کلمه جو
صفحه اصلی

عیوقی

فرهنگ فارسی

شاعر دوره اول غزنوی ( اوایل قر. ۵ ه. ). وی معاصر سلطان محمود غزنوی بود و داستان [ ورقه و گلشاه ] را بنظم در آوردو مثنوی دیگری به بحری رمل مسدس و قصایدی نیز داشته است .
شاعر دوره اول غزنوی ( اوایل قرن پنجم هجری ) وی معاصر سلطان محمود غزنوی بود

لغت نامه دهخدا

عیوقی. [ ع َی ْ یو ] ( اِخ ) شاعر دوره اول غزنوی ( اوایل قرن پنجم هجری ). وی معاصر سلطان محمود غزنوی بود. داستان «ورقه و گلشاه » رابنظم درآورد، و مثنوی دیگری به بحر رمل مسدس و قصایدی نیز داشته است. ( از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به تاریخ ادبیات در ایران تألیف صفا ج 1 ص 604 شود.

دانشنامه عمومی

عَیّوقی از سرایندگان اوایل سدهٔ پنجم هـ ق. و سرایندهٔ مثنوی ورقه و گلشاه است. از زندگی او اطلاعات زیادی در دست نیست. او مثنوی خود را به نام سلطان محمود کرده و از آن جا که این سلطان را با کنیهٔ «ابوالقاسم» و لقب «سلطان غازی» یاد کرده، بی تردید منظور سلطان محمود غزنوی بوده است. بنا بر گفتهٔ احمد آتش، عیوقی در نوبهاری، ورقه و گلشاه را سروده و به عنوان عیدانه به سلطان محمود پیشکش کرده است. صفا هم به همین دلایل، سلطان غازی را محمود می داند و بر این باور است که واژگان، مفردات و عبارات مثنوی این حدس را تقویت می کند.
عَیّوقی به خاطر سرودن منظومهٔ عشقی وَرْقه و گُل شاه معروف است ولی از چندوچون زندگی او آگاهی زیادی در دست نیست.او مثنوی دیگری در بحر رمل مسدس و قصایدی نیز داشته است. عیوقی در بخشی از منظومه ورقه و گلشاه به ناکامی عشقی خود نیز اشاره ای دارد و از روزگار خود و «نامردمی» برخی افراد که مانع خوشبختی او شده اند گلایه می کند.
با توجه به زبان متوسط و توصیفاتی که عیوقی در این داستان می کند (برای نمونه پخت وپز گلشاه برای ورقه در حالی که گلشاه زن شاه شام است) به نظر می آید که عیوقی از طبقه متوسط و پایین جامعه بوده است.
وَرْقه و گُلشاه منظومهٔ عاشقانه ای است به زبان فارسی با بیش از دو هزار بیت در بحر متقارب.

دانشنامه آزاد فارسی

عَیّوقی (نیمة دوم قرن ۴ و نیمۀ اول قرن ۵ق)
شاعر ایرانی. هم روزگار محمود غزنوی بود. منظومه ای عاشقانه به نام وَرَقَه و گُلْشاه (تهران، ۱۳۳۱ش) به نام هم او دارد که از کهن ترین داستان های عاشقانۀ منظوم در ادب فارسی است. از دو بیت شعر او که در لغت فرس آمده است می توان دانست که او مثنوی دیگری در بحر رمل مسدس داشته است و نیز قصایدی سروده که برخی از آن ها مدیحه بوده است.


کلمات دیگر: