شَرْحُ ألأخْبار فی فَضائل ألأئمّة ألأطْهار(ع) تألیف قاضی نعمان مغربی (درگذشت ۳۶۳هجری) دانشمند بزرگ اسماعیلیه است. این کتاب بر خلاف نامش منحصر به فضائل و مناقب ائمه نیست؛ بلکه یک دوره تاریخ ائمه از امیرالمؤمنین علی(ع) تا پایان زندگی امام صادق(ع) است.
ابو حنیفه، نعمان بن محمد بن منصور بن احمد بن حَیون تمیمی مغربی، از دانشمندان بزرگ فرقه اسماعیلیه در آغاز پیدایش آنان به شمار می آید.
وی در سال ۲۵۹ هجری در مغرب و در خانواده ای اهل علم به دنیا آمد. پدر او از علمای بزرگ اهل تسنن و پیرو مذهب مالکی بود و روایات فراوانی را روایت کرده است.
نعمان از همان کودکی با روایات و علوم و معارف اسلامی آشنا شد و خود را آماده کرد تا یکی از دانشمندان جهان اسلام گردد.
wikishia: علی علیه السلام تا پایان زندگی امام صادق علیه السلام است.
مؤلف این کتاب قاضی نعمان مغربی (م 363) که بر مذهب اسماعیلیه است پس از شرح زندگی و مناقب امام صادق(ع)، به مهدی مغربی و مطالبی در باره اسماعیلیه و فاطمیان پرداخته و شرح حال بقیه ائمه را ذکر نکرده است. در عین حال این کتاب از آثار کهن در زندگی امامان شیعه بخصوص امیرمؤمنان علیه السلام به شمار می رود که با توجه به اشتراک عقیده مؤلف تا امام ششم، مباحثی که در آن آمده کاملاً با روایات شیعه امامیه مطابق است.
جلد اول و دوم کتاب، اختصاص به زندگی و فضائل امام اول دارد و در جلد سوم به بقیه اهل بیت و مباحث خاص دیگر پرداخته است.
روش قاضی نعمان در این کتاب، حدیثی است و سلسله اسناد خود را کامل آورده است. راویان وی همانند کتب شیعی امامی، راویان ائمه هستند چنانکه اصل روایات و مطالب این کتاب در باره اهل بیت و فضائل آنان، همانند روایات امامیه است حتی در بخش آخر این کتاب که به موضوع مهدی پرداخته شده روایات امامیه در باره مهدی نقل شده است لیکن مؤلف با هدف برداشت خاص از این روایات، آنها را نقل می کند به گونه ای که تا مدتها پیش، کسی به اسماعیلی بودن قاضی نعمان اطمینان نداشت.
این کتاب از شانزده جزء تشکیل شده است. در ترتیب این اجزاء قدری آشفتگی وجود دارد و مؤلف یک مطلب را در اجزای مختلف پراکنده است. مثلاً در جزء نخست احادیثی از پیامبر(ص) در فضیلت علی علیه السلام آورده ولی حدیث سد الابواب را در جزء هفتم نقل کرده است.
البته مؤلف روایات را پیوسته و بدون عنوان دهی و تبویب در کنار هم آورده و محقق کتاب عناوینی را جهت تنظیم ابواب و اجزاء قرار داده است.
wikinoor: امیر مؤمنان علیه السّلام به شمار می رود که با توجه به اشتراک عقیده مؤلف تا امام ششم، مباحثی که در آن آمده کاملا با روایات شیعه امامیه مطابق است. جلد اول و دوم کتاب، اختصاص به زندگی و فضائل امام اول دارد و در جلد سوم به بقیه اهل بیت و مباحث خاص دیگر پرداخته است.
روش قاضی نعمان در این کتاب
روش قاضی نعمان در این کتاب، حدیثی است و سلسله اسناد خود را کامل آورده است. راویان وی همانند کتب شیعی امامی، راویان ائمه هستند چنانکه اصل روایات و مطالب این کتاب درباره اهل بیت و فضائل آنان، همانند روایات امامیه است حتی در بخش آخر این کتاب که به موضوع مهدی پرداخته شده روایات امامیه درباره مهدی نقل شده است لیکن مؤلف با هدف برداشت خاص از این روایات، آنها را نقل می کند به گونه ای که تا مدتها پیش، کسی به اسماعیلی بودن قاضی نعمان اطمینان نداشت.
ساختار
این کتاب از شانزده جزء تشکیل شده است. در ترتیب این اجزاء قدری آشفتگی وجود دارد و مؤلف یک مطلب را در اجزای مختلف پراکنده است. مثلا در جزء نخست احادیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در فضیلت علی علیه السّلام آورده ولی حدیث سد الابواب را در جزء هفتم نقل کرده است. البته مؤلف روایات را پیوسته و بدون عنوان دهی و تبویب در کنار هم آورده و محقق کتاب عناوینی را جهت تنظیم ابواب و اجزاء قرار داده است.
محتوای کتاب
...
wikifeqh: اسماعیل فرزند امام جعفر صادق(ع) امام غائب است. البته برخی از علمای شیعه مانند علامه مجلسی و محدث نوری او را شیعه می دانند و می گویند او در برابر سلاطین اسماعیلیه تقیه می کرده است.
