آل میرسلام در روستای «خرقان» در جنوب قزوین برمی گردد. چرا که پدرش سید زین العابدین پسر سید اسماعیل پسر سید حسن خان از سلسلهٔ سادات معروفی از اهل مراغه بود. جد بزرگش معروف به «میرسلام»، از مقربین سلاطین صفوی بود.مرحوم خرقانی در سن پانزده سالگی برای تحصیلات دینی به شهر قزوین نقل مکان کرد. بعد از آنکه فقه و اصول را در محضر علمای آنجا آموخت حوالی سال های ۱۲۷۵ یا ۱۲۷۶ه‍.ق به تهران رفت و در آنجا نزد مرحوم میرزا ابوالحسن جلوه به یادگیری فلسفه پرداخت؛ و در اثنای این درس همچنین علوم روز و زبان فرانسه را که زبان فرهنگ غربی آن روزگار بود، یادگرفت. وی از نزدیکان و تربیت شدگان شیخ هادی نجم آبادی بود. در سال ۱۲۸۴ه‍.ق همراه خانواده اش به نجف اشرف مهاجرت کرد و در آنجا به مدت ۲۵ سال به تحصیل علوم دینی مشغول شد؛ و در میان روحانیون حوزه علمیه و طلاب نجف، احترام بسزایی داشت و از علوم جدید بهره مندنزد بزرگانی چون آخوند خراسانی (از رهبران مشروطه) بود وی در خلال این سال ها به درجه اجتهاد نایل شد. سپس به تهران بازگشت و به تدریس و تألیف مشغول شد.سیدمحمود طالقانی دربارهٔ خرقانی می نویسد:
مرحوم علامه بزرگ و مجاهد سید اسدالله میرسلامی خارقانی، در زمره همان مردان نیرومند و هشیار عالم اسلام بود، تألیفات این مرد و مبارزه هایی که در آن دوره اختناق و استبداد نموده و شاگردان با ایمان و محکی که تربیت کرده، مقام علمی و روح جهاد و هشیاریش را به خطرهای متوجه به عالم اسلام می شناساند.
خرقانی زمانی از مبارزان جنبش مشروطه بود، وی در خلال جنبش های مشروطه خواهی، نقش رابط میان مشروطه خواهان و علمای نجف را برعهده داشت. دو بعد شخصیتی او یعنی نقش بسیار مهم وی در انقلاب مشروطیت و نیز تعالیم قرآن گرایانه او، اثراتی در جامعه ایرانی داشته و دارد.


کلمات دیگر: